BÀI 25. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

Quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 25.1, hãy nêu quan niệm về tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Lấy ví dụ cụ thể về vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp.

Giải nhanh:

• Tổ chức lãnh thổ công nghiệp: Bố trí và sắp xếp không gian công nghiệp các cấp khác nhau để sử dụng hợp lý các điều kiện tự nhiên, tài nguyên, kinh tế - xã hội, đạt hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường cao nhất.

Vai trò:

• Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, vật chất, lao động.
• Thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các nước đang phát triển, như Việt Nam.
• Giải quyết việc làm, đào tạo lao động kỹ thuật, nâng cao thu nhập và đời sống công nhân.
• Bảo vệ tài nguyên, môi trường, đảm bảo phát triển bền vững.

Ví dụ: Khu công nghiệp Phú Tài và Long Mỹ

• Thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống lao động.
• Đóng góp hơn 30% giá trị sản xuất công nghiệp và hơn 40% kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh Hậu Giang.

Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Câu 1: Dựa vào bảng 25, hãy nêu ví dụ cụ thể về một trong các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. 

Giải nhanh:

- Điểm công nghiệp:

+ Diện tích nhỏ, gồm vài xí nghiệp với hạ tầng riêng.

+ Xí nghiệp gần nguồn nguyên liệu, không liên kết sản xuất.

+ Ví dụ: Chế biến chè Mộc Châu, cà phê Tây Nguyên, gỗ Gia Nghĩa.

- Khu công nghiệp:

+ Ranh giới xác định, không có dân cư.

+ Tập trung nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp trong và ngoài nước, có liên kết cao.

+ Ví dụ: KCN Tân Thuận, Nhơn Trạch, Quế Võ, Hòa Lạc.

- Trung tâm công nghiệp:

+ Gần đô thị, nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ.

+ Có hạt nhân và dịch vụ hỗ trợ, dân cư sống, hạ tầng hoàn thiện.

+ Ví dụ: Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng.

- Vùng công nghiệp:

+ Vùng rộng lớn, quy hoạch với các hình thức tổ chức cấp thấp hơn, liên kết sản xuất.

+ Một số ngành chủ đạo với trung tâm công nghiệp lớn và ngành bổ trợ.

+ Ví dụ:

• Vùng 1: Trung du và miền núi Bắc Bộ (trừ Quảng Ninh).
• Vùng 2: Đồng bằng sông Hồng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
• Vùng 3: Từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.
• Vùng 4: Tây Nguyên (trừ Lâm Đồng).
• Vùng 5: Đông Nam Bộ, Bình Thuận, Lâm Đồng.
• Vùng 6: Đồng bằng sông Cửu Long.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoàn thành sơ đồ theo mẫu sau để thể hiện đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp.

Giải nhanh:

Đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp được thể hiện qua sơ đồ sau:

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy thu thập thông tin về một trong số các khu công nghiệp ở nước ta.

Giải nhanh:

Thông tin về một trong số các khu công nghiệp ở nước ta:

1. Khu công nghiệp Phước Đông:

- Hình thành và quy mô: KCN Phước Đông, theo Quyết định 1477/QĐ-UBND của Tỉnh Tây Ninh, do Công ty Cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG làm chủ đầu tư, có diện tích 2.191,97 ha trong Khu liên hợp 3.285 ha.

- Vị trí địa lý: Nằm tại huyện Gò Dầu và thị xã Trảng Bàng, kết nối giữa TP. Hồ Chí Minh và Phnôm Pênh.

• Đường Xuyên Á: 10 km
• TP. Hồ Chí Minh: 60 km
• TP. Tây Ninh: 35 km
• Cửa khẩu Quốc tế Mộc Bài: 20 km

2. Khu công nghiệp Hiệp Phước:

- Hình thành và quy mô: Thành lập năm 2007 với vốn 924,8 tỷ đồng, diện tích 2.000 ha, thêm 384,71 ha cho cảng, kho bãi.

- Vị trí địa lý: Tại xã Long Thới và Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh, trên các tuyến đường trọng điểm.

• Sân bay Tân Sơn Nhất: 21 km
• Phú Mỹ Hưng: 10 km
• Cảng Hiệp Phước: 1 km

3. Khu công nghiệp Nam Đình Vũ – Hải Phòng:

- Hình thành và quy mô: Thành lập năm 2009, diện tích 1.329 ha với nhiều phân khu chức năng.

- Vị trí địa lý: Nằm trong tam giác kinh tế Đông Bắc Bộ, kết nối giao thông quan trọng.

• Hải Phòng: 10 km
• Cảng Lạch Huyện: 0 km
• Cao tốc Hà Nội – Hải Phòng: 3 km
• Hà Nội: 105 km
• Sân bay Cát Bi: 8 km
• Đường ô tô xuyên biển Tân Vũ – Lạch Huyện: 0 km
• Đường sắt: 15 km đến ga Hải Phòng.