BÀI 12: CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Thực hiện thí nghiệm để rút ra được: Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín biến thiên thì trong cuộn dây đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. 

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 

* Thí nghiệm 1: dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện 

Bước 1: Nối hai đầu cuộn dây dẫn với hai chốt của điện kể.

Bước 2: Đặt nam châm lên giá đỡ, giữ yên nam châm trước cuộn dây dẫn (Hình 12.1). Quan sát kim điện kế.

Bước 3: Dịch chuyển nam châm trượt trên giá đỡ đến gần cuộn dây dẫn, sau đó dịch chuyển

nam châm ra xa cuộn dây dẫn. Quan sát kim điện kế.

Bước 4: Đặt nam châm cố định trên giá đỡ sao cho trục quay di qua trung điểm của nam châm. Quay nam châm trước cuộn dây dẫn. Quan sát kim điện kế.

Thí nghiệm 2: Dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện 

Bước 1: Lắp các dụng cụ như Hình 12.2. Nối cuộn dây dẫn A với bộ nguồn thông qua công tắc điện để tạo thành nam châm điện. Nối hai đầu cuộn dây dẫn B với điện kế. Đặt hai cuộn dây dẫn A và B gần nhau. Ban đầu công tắc điện đang mở. Quan sát kim điện kế 

Bước 2: Đóng công tắc điện. Quan sát kim điện kể trong khi đóng và sau khi đóng công tắc điện. 

Bước 3: Ngắt công tắc điện. Quan sát kim diện kể trong khi ngắt và sau khi ngắt công tắc điện. 

* Kết luận 

Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.

2. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG 

Điều kiện để xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn đó biến thiên (tăng hoặc giảm).