BÀI 5. TÁN SẮC ÁNH SÁNG QUA LĂNG KÍNH. MÀU SẮC CỦA VẬT

Mở đầu: Một người mặc một chiếc áo màu đỏ đứng trên sân khấu. Dưới ánh sáng của đèn sân khấu luôn thay đổi màu, có phải lúc nào khán giá cũng nhìn thấy áo người này màu đỏ không?

Đáp án chuẩn:

Không. Nếu ánh sáng môi trường có các màu phụ khác nhau hoặc nếu có sự biến đổi màu sắc từ môi trường, áo có thể hiển thị một gam màu khác nhau tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng và môi trường xung quanh.

1. TÁN SẮC ÁNH SÁNG TRẮNG QUA LĂNG KÍNH

Câu 1: Tiến hành thí nghiệm (Hình 5.2) và cho biết chùm sáng đi vào lăng kính và đi ra khỏi lăng kính có điểm gì khác nhau

Đáp án chuẩn:

Chùm sáng trước khi đi vào là một chùm sáng màu trắng, đi ra khỏi lăng kính thì lại trở thành một dải màu cầu vồng

Luyện tập: Hãy kể ra các màu chính trong quang phổ của ánh sáng trắng

Đáp án chuẩn:

Đỏ, Cam, Vàng, Lục, Lam, Chàm, Tím

Câu 2: 

1. Sự sắp xếp các màu trong quang phổ của ánh sáng mặt trời (Hình 5.3) và quang phổ của ánh sáng trắng qua lăng kính (Hình 5.2) có điểm gì giống nhau?

2. Vì sao ta có thể kết luận ánh sáng mặt trời là ánh sáng trắng?

Đáp án chuẩn:

1. Đỏ, Cam, Vàng, Lục, Lam, Chàm, Tím

2. Vì ánh sáng mặt trời cũng là một hỗn hợp ánh sáng có nhiều màu khác nhau

2. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH

Câu 3: Quan sát sơ đồ đường đi của tia sáng trong Hình 5.5 và giải thích vì sao:

1. Tia khúc xạ IJ lệch gần pháp tuyến N₁N₁’ hơn so với tia tới SI

2. Tia khúc xạ JR lệch xa pháp tuyến N₂N₂’ hơn so với tia tới IJ

Đáp án chuẩn:

1. Vì chiết suất của thủy tinh dùng làm lăng kính lớn hơn chiết suất không khí.

2. Vì sự chênh lệch chiết suất sẽ làm cho góc tới j sẽ nhỏ hơn góc khúc xạ j’.

Câu 4: Nêu nhận xét về phương của tia ló JR sau khi đi qua lăng kính so với tia tới SI

Đáp án chuẩn:

Phương của tia ló JR sẽ bị lệch về phía bên kia của lăng kính, hướng xuống dưới 

3. MÀU SẮC CỦA VẬT

Luyện tập: Một quả bóng có màu vàng dưới ánh sáng mặt trời. Đặt quả bóng này trong phòng tối, sau đó lần lượt chiếu ánh sáng đỏ, lục vào quả bóng thì ta sẽ thấy nó có màu gì?

Đáp án chuẩn:

1. Ánh sáng đỏ: Kết quả, quả bóng có thể xuất hiện một màu đỏ hoặc cam tăng cường, tùy thuộc vào đặc tính hấp thụ và phản xạ của màu vàng.

2. Ánh sáng lục: Kết quả, màu vàng của quả bóng có thể được tạo thành từ sự kết hợp giữa màu lục và màu vàng, tạo ra một màu mới.

Luyện tập: Trả lời câu hỏi ở phần Mở đầu bài học

Đáp án chuẩn:

Không phải lúc nào khán giả cũng nhìn thấy áo người này màu đỏ.. Nếu ánh sáng môi trường có các màu phụ khác nhau hoặc nếu có sự biến đổi màu sắc từ môi trường, áo có thể hiển thị một gam màu khác nhau tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng và môi trường xung quanh.

Vận dụng: Vì sao lá cây thường có màu lục dưới ánh sáng mặt trời

Đáp án chuẩn:

Màu lục là kết quả của quá trình quang hợp và sự tương tác giữa lá cây và ánh sáng mặt trời.