BÀI 10. CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

Bài 1: Chất X được tạo nên từ các nguyên tố C, H, O...

Đáp án:

X có công thức phân tử C2H6O.

Căn cứ có được các dữ kiện: 

• Chất X được tạo nên từ các nguyên tố C, H, O: Phân tích thành phần nguyên tố dựa trên cơ sở chuyển chất hữu cơ thành chất đơn giản hơn

• Tỉ lệ về số lượng nguyên tử của các nguyên tố: Phân tích định lượng (xác định lượng chất là bao nhiêu) bằng cách phân tích thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố trong chất.

• Phân tử khối: xác định dựa trên phổ khối lượng (phổ MS) của chất.

I. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ VÀ CÔNG THỨC PHÂN TỬ

Bài 1: Kết quả phân tích nguyên tố cho thấy thành phần...

Đáp án:

Phần trăm khối lượng của oxygen là:

100% - 52,17% - 13,04% = 34,79%

Gọi CTĐGN của X là CxHyOz.

Ta có: x:y:z =  = 2:6:1

Công thức đơn giản nhất của X là: C2H6O

Bài 2: Ethyne (C2H2) và benzene (C6H6)...

Đáp án:

Cần thông tin về phân tử khối.

Bài 3: Xác định công thức phân tử của propene...

Đáp án:

Mà công thức phân tử có dạng (CH2)n ⇒ 42 = (12 + 1.2).n = 14.n ⇒ n = 3

Công thức phân tử của propene là C3H6.

II. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH PHÂN TỬ KHỐI CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ - PHỔ KHỐI LƯỢNG (MS)

Bài 1: Trên phổ MS có nhiều tín hiệu...

Đáp án:

Tín hiệu có giá trị lớn nhất.

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Hãy xác định công thức đơn giản nhất...

Đáp án:

Bài 2: Công thức phân tử và công thức thực...

Đáp án:

Công thức thực nghiệm là công thức đơn giản nhất cho biết tỉ lệ tối giản về số lượng nguyên tử của các nguyên tố có trong phân tử hợp chất hữu cơ.

Số nguyên tử của mỗi nguyên tố bằng nguyên lần số nguyên tử mỗi nguyên tố tương ứng trong công thức đơn giản nhất.

Cần thông tin về phân tử khối để xác định được công thức phân tử sau khi đã biết công thức thực nghiệm.

Ví dụ propene có công thức đơn giản nhất là CH2, phân tử khối là 42.

=> Công thức phân tử của propene là C3H6.

Bài 3: Hai hợp chất A và B cùng có công thức thực nghiệm...

Đáp án:

* Xác định công thức phân tử của A:

CTĐGN: CH2O.

Phân tử khối của A là 60 vì peak [M+] bằng 60.

⇒ 60 = (12 + 1.2 + 16).n = 30.n ⇒ n = 2

CTPT của A là C2H4O2.

* Xác định công thức phân tử của B:

CTĐGN: CH2O.

Phân tử khối của B là 90 vì  peak [M+] bằng 90.

⇒ 90 = (12 + 1.2+ 16).n = 30.n ⇒ n = 3

Công thức phân tử của B là C3H6O3.

Bài 4: Kết quả phân tích nguyên tố cho thấy trong hợp chất Y...

Đáp án:

1. a) Vì 85,7% + 14,3% = 100% => Y chỉ có nguyên tố carbon và hydrogen

=> Y là hydrocarbon.

1. b) Gọi công thức đơn giản nhất của Y là CxHy.

Ta có: x:y =  = 1:2

CTPT của Y là: CH2

1. c) Y có phân tử khối là 56

=> (12 + 1.2).n = 14.n = 56 => n = 4.

CTPT của Y là: C4H8.

Bài 5: Safrol là một chất có trong tinh dầu xá xị...

Đáp án:

Gọi công thức đơn giản nhất của safrol là CxHyOz.

Ta có: x:y:z =  = 5:5:1

CTĐGN là: C5H5O

Safrol có phân tử khối là 162

=> (12.5 + 1.5 + 16).n = 81.n = 162 => n = 2.

Công thức phân tử của safrol là: C10H10O2.