I. TRI THỨC TIẾNG VIỆT

- Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu, chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ.

- Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ (cụm danh từ), đại từ và trả lời cho các câu hỏi Ai?, Con gì?, Cái gì?

- Mở rộng chủ ngữ là thêm cho thành tố trung tâm làm chù ngữ các thành tố phụ nhằm làm cho ý nghĩa của câu được đầy đủ, phù hợp với ngữ cảnh hơn, với mục đích nói (viết) hơn.

II. GỢI Ý GIẢI BÀI TẬP SGK

Bài tập 1:

- Từ ghép: mẫm bóng, lợi hại.

- Từ láy: hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã.

Bài tập 2:

Qua các từ mẫm bóng, hủn hoẳn, em hình dung về ngoại hình của nhân vật Dế Mèn: bóng bẩy, đầy đặn, mập mạp, khỏe khoắn, cơ thể cường tráng,…

Bài tập 3:

- Sự khác nhau giữa thành ngữ sáng tạo của Tô Hoài với những thành ngữ có sẵn: gắn với những đặc điểm của loài dế khiến thành ngữ phù hợp để miêu tả Dế Mèn.

- Theo em, thành ngữ của Tô Hoài phù hợp hơn.

Bài tập 4:

a,  

 CN: Những cái vuốt ở chân, ở khoeo.

b, CN: Những gã xốc nổi.

c, Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ.

Bài tập 5:

a, Những cái vuốt ở chân, ở khoeo.

b, Những gã xốc nổi.

c, Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ.

➞ Tác dụng của mở rộng chủ ngữ: phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết (người nói).