BÀI 26. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CƠ CẤU, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ DỊCH VỤ

Vai trò của dịch vụ

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 26.1, hãy tìm ví dụ cụ thể về một trong những vai trò của dịch vụ.

Giải nhanh:

• Vai trò của dịch vụ:
• Phát triển nguồn nhân lực và giải quyết vấn đề xã hội.
• Khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
• Thúc đẩy công nghiệp, nông nghiệp, và công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
• Kết nối các yếu tố kinh tế, đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội.
• Thúc đẩy phân công lao động, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
• Ví dụ:
• Phát triển nguồn nhân lực: Nhà nước chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo đại học và nghề, khuyến khích doanh nghiệp tự đào tạo.
• Công nghiệp hóa, hiện đại hóa: Chính sách thuế và tín dụng ưu đãi để hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và thu hút đầu tư vào sản phẩm công nghệ cao.

Đặc điểm của dịch vụ

Câu 1: Đọc thông tin, hãy trình bày đặc điểm của dịch vụ. Nêu ví dụ cụ thể.

Giải nhanh:

Các đặc điểm của dịch vụ:

• Không mang tính vật chất: Sản phẩm dịch vụ không thể cảm nhận bằng giác quan. Ví dụ, khi du lịch, người dùng chỉ tự đánh giá dịch vụ theo nhu cầu cá nhân.
• Tính linh hoạt cao: Dịch vụ đáp ứng đa dạng nhu cầu xã hội và sản xuất, như ăn uống, y tế, giáo dục, và giao thông.
• Tính hệ thống: Các ngành dịch vụ liên kết chặt chẽ với nhau, cung cấp và tiêu dùng xảy ra đồng thời. Ví dụ, trong dịch vụ y tế, bệnh nhân cần có mặt để bác sĩ khám chữa.
• Mở rộng không gian lãnh thổ: Dịch vụ phát triển toàn cầu, không bị giới hạn ở một khu vực hay quốc gia, mang lại nguồn thu lớn cho các quốc gia.

Cơ cấu ngành dịch vụ

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 26.2, hãy:

- Trình bày cơ cấu ngành dịch vụ.

- Nêu ví dụ về một trong ba nhóm ngành dịch vụ.

Giải nhanh:

• Cơ cấu ngành dịch vụ: gồm 3 nhóm ngành

1. Dịch vụ kinh doanh:

• Sản xuất: tài chính ngân hàng, kế toán, tín dụng, bất động sản.
• Phân phối: giao thông, thông tin liên lạc, tư vấn.
• Ví dụ: Ngân hàng VietCombank, Agribank, Techcombank.

1. Dịch vụ tiêu dùng:

• Xã hội: bưu chính viễn thông, y tế, giáo dục.
• Cá nhân: du lịch, sửa chữa.
• Ví dụ: Mạng lưới bệnh viện phát triển và ứng dụng công nghệ viễn thông trong chăm sóc sức khỏe.

1. Dịch vụ công: hành chính công và thủ tục hành chính.

• Ví dụ: Cung cấp hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như vệ sinh môi trường, cấp nước sạch, và các hoạt động như cấp giấy phép, công chứng.

Các nhân tố ảnh hưởng đến sự sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ

Câu 1: Quan sát hình 26.3, hãy chọn hai trong số các nhân tố kinh tế - xã hội, nêu ví dụ cụ thể về ảnh hưởng của mỗi nhân tố đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ.

Giải nhanh:

• Các yếu tố ảnh hưởng đến ngành dịch vụ:

+ Trình độ phát triển kinh tế: Ảnh hưởng đến đầu tư và lao động dịch vụ.

Ví dụ: Kinh tế phát triển, máy móc nhiều, nông dân làm việc ít, dẫn đến phát triển ngành dịch vụ.

+ Đặc điểm dân số: Tốc độ phát triển, cơ cấu dân số ảnh hưởng đến nhu cầu dịch vụ.

Ví dụ: Dân số đông và trẻ, ưu tiên phát triển dịch vụ giáo dục.

+ Văn hóa, lịch sử: Ảnh hưởng đến tổ chức và phân bố dịch vụ.

Ví dụ: Tập quán thăm hỏi ngày lễ tết làm tăng nhu cầu dịch vụ giao thông và mua bán.

+ Tự nhiên: Ảnh hưởng đến phát triển và phân bố dịch vụ, đặc biệt là du lịch.

Ví dụ: Các địa điểm nổi tiếng như Vịnh Hạ Long thúc đẩy ngành dịch vụ du lịch và các dịch vụ khác.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Vì sao ở các nước phát triển có tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP cao?

Giải nhanh:

• Tỉ trọng ngành dịch vụ trong GDP các nước phát triển cao vì:
• Ngành dịch vụ mang lại nguồn thu lớn, được ưu tiên phát triển.
• Lao động có trình độ cao đáp ứng nhu cầu ngành dịch vụ.
• Cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại đáp ứng yêu cầu ngành dịch vụ.
• Đã hoàn thành công nghiệp hóa, chuyển sang kinh tế tri thức.

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy tìm hiểu về một ngành dịch vụ ở địa phương em.

Giải nhanh:

Em tự tìm hiểu về một ngành dịch vụ ở địa phương em.

* Gợi ý tham khảo: Tỉnh Cao Bằng:

Là một tỉnh miền núi phía Bắc còn gặp nhiều khó khăn trong cơ sở vật chất và chất lượng nguồn nhân lực y tế, thời gian qua ngành y tế Cao Bằng đã đặt trọng tâm trong việc xây dựng hệ thống y tế đồng bộ để phát huy tối đa hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Trong 3 năm qua, toàn ngành y tế Cao Bằng đã hoàn thành việc tổ chức, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp y tế, thành lập Trung tâm Kiểm soát bệnh tật trên cơ sở hợp nhất 07 trung tâm tuyến tỉnh và thành lập Trung tâm y tế tuyến huyện đa chức chức năng trên cơ sở hợp nhất Trung tâm y tế, Bệnh viện đa khoa và Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tuyến huyện; nâng cao năng lực quản trị nội bộ và tổ chức điều hành tại các đơn vị sự nghiệp y tế

Một trong những dấu ấn của ngành Y tế đó là ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin. Thành lập Trung tâm điều hành y tế thông minh kết nối đến 100% cơ sở khám bệnh từ cấp huyện đến 161 trạm y cấp xã trên địa bàn tỉnh; khám chữa bệnh từ xa kết nối trực tuyến với 16 điểm cầu trung tâm y tế các huyện, thành phố trong tỉnh.