Slide bài giảng Sinh học 11 chân trời bài 10: Tuần hoàn ở động vật (phần 2)

Tóm lược nội dung

BÀI 10. TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT

IV. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ MẠCH

CH 7: Dựa vào Hình 10.7, hãy mô tả cấu tạo của các loại mạch máu.

Trả lời rút gọn:

Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.

- Động mạch: Thành có 3 lớp với mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch, có lòng hẹp hơn.

- Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp nhưng mỏng hơn so với động mạch, với mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn, có lòng rộng hơn.

- Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng chỉ gồm một lớp biểu bì, có lòng hẹp.

CH 8: Dựa vào Hình 10.8, hãy mô tả sự biến động của huyết áp và giải thích tại sao có sự biến động đó.

Trả lời rút gọn:

Dựa vào Hình 10.8, hãy mô tả sự biến động của huyết áp và giải thích tại sao có sự biến động đó.

CH 9: Quan sát Hình 10.9, hãy rút ra nhận xét về sự tương quan giữa huyết áp, vận tốc máu và tiết diện của các mạch máu.

Trả lời rút gọn:

- Trong hệ mạch, vận tốc máu giảm khi đi từ động mạch chủ đến tiểu động mạch và tăng khi đi từ mao mạch đến tiểu tĩnh mạch và tĩnh mạch chủ.

- Điều này xảy ra do thể tích máu tỉ lệ nghịch với tổng tiết diện của mạch và tỉ lệ thuận với sự chênh lệch huyết áp giữa hai đầu đoạn mạch.

- Trong hệ thống động mạch, tổng tiết diện mạch tăng từ động mạch chủ đến tiểu động mạch, dẫn đến giảm vận tốc máu. 

- Mao mạch có tiết diện lớn nhất nên có vận tốc chậm nhất. 

- Trái lại, trong hệ thống tĩnh mạch, tiết diện giảm từ tiểu tĩnh mạch đến tĩnh mạch chủ, dẫn đến tăng vận tốc máu.

CH 10: Vận tốc máu trong mao mạch chậm nhất có ý nghĩa như thế nào đối với cơ thể?

Trả lời rút gọn:

- Đảm bảo đủ thời gian máu thực hiện trao đổi chất với các tế bào.

V. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG TIM MẠCH

CH 11: Quan sát Hình 10.11, hãy cho biết hoạt động tim mạch được điều hòa như thế nào?

Trả lời rút gọn:

- Hoạt động của tim mạch được điều chỉnh bởi cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch. + Cơ chế thần kinh hoạt động dựa trên nguyên tắc phản xạ, với xung động từ các thụ thể áp lực hoặc hóa học ở cung động mạch chủ và xoang động mạch cảnh được truyền đi theo các sợi thần kinh cảm giác về trung khu điều hòa tim mạch ở hành não. 

+ Xung thần kinh từ hành não điều hòa hoạt động tim mạch thông qua dây thần kinh cảm giác hoặc đối giao cảm giác, ảnh hưởng đến các yếu tố như huyết áp và vận tốc máu. Cơ chế thể dịch thực hiện thông qua các hormone của tuyến nội tiết, góp phần vào điều chỉnh hoạt động tim mạch.

Luyện tập: Hãy so sánh hoạt động của tim mạch khi lao động và lúc nghỉ ngơi. Giải thích

Trả lời rút gọn:

- Khi hoạt động, cơ quan vận động cần năng lượng lớn, kích thích hệ tuần hoàn hoạt động mạnh hơn để vận chuyển ôxi vào cơ thể, phục vụ quá trình ôxi hóa và sản xuất năng lượng.

- Trong khi đó, khi nghỉ ngơi, cơ thể không đòi hỏi nhiều năng lượng, hệ tuần hoàn hoạt động bình thường, tim đập chậm lại và áp suất trong mạch máu giảm.

VI. BẢO VỆ SỨC KHỎE HỆ TUẦN HOÀN

CH 12: Hãy tìm hiểu nguyên nhân gây nên một số bệnh về hệ tuần hoàn phổ biến và các biện pháp phòng chống

Trả lời rút gọn:

- Nguyên nhân gây bệnh tim mạch có thể là do di truyền hoặc ảnh hưởng từ lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, thiếu vận động, và chế độ dinh dưỡng không cân đối. 

- Để phòng ngừa, cần thực hiện thường xuyên tập luyện thể dục, không sử dụng rượu bia, thuốc lá, và các chất kích thích, cùng xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh.

Vận dụng: Trong Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, ở Điều 5,6,7,8 có quy định về việc xử phạt với người điều khiển các loại phương tiện giao thông có nồng độ cồn vượt quá mức cho phép, cụ thể là 50mg/100mL máu, 0,25mg/1L khí thở đối với xe máy và 80mg/100mL máu, 0,4mg/1L khí thở đối với ô tô. Theo em, quy định này có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Nắm vững nồng độ cồn khi lái xe và hiểu rõ về mức phạt liên quan có thể giúp lái xe an toàn hơn và tránh gây ra các tai nạn không mong muốn trên đường.