BÀI 12. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

Câu 1: Tiến hành Thí nghiệm 1, từ đó cho biết ở trường hợp nào thì trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện.

Câu 2: Tiến hành Thí nghiệm 2, từ đó cho biết ở trường hợp nào thì trong cuộn dây dẫn B xuất hiện dòng điện

Câu 3: Từ Thí nghiệm 1 và 2, có thể kết luận gì về sự xuất hiện của dòng điện cảm ứng?

II. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG

Câu 4: Nêu nhận xét về mối liên hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn và sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn

Câu 5: Nêu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

Luyện tập 1: Giải thích vì sao khi cho nam châm vĩnh cửu quay quanh trục thẳng đứng trước một cuộn dây dẫn thì kim điện kế bị lệch

Luyện tập 2: Đề xuất một cách khác để làm biến đổi số đường sức từ xuyên qua một cuộn dây dẫn mềm đặt cạnh một nam châm vĩnh cửu. Lập phương án và tiến hành thí nghiệm để kiểm tra xem trong cuộn dây dẫn có dòng điện cảm ứng hay không

Luyện tập 3: Trả lời câu hỏi ở phần Mở đầu bài học

Vận dụng: 

a) Nêu tên một số dụng cụ, thiết bị mà hoạt động của chúng dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ 

b) Giải thích cách tạo ra dòng điện cảm ứng của một trong những dụng cụ. thiết bị đã nêu ở câu a

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

Đáp án CH 1: Nam châm vĩnh cửu dịch chuyển hoặc quay trước cuộn dây.

Đáp án CH 2: Trường hợp: khi đóng và mở công tắc điện 

Đáp án CH 3: Sự xuất hiện của dòng điện cảm ứng có liên quan đến sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn.

II. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG

Đáp án CH 4: Khi có sự biến đổi của số đường sức từ đi qua tiết diện của cuộn dây dẫn, đường sức từ này sẽ tạo ra một trường từ biến thiên xung quanh vùng không gian đó. Khi một cuộn dây dẫn được đặt trong trường từ này, sự biến thiên của trường từ sẽ tạo ra một điện áp điện từ, dẫn đến sự xuất hiện của dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn.

Đáp án CH 5: Điều: khi một dây dẫn chuyển động qua một từ trường biến thiên, tạo ra sự cắt của dây dẫn với đường từ. 

Đáp án LT 1: a Khi cho nam châm vĩnh cửu quay quanh trục thẳng đứng trước một cuộn dây dẫn, sự chuyển động của nam châm tạo ra dòng điện trong dây dẫn. Dòng điện này tạo ra từ cảm ứng điện từ và làm thay đổi trường từ xung quanh cuộn dây. Khi kim điện kế được đặt gần cuộn dây này, làm cho kim lệch khỏi vị trí ban đầu.

Đáp án LT 2: Đề xuất: Để kiểm tra dòng điện cảm ứng trong cuộn dây, ta thay đổi tốc độ hoặc hướng di chuyển của nam châm vĩnh cửu gần cuộn dây.

Phương án: Chuẩn bị cuộn dây dẫn mềm và nam châm vĩnh cửu. Đặt nam châm gần cuộn dây và kết nối dây với máy đo dòng điện.

Thực hiện: Di chuyển nam châm gần hoặc xa cuộn dây và ghi lại dòng điện đo được.

Kết quả: Nếu dòng điện thay đổi khi nam châm di chuyển, chứng tỏ có dòng điện cảm ứng trong cuộn dây.

Đáp án LT 3: Nguyên lý của nguyên tắc cảm ứng điện từ.

Đáp án VD: a) Động cơ điện, máy phát điện, biến áp, máy hàn điện, cảm biến từ, v.v.

b) Nam châm vĩnh cửu và một cuộn dây dẫn điện được đặt trong một trường từ biến đổi. Khi nam châm di chuyển hoặc thay đổi vị trí, dòng điện sẽ được tạo ra trong cuộn dây dẫn. Sự thay đổi trong trường từ sẽ tạo ra một lưu lượng điện trong dây dẫn, tạo điều kiện cho hoạt động của động cơ điện.