THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Tìm từ láy trong những câu thơ dưới đây. Chỉ ra nghĩa và tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung mà tác giả muốn biểu đạt.

a)                                    Bàn tay mang phép nhiệm mẫu

Chất chịu từ những dãi dầu đây thôi.

(Bình Nguyên)

b)                                   Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn...

Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày.

(Đinh Nam Khương)

CH2: Tìm ẩn dụ trong những câu thơ dưới đây. Nêu tác dụng của các ẩn dụ đó đối với việc miêu tả sự vật và biểu cảm.

Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng

À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon

À ơi này cải trăng tròn

À ơi này cái trăng còn nằm nôi...

{....}

A ơi này cái mặt trời bé...

(Bình Nguyên)

 CH3: Trong cụm từ và các tục ngữ (in đậm) dưới đây, biện pháp ẩn dụ được xây dựng trên cơ sở so sánh ngầm giữa những sự vật, sự việc nào?

a)                Ru cho cái khuyết tròn đầy

Cái thương cái nào nặng ngày xa nhau.

(Bình Nguyên)

b)                Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

(Tục ngữ)

c)                Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

(Tục ngữ)

CH4: Viết một đoạn văn ngắn khoảng 4-5 dòng về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất 1 phép ẩn dụ.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Các từ láy:

a. dãi dầu => Tác dụng: chỉ những vất vả, gian khó, sớm khuya làm lụng của người mẹ

b. rưng rưng=> Tác dụng: cảm xúc nghẹn ngào, xúc động của người con khi nghĩ về mẹ.

CH2: Ẩn dụ trong câu: " cái trăng vàng", " cái trăng tròn", " cái trăng" => ẩn dụ chỉ em bé

• Tác dụng: thể hiện tình cảm yêu thương, quý trọng, con là điều tốt đẹp quý giá nhất trần đời của mẹ, từ đó thể hiện tình yêu của mẹ dành cho con

CH3: 

a. " Cái khuyết tròn đầy" => ẩn dụ cho em bé mụ mẫm, đáng yêu

b. “Ăn quả” so sánh ngầm với  hình ảnh nói về những người hưởng thành quả.

“trồng cây” so sánh ngầm với  hình ảnh nói về những người làm ra thành quả cho người hưởng thụ.

c. 

+ "Mực”: so sánh ngầm với  những môi trường, những phần tử xấu xa, tiêu cực trong cuộc sống.

+ "Đèn”: so sánh ngầm với những điều tốt đẹp, tích cực.

CH4: Gia đình - hai tiếng gọi thật thiêng liêng. Tình cảm gia đình chính sự gắn bó, sẻ chia và yêu thương giữa những người có cùng máu mủ, huyết thống và cùng chung sống dưới một mái nhà. Thứ tình cảm ngọt ngào mà mỗi người luôn muốn giữ gìn. Bởi chúng ta đều cần có một gia đình. Đó là nơi con người tìm về sau những sóng gió của cuộc đời. Ở đó có những người thân yêu luôn bao dung, che chở chúng ta. Hãy trân trọng, giữ gìn tình cảm trân quý và tốt đẹp đó.

Ẩn dụ: Thứ tình cảm ngọt ngào mà mỗi người luôn muốn giữ gìn (ngọt ngào - chuyển đổi cảm giác)