VĂN BẢN. DẾ CHỌI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ

CH1: Đọc trước truyện Dế chọi: tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Bồ Tùng Linh và tập truyện Liêu Trai chí dị.

CH2: Em biết gì về trò chơi chọi dế?

ĐỌC HIỂU

CH1: Trò chơi chọi dế được ưa chuộng ở đâu, nảy sinh như thế nào?

CH2: Thành Danh là người thế nào?

CH3: Chú ý chi tiết kì lạ trong việc đi tìm bắt dế của Thành Danh?

CH4: Điều gì đã xảy ra với con của Thành Danh?

CH5: Chú dế của Thành Danh có đặc điểm gì đáng chú ý?

CH6: Thành Danh đã được hưởng lợi gì từ chú dế kì lạ này?

CH5: Chú dế kì lạ kia thực chất là ai?

TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH1: Dế chọi thuộc thể loại truyện nào? Em dựa vào yếu tố nào để xác định điều đó?

CH2. Truyện có những nhân vật nào? Hãy phân tích nhân vật Thành Danh và dế con.

CH3: Phân tích tác dụng của những yếu tố kì ảo trong truyện Dế chọi.

CH4: Theo em, qua nội dung của truyện Dế chọi, tác giả muốn tập trung thể hiện điều tiêu cực gì trong xã hội lúc bấy giờ?

CH5: Lời bàn của tác giả ở cuối truyện có tác dụng gì? Hãy xác định thái độ của tác giả trong lời bàn và chỉ ra các câu văn thể hiện rõ thái độ đó.

CH6: Viết một đoạn văn (khoảng 12 - 15 dòng) thể hiện suy nghĩ của em về một vấn đề xã hội đặt ra trong truyện Dế chọi

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ

CH1: 

- Tác giả:

+ Bồ Tùng Linh sinh năm 1640 

+ Ông xuất thân trong gia đình thế gia suy sụp, trở thành tiểu thương. 

+ Năm Bồ Tùng Linh 20 tuổi, ông đã bắt đầu viết “Liêu Trai chí dị”, 20 năm sau, vào năm Canh Thân 1680, Bồ Tùng Linh đã hoàn thành, nhưng cũng phải mất thêm thời gian 10 năm nữa, vào năm Canh Ngọ 1690, Bồ Tùng Linh mới viết hoàn chỉnh Liêu Trai Chí Dị.  

- Liêu Trai chí dị là tác phẩm đồ sộ, phản ánh xã hội Trung Quốc phong kiến qua các câu chuyện yêu ma quỷ quái, thể hiện quan điểm của Bồ Tùng Linh về nhiều vấn đề trong cuộc sống.

CH2: Hai con dế phải có tầm vóc ngang nhau, qua sự quy ước của hai chú dế. Hai chú dế đối trọi hai bên, con dế thua khi bỏ chạy hoặc chết.

ĐỌC HIỂU

CH1:Trò chơi chọi dế được ưa chuộng ở thời Tuyên Đức, nảy sinh do viên quan lệnh huyện Hòa Âm muốn lấy lòng quan trên nên đem tiến một con dế chọi.

CH2: Thành Danh là người chất phác, ít nói, hiền lành.

CH3: Vợ Thành đi tìm gặp thầy bói, Thành Danh theo tờ giấy vẽ bà đồng cho mà tìm đến nơi để bắt dế.

CH4: Con của Thành Danh chết đi sống lại nhưng đứa con lại ngủ

CH5: Chú dế của Thành Danh có đặc điểm đầu vuông, đùi dài, dáng ve sầu, cánh hoa mai.

CH6: Thăng cấp liền cho Thành được miễn sai dịch, lại dặn học quan cho Thành thi lấy học vị tú tài.

CH7: Chú dế là con của Thành Danh.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH1: Dế chọi thuộc thể loại truyện truyền kì.

Căn cứ: dựa vào yếu tố đặc điểm của truyện truyền kì

CH2. 

Truyện có những nhân vật:

- quan tỉnh, 

- quan huyện, 

- Thành Danh, 

- vợ Thành Danh, 

- đứa con, 

- bà đồng, 

Nhân vật Thành Danh:

+ Hiền lành, chất phác, giữ chân chức dịch trong làng.

+ Không muốn làm nhiễu dân nên đã tự mình đi tìm dế để nộp cho quan huyện. 

Nhưng sau khi tìm được dế

+ Vợ Thành Danh được cô đồng chỉ chỗ có dế, Thành bắt được nhưng thảm kịch đã xảy ra. Con trai anh vô tình làm dế chết, vì quá sợ bố nên nhảy xuống giếng chết đuối.  -> Thương con, vật vã kêu trời muốn chết.

+ Đứa con hóa thân vào con Dế khiến Thành Danh được học tiếp và thi đỗ tú tài. -> Thành Danh trở nên giàu sang phú quý, gia đình được vinh hiển.

Nhân vật dế con:

+ Nhân vật dế con được hóa thân bởi con trai của Thành Danh.

+ Vì sợ hãi và thương cha mẹ đã trở thành chú dế nhỏ, chọi giỏi lại còn biết nhảy múa theo tiếng đàn.

=> Nhờ vậy mà chú đã lấy được lòng quan nên đã giúp cha mình được hưởng vinh hoa phú quý.

CH3: Tác dụng: Làm cho câu chuyện thêm li kì, gay cấn và hợp lý hơn

CH4: Theo em, qua nội dung của truyện Dế chọi, tác giả đã tập trung thể hiện vạch trần chế độ tàn bạo, độc ác của bọn quan lại ngày xưa, đồng thời bày tỏ sự xót thương cho những người dân vô tội.

CH5: Lời bàn của tác giả có tác dụng răn đe quan lại: làm việc gì thì hãy nghĩ tới dân. 

Thái độ của tác giả thể hiện trong lời bàn là thái độ tố cáo bọn quan lại tàn ác và đứng lên bảo vệ nhân dân. Câu ăn thể hiện rõ thái độ: “Một người thăng thiên, gà chó cũng thành tiên”. Đáng tin vậy thay!

CH6: 

• Qua những chi tiết kì ảo, hoang đường xoay quanh gia đình Thành Danh, tác giả đã vạch trần bộ mặt gian ác, tham lam của lũ quan lại.

• Thành Danh, một vị quan thanh liêm thể hiện phẩm chất cao quý, lòng nhân đạo của một vị quan chân chính, liêm khiết

• Bên cạnh đó, tác phẩm cũng thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với số phận của người dân lao động. Trong xã hội bất công ấy, họ không có tiếng nói, không thể tự quyết định số phận cho chính mình.

• "Dế chọi" được sáng tác trong bối cảnh xã hội phong kiến thối nát, khi mà con người chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thuyết luân hồi báo ứng. 

• Tác giả đã lên án gay gắt xã hội bất công, đồng thời đề cao phẩm chất tốt đẹp của những người dân lao động và khẳng định niềm tin vào lẽ công bằng.