Video giảng sinh học 10 chân trời bài 24: Quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật

Tóm lược nội dung

BÀI 24: QUÁ TRÌNH TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI Ở VI SINH VẬT

Mến chào các em học sinh thân yêu!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nêu được một số ví dụ về quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật.
• Phân tích được vai trò của vi sinh vật trong đời sống con người và trong tự nhiên.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Trước khi vào bài, cô có câu hỏi muốn tất cả chúng ta cùng suy nghĩ và trả lời: Một con bò nặng 500kg chỉ sản xuất thêm mỗi ngày 0,5kg protein; 500kg cây đậu nành mỗi ngày tổng hợp được 40kg protein nhưng 500kg nấm men có thể mỗi ngày tạo thành mỗi ngày 50 tấn protein. Sự khác nhau về sinh khối được tạo ra từ các loài sinh vật trên có thể giải thích như thế nào? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Nội dung 1: Tìm hiểu quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật.

Cả lớp sẽ cùng thảo luận nội dung theo 2 vòng sau:

*Vòng 1: Nhóm chuyên gia.

(Nhóm chuyên gia thảo luận rồi hoàn thành phiếu học tập – đính kèm phía dưới hoạt động)

- GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm thực hiện các nhiệm vụ độc lập:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về quá trình tổng hợp và phân giải carbohydrate.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về quá trình tổng hợp và phân giải protein.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về quá trình tổng hợp và phân giải lipid.

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về quá trình tổng hợp và phân giải nucleic acid.

Các nhóm làm việc trong vòng 5 phút. Sau khi tìm hiểu, thống nhất ý kiến mỗi thành viên phải trình bày trước nhóm của mình một lượt, như là chuyên gia.

*Vòng 2: Nhóm các mảnh ghép.

Mỗi nhóm mảnh ghép được thành lập ít nhất từ một thành viên nhóm chuyên gia.

Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại cho cả nhóm kết quả tìm hiẻu ở nhóm chuyên gia.

Nhóm mảnh ghép thực hiện nhiệm vụ chung: Trả lời tất cả các câu hỏi thảo luận trong SGK.

Câu 1: Hãy cho biết các đặc điểm chung của quá trình tổng hợp chất hữu cơ.

Câu 2. Tìm thông tin liên quan tới gôm sinh học và cho biết vai trò của gôm sinh học trong đời sống con người.

Câu 3. Tìm thông tin liên quan về một số loại chế phẩm sinh học từ vi sinh vật.

- Quan sát hình 24.3, 24.4, 24.5 và cho biết:

Câu 4. Các chất hữu cơ đa phân tử được phân giải như thế nào? Ứng dụng của các quá trình này trong đời sống là gì ? 

Câu 5. Cho biết đặc điểm chung của các quá trình phân giải chất hữu chất hữu cơ.

LT1. Trình bày tóm tắt bằng sơ đồ  hệ thống các quá trình tổng hợp các chất hữu cơ đa phân tử của vi sinh vật?  

Video trình bày nội dung:

- HS thảo luận nhóm theo yêu cầu của GV và hoàn thành phiếu học tập (file đính kèm phía dưới hoạt động). 

- Nhóm mảnh ghép trả lời các câu thảo luận:

C1: Quá trình tổng hợp chất hữu cơ có bản chất là quá trình đồng hóa, là quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích lũy năng lượng.

C2. Một số loại polysaccharide mà sinh vật tiết vào môi trường được gọi là gôm. Gôm có vai trò bảo vệ vi sinh vật khỏi bị khô, ngăn cản sự tiếp xúc với virus, đồng thời là nguồn dự trữ Carbon và năng lượng. Gôm được dùng trong công nghiệp để sản xuất kem phủ bề mặt bánh hay làm chất phụ gia trong công nghiệp khai thác dầu hỏa. Trong y học, gôm được dùng làm chất thay huyết tương và trong sinh hóa học dùng làm chất tách chiết enzyme.

C3.

- Sinh khối (hoặc protein đơn bào): Tảo xoắn Spirulina (thuộc Cyanobacteria) là nguồn thực phẩm chức năng (ở dạng bột hoặc dạng bánh quy), tảo Chlorella được dùng làm nguồn protein và vitamin bổ sung vào kem, sữa chua, bánh mì. 

- Amino acid bổ sung vào thực phẩm như chủng vi khuẩn đột biến Corynebacterium glutamicum đã được sử dụng trong công nghiệp để sản xuất các amino acid như glutamic acid, lysine, valine, phenylalanine… Ngoài ra một amino acid được dùng làm gia vị để tăng độ ngon ngọt của các món ăn đó là glutamic acid (ở dạng natri glutamate - mì chính)

C4. 

- Các chất hữu cơ đa phân tử được phân giải nhờ các enzyme phá vỡ liên kết giữa các thành phần cấu tạo để tạo thành các chất đơn giản.

- Ứng dụng:

+ Lên men lactic đồng hình tạo ra sữa chua.

+ Lên men rượu tạo thành các sản phẩm có chứa cồn. 

+ Quá trình phân giải protein tạo ra các amino acid là nhờ enzyme protease là do vi sinh vật tiết ra và được ứng dụng trong sản xuất nước mắm, nước tương.

C5. Quá trình phân giải chất hữu cơ có bản chất là quá trình dị hóa, là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các chất đơn giản và giải phóng năng lượng. 

- GV khái quát nội dung trọng tâm bằng 2 sơ đồ.

LT1. 

Tóm tắt bằng sơ đồ  hệ thống các quá trình tổng hợp các chất hữu cơ đa phân tử của vi sinh vật:

Nội dung 2: Vai trò của sinh vật

- Cô sẽ chia lớp thành 4 nhóm:

+ Nhóm 1 và 2: Tìm hiểu về vai trò của vi sinh vật đối với môi trường

+ Nhóm 3,4: Tìm hiểu về vai trò của vi sinh vật đối với đời sống con người

- Sau đó, cả lớp hãy tóm tắt và trình bày nội dung dưới dạng sơ đồ tư duy và trả lời luyện tập 2 trong SGK: Lập bảng trình bày điểm chung và riêng của các quá trình phân giải ở vi sinh vật.

Video trình bày nội dung:

- HS các nhóm thảo luận để hoàn thành sơ đồ tư duy (tham khảo file định kèm phía dưới).

=> Kiến thức trọng tâm: 

Vi sinh vật có vai trò quan trọng đối với tự nhiên và đời sống con người:

+ Đối với tự nhiên: Vi sinh vật tham gia vào quá trình chuyển hóa vật chất trong tự nhiên, làm sạch môi trường, cải thiện chất lượng đất. 

+ Đối với con người: Dựa vào quá tình phân giải và tổng hợp các chất của vi sinh vật mà chúng được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau như trồng trọt, chăn nuôi, bảo quản và chế biến thực phẩm, y học…

Trả lời:

 LT2. HS tham khảo file đính kèm phía dưới hoạt động.

………..

Nội dung video bài 24: Quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.