THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Xếp các từ sau đây vào hai nhóm: từ ghép, từ láy.

mẫm bóng, hủn hoẳn, lợi hại, phành phạch, giòn giã.

CH2: Các từ mẫm bóng, hủn hoẳn là sáng tạo của nhà văn Tô Hoài. Qua các từ đó, em hình dung như thế nào về ngoại hình của nhân vật Dế Mèn?

CH3: Các thành ngữ " chết ngay đuôi, vái cả sáu tay" mà nhà văn Tô Hoài sáng tạo ra trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên có điểm gì khác những thành ngữ đã có sẵn như "chết thẳng cẳng, vái cả hai tay"? Theo em, thành ngữ nào phù hợp hơn đề nói về loài dế?

CH4: Tìm chủ ngữ là cụm danh từ trong những câu dưới đây:

a) Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng đần và nhọn hoắt. (Tô Hoài)

b) Những gã xốc nổi thường làm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. (Tô Hoài)

c) Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng hiện ra trước mắt em bé. (Cô bé bán diêm)

CH5: Xác định danh từ trung tâm và các thành tố phụ trong từng cụm danh từ làm chủ ngữ nói trên. Nêu tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ.

 CH6: Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 — 7 dòng) nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên hoặc Ông lão đánh cá và con cá vàng, trong đoạn văn có sử dụng chủ ngữ là cụm từ. Xác định chủ ngữ là cụm từ trong đoạn văn đó.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Từ ghép: mẫm bóng, lợi hại.

• Từ láy: hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã.

CH2: Các từ mẫm bóng, hủn hoẳn đã giúp em hình dung về ngoại hình của Dế Mèn, chú có đôi càng mập mạp khỏe khoắn, còn đôi cánh trước đây chỉ ngắn ngủn thì bây giờ đã dài đến chấm đuôi. 

Qua các từ đó, em thấy sự trưởng thành về ngoại hình của Dế Mèn. 

CH3: 

- Thành ngữ “chết ngay đuôi, vái cả sáu tay” sử dụng các bộ phận đuôi và 6 tay thay vì các bộ phận cẳng và 2 tay ở thành ngữ “chết thẳng cẳng, vái cả hai tay”

- Thành ngữ “chết ngay đuôi, vái cả sáu tay” phù hợp hơn với loài dế, vì loài dế khác với con người, đặc tính của chúng là có đuôi và có 6 chân

CH4: Những cụm danh từ là: 

a. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo

b. Những gã xốc nổi

c. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng

CH5:

=> Tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết (người nói).

CH6: 

• Ông lão đánh cá và con cá vàng: 

- Nhân vật mụ vợ: 

+ Lợi dụng việc con cá mang ơn chồng mình nên đưa ra những đòi hỏi quá đáng, khiến chồng mình phải phục tùng nghe theo 

+ Khi đạt được mục đích, mụ ta trở thành kẻ bạc tình, bạc nghĩa 

+ Mụ vợ tham lam, lần lượt đưa ra những yêu cầu có cấp độ tăng dần: máng lợn, tòa nhà, muốn làm nhất phẩm phu nhân, nữ hoàng và yêu cầu quá đáng nhất là muốn trở thành Long Vương để bắt cá phục tùng mình.

- Kết cục là mụ vợ phải trở về với túp lều rách nát và chiếc máng sứt mẻ. 

=> Kết quả của sự tham lam vô độ và bội bạc của mụ vợ.