VĂN BẢN: ĐIỀU KHÔNG TÍNH TRƯỚC

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Xem lại các mục Chuẩn bị bài Bức tranh của em gái tôi để vận dụng vào bài đọc hiểu văn bản này.

CH2: Đọc trước truyện Điều không tính trước, tìm hiểu thêm về thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.

CH2: Tình huống dẫn đến ý định " đánh nhau" là gì?

CH3: Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật " tôi".

CH4: So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần 3 khác như thế nào?

CH5: Tranh minh họa cho chi tiết sự việc gì trong truyện?

CH6: Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?

CH7: Qua phần 4, em thấy Nghị là người như thế nào?

CH8: Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính được.

CH2: "Điều không tính trước" trong câu chuyện là điều gì? Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người như thế nào?

CH3: Nhân vật " tôi" trong truyện là người như thế nào? Hãy chỉ ra một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,...) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật " tôi".

CH4: Điều gì tạo nên sự hấp dẫn trong kết thúc của câu chuyện (phần 4)

CH5: Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều gì đối với em là thấm thía và sâu sắc nhất? Vì sao?

CH6: Em hiểu như thế nào về kết thúc truyện: "Nắng chiều hắt bóng ba đứa xuống mặt đường thành một khối, giống như người khổng lồ trong truyện cổ (…)”?

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Truyện kể về câu chuyện mà tôi không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, “tôi” xảy ra xích mích với Nghị. Cứ nghĩ “chúng tôi” sẽ xảy ra cuộc tranh chấp đánh nhau ai ngờ cả cả ba lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.

Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghị, Phước.

Nhân vật chính là cậu bé dễ xúc động, nông nổi nhưng cũng rất tốt.

Ngôi kể thứ nhất: Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.

Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc không nên lấy bạo lực để giải quyết mọi chuyện.

CH2: Nguyễn Nhật Ánh sinh ngày 7/5/1955 tại tỉnh Quảng Bình. 

Ông đã từng tham gia Thanh niên xung phong, dạy học môn Văn tại trường THCS Bình Tây (Quận 6) từ năm 1983-1985.

Năm 1986, tác giả Nguyễn Nhật Ánh trở thành phóng viên Nhật báo Sài Gòn giải phóng. 

Thành công lớn nhất của ông là sau khi đất nước thống nhất, sách của ông được độc giả cả 3 miền Bắc – Trung – Nam đón nhận nhiệt tình.

Năm 13 tuổi, ông đăng báo bài thơ đầu tiên. Đến nay ông đã xuất bản gồm 100 tác phẩm.

Một số tác phẩm: Đi qua hoa cúc, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Thằng quỷ nhỏ, Kính vạn hoa, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Mắt biếc…

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Ngôi kể thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.

CH2: Tình huống dẫn đến ý định " đánh nhau": bàn thắng của “tôi” không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự.

CH3: Qua những lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy được nhân vật tôi là người hiếm thắng, dễ xúc động

CH4: So với ý định phục kích, xịt vũ khí hóa học vào thằng Nghị, thay vào đó Nghị lại mang theo một cuốn sách luật bóng đá và mời “tôi” và Phước đi xem bóng đá.

CH5: Minh họa cho tình tiết nhân vật “tôi” giăng bẫy cùng Phước đang nghênh chiến chờ đợi Nghị tới.

CH6: Trong phần 4, người đọc hồi hộp vì sợ rằng Phước sẽ không nhận ra Nghị ra hiệu dừng lại mà tiếp tục như kế hoạch.

CH7: Qua phần 4, em thấy Nghị là cậu bé tốt, cậu ấy suy nghĩ thấu đáo và đối xử rất tốt với bạn bè.

CH8: Tranh minh họa gợi nhắc em nhớ tới câu tục ngữ:

Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

SAU KHI ĐỌC

CH1: Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.

• Ví dụ:

• Lời người kể chuyện: Tôi đưa cái kìm cho Nghi và liếc lại phía bụi cây.

• Lời nhân vật: Mày làm gì vậy?

CH2: Điều không tính trước trong câu chuyện là Nghị tìm gặp nhân vật tôi để đưa cuốn sách và rủ đi xem phim.

• Qua đó em thấy nhân vật Nghị là người tốt bụng, vui vẻ, bình tĩnh, có tấm lòng bao dung, hòa đồng với bạn bè.

CH3: Nhân vật “tôi” trong truyện là người nóng tính, hiếu chiến.

Một số chi tiết khắc họa nhân vật tôi:

- Ức nhất là lúc đó bên tôi đang bị dẫn trước một bàn.

- "Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!".

- Cuối cùng, tôi tìm thấy "vũ khí" trong hộp đồ nghề của anh Nghĩa.

- "Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?"

- Tôi khích "Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi! Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!"

- Tôi lên giọng đàn anh.

CH4: Điều tạo nên sự hấp dẫn trong kết thúc của câu chuyện ở phần 4: việc Phước suýt chút nữa vẫn thực hiện theo kế hoạch.

CH5: Qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi sự điềm đạm, bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo cũng như sự đoàn kết trong tình bạn; phê phán sự bốc đồng, hiếu thắng.

Đối với em thấm thía nhất là sự đoàn kết trong tình bạn và bỏ qua những điều nhỏ nhặt. Bởi vì đó là một tình cảm tốt đẹp cần được trân trọng.

CH6: Kết thúc truyện cho em thấy một tình bạn đẹp và những khoảnh khắc đáng yêu trong cuộc sống. 

Hình ảnh ba cậu bé ngồi cạnh bên nhau “tạo thành một khối” cũng khiến em liên tưởng đến sự đoàn kết và câu “Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.”