Dễ hiểu giải Ngữ văn 9 Kết nối bài Ôn tập học kì 1

Giải dễ hiểu bài Ôn tập học kì 1. Trình bày rất dễ hiểu, nên tiếp thu Ngữ văn 9 Kết nối dễ dàng. Học sinh nắm được kiến thức và biết suy rộng ra các bài tương tự. Thêm 1 dạng giải mới để mở rộng tư duy. Danh mục các bài giải trình bày phía dưới

Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây

ÔN TẬP HỌC KỲ I

Câu 1: Xem lại văn bản đọc chính trong 5 bài học ở học kì I, lập bảng vào vở theo mẫu sau và ghi các thông tin cơ bản:

Soạn nhanh:

Văn bản	Tác giả	Loại, thể loại	Nội dung	Đặc điểm hình thức
Chuyện người con gái Nam Xương	Nguyễn Dữ	Truyện truyền kì	Vũ Nương là người con gái đẹp người đẹp nết, thế nhưng vì thói ghen tuông mù quáng của Trương Sinh mà nàng vĩnh viễn ra đi.	Dung lượng ngắn, cốt truyện đơn giản, xen lẫn các yếu tố ly kỳ và hiện thực.
Dế Chọi	Bồ Tùng Linh	Truyện kỳ ảo	- Nhân vật Thành bị ép cống nạp một con dế, thế nhưng tìm mãi không thấy con dế hợp tiêu chuẩn. - Chẳng may một tai nạn khiến con của chàng nhập vào một con dế. Nhà Thành nhờ con dế mà sống giàu sang, sung sướng suốt cuộc đời	Có những yếu tố kỳ ảo xen lẫn hiện thực.
Sơn Tinh - Thủy Tinh	Nguyễn Nhược Pháp	Thơ	Trận chiến dành Mị Nương giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh	Truyện thơ
Nỗi niềm chinh phụ	Đặng Trần Côn	Thơ	Nỗi niềm người chinh phụ có chồng đi chinh chiến	Được viết theo thể thơ song thất lục bát
Tiếng Đàn Mưa	Bích Khê	Thơ	Nỗi nhớ quê hương của người con xa xứ	Thể thơ 5 chữ giàu chất gợi hình, gợi tả.
Một thể thơ độc đáo của người Việt	Dương Lâm An	Văn xuôi	Nét độc đáo của thể thơ song thất lục bát	Những lập luận rõ ràng, logic
Kim Kiều gặp gỡ	Nguyễn Du	Thơ	Cuộc gặp gỡ giữa Kim Trọng và Thúy Kiều	Khung cảnh gặp gỡ giữa 2 con người, tạo nên mối tình đẹp nhưng đầy chông gai trắc trở
Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga	Nguyễn Đình Chiểu	Thơ	Lục Vân Tiên gặp một toán cướp ức hiếp một cô gái và sự nghĩa hiệp của chàng	Truyện thơ Nôm độc đáo, diễn tả khung cảnh nghĩa hiệp hào hùng của Lục Vân Tiên
Tự Tình	Hồ Xuân Hương	Thơ	Nỗi cô đơn sầu tủi của cô gái.	Diễn tả nỗi cô đơn, buồn chán bằng thể thơ Thất ngôn bát cú
Người con gái Nam Xương- bi kịch của một con người	Nguyễn Đăng Na	Văn xuôi	Chứng minh số phận của Vũ Nương là một bi kịch	Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng rành mạch
Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi	Trần Văn Toàn	Văn xuôi	Thông điệp sâu sắc kèm những gợi mở nhiều suy nghĩ về phẩm chất của một tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi	Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng rành mạch
Rô- mê-ô và Giu-li-ét	Wiliam Speakpear	Kịch	Câu chuyện tình cảm của hai người ở hai gia tộc đối đầu nhau	Sử dụng ngôn ngữ kịch cùng cốt truyện hấp dẫn về một bi kịch tình yêu
Lơ xít	Cooc nây	Kịch	Câu chuyện tình yêu và danh dự	Sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh, nhân hóa vẻ đẹp của 2 nhân vật.
Bí ẩn của làn nước	Bảo Ninh	Văn xuôi	Nỗi đau của người cha mất vợ và con trong một trận lũ và phải chôn dấu một bí mật bất ngờ.	Ngôn ngữ tự sự thể hiện nỗi đau khôn nguôi của nhân vật “tôi”.

Câu 2: Nêu sự khác biệt giữa thể loại truyện truyền kì và truyện thơ Nôm trên một số tiêu chí: chữ viết được sử dụng, các loại nhân vật được miêu tả, đặc điểm ngôn ngữ

Soạn nhanh:

Tiêu chí	Truyện truyền kì	Truyện thơ Nôm
Chữ viết	Chữ Hán	Chữ Nôm
Nhân vật	- Thường là những người bình thường, có phẩm chất tốt đẹp. - Có thể xuất hiện nhân vật kỳ ảo.	- Thường là những nhân vật lịch sử, anh hùng dân tộc, hoặc những người có số phận đặc biệt. - Ít khi xuất hiện nhân vật kỳ ảo.
Ngôn ngữ	- Giàu hình ảnh, biểu cảm. - Sử dụng nhiều điển tích, thành ngữ. - Giọng văn trang trọng, thể hiện tính chất nghiêm túc của tác phẩm.	- Giàu tính nhạc điệu, sử dụng nhiều biện pháp tu từ. - Giọng văn đa dạng, phù hợp với nội dung và tính cách nhân vật.

Câu 3: Không khí lịch sử, bối cảnh xã hội xuất hiện trong một số truyện truyền kì hoặc truyện thơ Nôm có giúp ích gì cho việc đọc hiểu tác phẩm không? Vì sao?

Soạn nhanh:

- Bối cảnh lịch sử và xã hội là bức tranh nền bao quanh và ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung, ý nghĩa và giá trị của tác phẩm. Nhờ có sự hiểu biết về bối cảnh này, người đọc có thể hình dung rõ nét hơn về thời đại mà tác phẩm được sáng tác, từ đó cảm nhận sâu sắc hơn những thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

- Ví dụ:

+ Tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ. Bối cảnh xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ được thể hiện rõ nét qua chi tiết Vũ Nương bị nghi oan, không có cơ hội để minh oan cho bản thân và buộc phải tự vẫn. Hiểu được bối cảnh này, người đọc sẽ càng cảm thông cho số phận bi thảm của Vũ Nương và đồng thời lên án mạnh mẽ xã hội phong kiến bất công.

+ "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, bối cảnh xã hội đầy rẫy những bất công, thối nát đã góp phần tạo nên bi kịch cuộc đời của Thúy Kiều. Nàng bị vùi dập, chà đạp bởi xã hội, buộc phải bán mình chuộc cha và trải qua muôn vàn cay đắng. Hiểu được bối cảnh này, người đọc sẽ càng thêm thấu hiểu cho số phận oan nghiệt của Thúy Kiều, đồng thời căm phẫn xã hội phong kiến bất nhân.

- Việc nắm bắt không khí lịch sử, bối cảnh xã hội là một bước quan trọng để đọc hiểu tác phẩm một cách hiệu quả. Nhờ đó, người đọc có thể hiểu rõ hơn về nội dung, ý nghĩa và giá trị của tác phẩm, đồng thời có thể cảm nhận sâu sắc hơn những thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

Câu 4: Trong học kì I, em đã được học những kiến thức tiếng Việt mới nào? Nêu những khái niệm cần nắm vững để giải quyết bài tập ở các bài học.

Soạn nhanh:

1. Nhận biết điển tích điển cố :

- Một điển tích, điển cố xuất hiện trong văn bản chỉ là từ ngữ.

- Nhưng đằng sau từ ngữ là một câu chuyện hay sự việc, câu kinh, câu thơ nào đó.

2. Một số yếu tố Hán Việt dễ nhầm lẫn và cách phân biệt:

- Các yếu tố Hán Việt đồng âm và gần âm.

- Cách phân biệt: Dựa vào suy luận và tra cứu từ điển.

3. Biện pháp tu từ chơi chữ, dùng từ đồng nghĩa, gần âm hoặc cùng trường nghĩa.

4. Biện pháp tu từ điệp thanh và điệp vần :

- Điệp thanh có thể được tạo nên bằng cách sử dụng lặp lại một loạt âm tiết có cùng thanh điệu

- Điệp vần trong thơ có thể xuất hiện ở vị trí các âm tiết gieo vần: âm tiết cuối cùng của câu thơ (vần chân) hoặc âm tiết nằm ở khoảng giữa câu thơ (vần lưng), tạo tính liên kết, tính nhạc cho câu thơ. Ở một số bài thơ, việc gieo vần tạo được ấn tượng hoặc cảm xúc đặc biệt, có hiệu quả tu từ rõ nét, đó chính là điệp vần.

5. Chữ Nôm là hệ thống chữ viết căn bản theo nguyên tắc ghi âm (ghi âm tiết).

6. Chữ quốc ngữ là hệ thống chữ viết ghi âm, dùng các con chữ trong chữ viết Latinh để ghi tiếng Việt; giữa chữ và âm, giữa cách viết và cách đọc có sự tương ứng.

7. Dẫn trực tiếp và gián tiếp: Dẫn trực tiếp sử dụng ngoặc kép, còn dẫn gián tiếp thì không.

8. Sử dụng tư liệu tham khảo và trích dẫn: Khi viết, ta thường tham khảo tài liệu từ các nguồn khác nhau để có thể tiếp cận vấn đề một cách toàn diện, sâu sắc hơn.

9. Câu rút gọn là câu có thành phần chủ ngữ hoặc vị ngữ bị tỉnh lược.

10. Câu đặc biệt được cấu tạo bởi một từ hoặc một cụm từ. Trong những ngữ cảnh cụ thể, câu đặc biệt được sử dụng để nêu bật thông tin hoặc nhấn mạnh nội dung cần biểu đạt.

Câu 5: Qua việc thực hiện các bài viết trong học kì I, em hãy nêu những điểm khác nhau trong việc sử dụng lí lẽ và bằng chứng ở kiểu bài nghị luận xã hội và kiểu bài nghị luận văn học.

Soạn nhanh:

Tiêu chí

Nghị luận xã hội

Nghị luận văn học

Lí lẽ

- Dựa trên các lập luận logic, chặt chẽ.

- Sử dụng các kiến thức về xã hội, đời sống, khoa học...

- Dựa trên các phân tích, lý giải về tác phẩm văn học.

- Sử dụng các kiến thức về văn học, nghệ thuật...

Bằng chứng

Sử dụng các dẫn chứng cụ thể, xác thực như:

- Số liệu thống kê.