BÀI 22. GIỚI THIỆU VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. KHÁI NIỆM HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

Hoạt động: Quan sát công thức của các hợp chất hữu cơ phổ biến trong Hình 22.1 và cho biết đặc điểm chung về thành phần nguyên tố của các phân tử hợp chất hữu cơ là gì?

Câu hỏi: Hãy sắp xếp các hợp chất dưới dây thành hai nhóm: nhóm 1 gồm các hợp chất hữu cơ và nhóm 2 gồm các hợp chất vô cơ.

II. CÔNG THỨC PHÂN TỬ VÀ CÔNG THỨC CẤU TẠO

Hoạt động 1: Em hãy cho biết các công thức từ 1 đến 6 trong Hình 22.2, công thức nào là công thức phân tử và công thức nào là công thức cấu tạo?

Hoạt động 2: Hãy viết các công thức cấu tạo đầy đủ ở Hình 22.2 dưới dạng thu gọn.

Hoạt động 3: So sánh công thức phân tử của:

a) hợp chất 2 và 3;

b) hợp chất 5 và 6.

III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO HỢP CHẤT HỮU CƠ

Hoạt động 1: Quan sát các Hình 22.2, 22.3 và cho biết phân tử hợp chất hữu cơ có những dạng mạch carbon nào. Chỉ ra các công thức cấu tạo có cùng công thức phân tử. Giải thích tại sao nhiều hợp chất hữu cơ khác nhau, tính chất khác nhau, lại có cùng công thức phân tử.

Hoạt động 2: Sử dụng bộ mô hình lắp ghép phân tử, lắp ghép các công thức cấu tạo có thể có từ các công thức phân tử C₄H₁₀ và C₃H₆.

IV. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ

Câu hỏi: Sắp xếp các chất sau đây vào một trong hai nhóm: hydrocarbon và dẫn xuất của hydrocarbon: CH₄, CH₃Cl, CH₂=CH₂, CH₃CH₂OH, CH₃COOH, CH₃NH₂, CH₃CH₂CH₃, CH₃CH=CH₂, CH₃COOCH₂CH₃.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. KHÁI NIỆM HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

Đáp án HĐ: Đều chứa nguyên tố carbon.

Đáp án CH: - Hợp chất hữu cơ: C₆H₆, C₆H₁₂O₆, C₂H₄, CH₃Cl, CH₃OH

- Hợp chất vô cơ: H₂SO₄, H₂CO₃, CaCO₃, KNO₃, NaOH, Al₂O₃

II. CÔNG THỨC PHÂN TỬ VÀ CÔNG THỨC CẤU TẠO

Đáp án HĐ 1: - Ct phân tử: 1, 4.

- Ct cấu tạo: 2, 3, 5, 6. 

Đáp án HĐ 2: - Ct 1: C₄H₁₀.

- Ct 2: CH₃-CH₂-CH₂-CH₃.

- Ct 3: CH₃-CH(CH₃)-CH₃.

- Ct 4: C₂H₆O.

- Ct 1: CH₃-CH₂-OH.

- Ct 1: CH₃-O-CH₃.

Đáp án HĐ 3: a) Giống nhau (C₄H₁₀).

b) Giống nhau (C₂H₆O).

III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO HỢP CHẤT HỮU CƠ

Đáp án HĐ 1: Hợp chất hữu cơ có 3 dạng mạch carbon:

+ Mạch hở, không phân nhánh

+ Mạch hở, phân nhánh

+ Mạch vòng

- Các công thức cấu tạo có cùng công thức phân tử:

+ 2 và 3 Hình 22.2 

+ a và b Hình 22.3

+ 5 và 6 Hình 22.2

- Vì trật tự liên kết và cách thức liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là khác nhau.

Đáp án HĐ 2: - C₄H₁₀:

- C₃H₆: CH₂=CH-CH₃

IV. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ

Đáp án CH: Hydrocarbon: 

CH₃CH₂CH₃, CH₃CH=CH₂, CH₄, CH₂=CH₂

- Dẫn xuất hydrocarbon: 

CH₃Cl, CH₃CH₂OH, CH₃COOH, CH₃NH₂, CH₃COOCH₂CH₃.