BÀI 2. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

MỞ ĐẦU

Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa là đặc điểm nổi bật của thiên nhiên Việt Nam, được biểu hiện qua khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa và các thành phần tự nhiên khác như địa hình, đất, sông ngòi và sinh vật. Đặc điểm đó ảnh hưỡng như thế nào đến hoạt động sản xuất và đời sống

Giải rút gọn:

I. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

Câu hỏi: Dựa vào hình 2 và thông tin trong bài, hãy trình bày các biểu hiện của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

Giải rút gọn:

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy trình bày các biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa thông qua các thành phần tự nhiên:

- Địa hình và đất.

- Sông ngòi và sinh vật.

Giải rút gọn:

a. Địa hình và đất 

* Địa hình 

- Phong hoá: 

+ Vùng núi đá vôi, các quá trình ăn mòn, xâm thực và phong hoá => tạo nên những dạng địa hình các-xtơ (karst) như hang động, thung khô,...

+ Ở các vùng đá mắcma, biến chất, quả trình phong hoá diễn ra yếu và chậm hơn.

- Xâm thực và bồi tụ: 

+ Ở khu vực đồi núi, quá trình xâm thực diễn ra mạnh, bề mặt địa hình bị cắt xẻ, một số nơi còn xảy ra các hiện tượng thiên nhiên bất lợi như đất trượt, đá lở; khi gặp mưa lớn thường xảy ra lũ bùn, lũ quét. 

+ Ở khu vực đồng bằng, quá trình bồi tụ diễn ra nhanh ở vùng trũng thấp và hạ lưu sông.

* Đất

- Trong môi trường nhiệt ẩm cao, quá trình phong hoá đá mẹ diễn ra mạnh, tốc độ phân giải vật chất hữu cơ nhanh, tạo nên lớp đất dày. 

- Mưa nhiều và tập trung theo mùa 

=> làm rửa trôi các chất bazơ dễ tan, tích tụ oxit sắt và oxit nhôm làm đất chua, đồng thời tạo ra màu đỏ vàng đặc trưng của đất. 

b. Sông ngòi và sinh vật

* Sông ngòi

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc.

- Sông ngòi có lượng nước lớn với tổng lượng nước trên 830 tỉ m³/năm; khả năng xâm thực mạnh, mang theo một lượng phù sa lớn.

- Chế độ dòng chảy của sông ngòi theo hai mùa rõ rệt:.

* Sinh vật

- Tính nhiệt đới ẩm gió mùa còn thể hiện ở sự đa dạng loài; khả năng sinh trưởng và năng suất sinh học cao của các quần xã động, thực vật.

- Tính chất gió mùa thể hiện rõ nhất ở thảm thực vật.

II. ẢNH HƯỞNG CỦA THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA ĐẾN SẢN XUẤT VÀ ĐỜI SỐNG.

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích những thuận lợi và khó khăn của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến sản xuất và đời sống ở nước ta.

Giải rút gọn:

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Dựa vào bảng 2, nhận xét nhiệt độ trung bình năm, biên độ nhiệt trung bình năm và tổng số giờ nắng của ba trạm khí tượng ở nước ta.

Giải rút gọn:

- Trạm Hà Đông (Hà Nội): 

+ Nhiệt độ trung bình năm: 23,7⁰C

+ Biên độ nhiệt trung bình năm cao: 12,6⁰C

+ Tổng số giờ nắng: 1478 giờ

- Trạm Huế: 

+ Nhiệt độ trung bình năm: 25,1⁰C

+ Biên độ nhiệt trung bình năm: 9,4⁰C

+ Tổng số giờ nắng: 1916 giờ

- Trạm Vũng Tàu: 

+ Nhiệt độ trung bình năm: 27,1⁰C

+ Biên độ nhiệt trung bình năm thấp: 3,5⁰C

+ Tổng số giờ nắng: 2643 giờ

Câu hỏi: Cho ví dụ về tính mùa vụ của các hoạt động kinh tế do ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa.

Giải rút gọn:

+ Đồng bằng sồng Cửu Long có hai vụ lúa chính trong năm là vụ lúa mùa, vụ lúa đông xuân và vụ lúa hè thu.

+ Đồng hằng sông Hồng có hai vụ lúa chính là vụ lúa chiêm xuân và vụ lúa mùa. 

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Ở địa phương em, tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của thiên nhiên ảnh hưởng như thế nào đến đời sống người dân?

Giải rút gọn:

Ảnh hưởng của tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của thiên nhiên đến đời sống người dân ở Huế: