BÀI 15. DẪN XUẤT HALOGEN

Bài 1: C2H5Cl là một dẫn xuất halogen...

Đáp án:

Tính chất và ứng dụng của dẫn xuất halogen được trình bày trong sơ đồ sau:

I. KHÁI NIỆM, ĐỒNG PHÂN VÀ DANH PHÁP

Bài 1: Có thể tạo được những dẫn xuất halogen nào từ...

Đáp án:

Bài 2: Trong các đồng phân cấu tạo có cùng công thức phân tử...

Đáp án:

Đồng phân mạch carbon: (1) và (3); (2) và (4).

Đồng phân vị trí nhóm chức: (1) và (2); (3) và (4).

Bài 3: Viết công thức cấu tạo và gọi tên thay...

Đáp án:

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Bài 1: Cho các chất có công thức...

Đáp án:

Theo chiều tăng nguyên tử khối của halogen, nhiệt độ sôi tăng dần.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Bài 1: Dựa vào giá trị độ âm điện của carbon...

Đáp án:

Δχ(C-C) = 2,55 - 2,55 = 0 (0 ≤ Δχ < 0,4) => liên kết cộng hóa trị không cực

Δχ(C-H) = 2,55 - 2,20 = 0,35 (0 ≤ Δχ < 0,4) => liên kết cộng hóa trị không cực

Δχ(C-Cl) = 3,16 - 2,55 = 0,61 (0,4 ≤ Δχ < 1,7) => liên kết cộng hóa trị có cực

=> Nhờ sự phân cực của liên kết C-Cl, dẫn xuất halogen dễ tham gia vào nhiều phản ứng hóa học. 

Bài 2: Viết các phương trình hoá học của phản ứng xảy ra khi đun...

Đáp án:

CH3Cl + NaOH → CH3OH + NaCl

CH3CHClCH3 + NaOH → không phản ứng

C6H5CH2Br + NaOH → C6H5CH2OH + NaBr

CH2=CHCH2CI + NaOH → CH2=CHCH2OH + NaCl

Bài 3: Thuỷ phân dẫn xuất halogen...

Đáp án:

Hiện tượng - Giải thích

• Kết tủa trắng xuất hiện do trong dung dịch sau thủy phân có Cl−:

Cl− + Ag+ → AgCl↓ (trắng)

• Nếu NaOH chưa bị acid hóa hết ta thấy có kết tủa đen xuất hiện:

Ag++ + OH− → AgOH → Ag2O(đen)

Bài 4: Trong thí nghiệm Thuỷ phân dẫn xuất halogen, cho biết...

Đáp án:

1. a) Mục đích: Nhận biết ion Cl− trong dung dịch.

2. b) Để trung hòa NaOH dư.

Không thể thay  bằng dung dịch H2SO4 hay HCI được vì khi cho dung dịch AgNO3 vào Ag+ sẽ kết hợp với SO42− và Cl− tạo kết tủa.

Bài 5: Viết các phương trình hoá học của phản ứng xảy ra...

Đáp án:

1. a) CH3-CH(Cl)-CH3+ KOH (C2H5OH) → CH3-CH=CH2+ KCl + H2O

2. b) + KBr + H2O

                                                                          (sản phẩm chính)

                                                                      CH2=C(CH3)-CH2-CH3

                                                                           (sản phẩm phụ)

IV. ỨNG DỤNG CỦA DẪN XUẤT HALOGEN

Bài 1: Trình bày một số ứng dụng trong thực tiễn của dẫn xuất halogen.

Đáp án:

Một số ứng dụng trong thực tiễn của dẫn xuất halogen: 

1. Sản xuất vật liệu polymer

2. Sản xuất dược phẩm: làm chất gây mê; chất giảm đau tạm thời trong thể thao; ...

3. Dung môi: làm dung môi trong phòng thí nghiệm và công nghiệp.

4. Sản xuất các chất kích thích sinh trưởng: kích thích sinh trưởng của thực vật.

5. Sản xuất thuốc bảo vệ thực vật.

6. Tác nhân làm lạnh.

Bài 2: Giải thích vì sao không nên lạm dụng chất diệt cỏ...

Đáp án:

Trong các sản phẩm 2,4-D và 2,4,5-T có chứa một lượng chất Chlorophenol không được tổng hợp hết gọi là phenol tự do, Chlorophenol tồn tại tương đối lâu và có thể chuyển hóa thành chất Dioxin. Chất Dioxin có khả năng kích thích tế bào ung thư phát triển, gây đột biến tế bào và dị dạng cơ thể người và động vật máu nóng. 

Chính vì vậy chúng ta nên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học thân thiện mới môi trường để hướng đến "nền nông nghiệp xanh".

Bài 3: Vì sao các hợp chất CFC hiện nay không...

Đáp án:

Các hợp chất CFC trơ về mặt hóa học, khi thải ra môi trường không khí, chúng có thể khuếch tán đến tầng đối lưu và dưới tác động của ánh sáng mặt trời, tạo ra các gốc tự do, dẫn đến phá hủy tầng ozone và gây hiệu ứng nhà kính.

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Cho các dẫn xuất halogen có công thức cấu tạo sau...

Đáp án:

1. a) Tên thay thế của các chất:

1. b) PTHH: 

CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl

CH3CH3 + Cl2 → CH3CH2Cl + HCl

C6H6 + Cl2 → C6H5Cl + HCl

CH4 + 2Cl2 → CHCl3 + HCl

CH3CH3 + Br2 → CH2BrCH2Br

Bài 2: PVC là một trong những polymer được...

Đáp án:

A là C2H2.

B là CH2=CH-Cl.

Bài 3*: Ethyl chloride hoá lỏng được sử...

Đáp án:

1. a) ΔrHo298 = 24,7 kJ > 0 => Phản ứng thu nhiệt.

Vì vậy, khi xịt thuốc vào chỗ đau thì người ta cảm giác lạnh.

1. b) CH3CH3+ Cl2→ CH3CH2Cl + HCl