BÀI 34. NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON VÀ SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. NGUỒN CARBON VÀ CHU TRÌNH CARBON TRONG TỰ NHIÊN

Câu 1: Quan sát Hình 34.1, hãy cho biết carbon tồn tại dưới những dạng nào trong tự nhiên?

Luyện tập 1: Em hãy tìm một số vật thể trong tự nhiên có thành phần là hợp chất của nguyên tố carbon

Câu 2: Em hãy cho biết vì sao các nhiên liệu than mỏ, khí thiên nhiên, khí mỏ dầu khi đốt cháy sẽ sinh ra CO₂

Câu 3: Sự chuyển hoá carbon trong tự nhiên diễn ra như thế nào?

Câu 4: Em hãy trình bày dưới dạng sơ đồ về vai trò của carbon dioxide trong chu trình carbon

Luyện tập 2: Trong chu trình carbon, quá trình nào đóng vai trò quan trọng nhất trong việc hấp thụ carbon dioxide từ khí quyển?

II. NGUỒN GỐC CỦA METHANE

Câu 5: Trong tự nhiên, methane được tạo thành từ đâu?

Luyện tập: Hãy sử dụng sơ đồ tư duy để tóm tắt lại nguồn gốc của methane

III. HIỆU ỨNG NHÀ KÍNH VÀ SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU

Câu 6: Vì sao lượng khí nhà kính trên Trái Đất ngày càng tăng?

Luyện tập 1: Có ý kiến cho rằng khí nhà kính gây ảnh hưởng tiêu cực cho hành tinh xanh. Em hãy cho biết ý kiến của mình về vấn đề trên

Câu 7: Em hãy nêu một số hậu quả do biến đổi khí hậu trên thế giới

Luyện tập 2: Sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống lại những tác động tiêu cực do biến đổi khí hậu gây ra

IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIẢM LƯỢNG KHÍ CARBON DIOXIDE TRONG NƯỚC VÀ TOÀN CẦU

Câu 8: Với vai trò là một học sinh, một công dân nhỏ của nước Việt Nam, em sẽ có những hành động nào để góp phần giảm lượng khí carbon dioxide?

Luyện tập: Không chỉ Việt Nam mà thế giới cũng đều kêu gọi mọi người chung tay trồng nhiều cây xanh, phủ kín đồi trọc. Việc làm này đem lại lợi ích gì cho môi trường?

Vận dụng: Hãy tìm hiểu và giới thiệu cho các bạn cùng biết nội dung Nghị định thư Kyoto đề cập đến vấn đề gì?

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. NGUỒN CARBON VÀ CHU TRÌNH CARBON TRONG TỰ NHIÊN

Đáp án CH 1: Than, kim cương, carbon dioxide có trong khí quyển, các muối carbonate và trong các hợp chất hữu cơ (hydrocarbon, protein, vitamin…).

Đáp án LT 1: Thạch nhũ (CaCO₃), soda khan dùng trong công nghiệp thủy tinh, đồ gốm… Na₂CO₃ 

Đáp án CH 2: Đây là những nhiên liệu có chứa carbon.

Đáp án CH 3: - Thực vật hấp thụ khí carbon dioxide từ không khí thông qua quá trình quang hợp để tạo ra các hợp chất hữu cơ như tinh bột và cellulose, giúp thực vật phát triển. Động vật sau đó sử dụng các hợp chất này làm nguồn dinh dưỡng.

- Carbon dioxide có thể hòa tan trong nước biển, sông, hồ.

- Hô hấp sinh vật: Mọi sinh vật đều hô hấp và phát thải carbon dioxide vào không khí.

- Hoạt động con người: Các hoạt động như đốt nhiên liệu để sản xuất, đi lại bằng phương tiện giao thông cũng đóng góp vào phát thải carbon dioxide vào khí quyển.

Đáp án CH 4: 

Đáp án LT 2: Quá trình quang hợp đóng

II. NGUỒN GỐC CỦA METHANE

Đáp án CH 5: - Từ các ao, hố bùn, đầm lầy… và các mỏ khí (khí thiên nhiên, khí mỏ dầu). 

- Các quá trình sinh học cũng là nguồn phát thải methane tự nhiên. 

- Quá trình khai thác nhiên liệu hóa thạch, các hoạt động nông nghiệp như chăn nuôi gia súc (trâu, bò…).

Đáp án LT:

III. HIỆU ỨNG NHÀ KÍNH VÀ SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU

Đáp án CH 6: Các hoạt động sản xuất, chăn nuôi của con người, đã khiến lượng khí nhà kính (carbon dioxide, methane…) tăng cao; nạn chặt phá rừng vẫn hoành hành, cây xanh bị giảm số lượng, khiến cho quá trình quang hợp, hấp thụ khí carbon dioxide bị ảnh hưởng.

Đáp án LT 1: Khí nhà kính không hoàn toàn chỉ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho Trái Đất. Khí nhà kính có vai trò quan trọng trong việc giữ nhiệt cho hành tinh xanh.

Đáp án CH 7: Thời tiết cực đoan, băng ở 2 cực tan ra, mực nước biển dâng cao gây xâm lấn, ngập mặn, diện tích đất đai, đất canh tác bị thu hẹp, nhiễm mặn, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh lương thực…

Đáp án LT 2:

IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIẢM LƯỢNG KHÍ CARBON DIOXIDE TRONG NƯỚC VÀ TOÀN CẦU

Đáp án CH 8: Em sẽ tích cực tuyên truyền về những tác hại của việc gia tăng lượng khí thải carbon dioxide trên toàn cầu, cũng như tham gia những hoạt động ý nghĩa  

Đáp án LT: Cây xanh đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm thiểu lượng khí thải carbon dioxide thông qua quá trình quang hợp. Từ đó làm giảm những tác hại của biến đổi khí hậu.

Đáp án VD: Vấn đề: giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính để ngăn chặn biến đổi khí hậu toàn cầu.