BÀI 28. PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN Ở DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ

MỞ ĐẦU

Theo Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kì 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nước ta quy hoạch thành 6 vùng kinh tế - xã hội, trong đó Duyên hải Nam Trung Bộ là một bộ phận của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung. Với nhiều tiềm năng, Duyên hải Nam Trung Bộ đang đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, vừa có ý nghĩa về mặt kinh tế vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Vậy, Duyên hải Nam Trung Bộ đang phát triển mạnh những ngành kinh tế biển nào?

Giải rút gọn:

Duyên hải Nam Trung Bộ đang phát triển mạnh những ngành kinh tế biển:

- Khai thác và nuôi trồng hải sản

- Giao thông vận tải biển 

- Du lịch biển, đảo

- Khai thác khoáng sản biển

I. KHÁI QUÁT

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.1 và thông tin trong bài, hãy:

- Trình bày vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ của Duyên hải Nam Trung Bộ.

- Nêu một số đặc điểm về dân số của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

* Vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ 

- Diện tích hơn 44 nghìn km², 

- Gồm 8 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương 

- Duyên hải Nam Trung Bộ có đường bờ biển dài, vùng biển rộng lớn thuộc Biển Đông với nhiều đảo và quần đảo

- Duyên hải Nam Trung Bộ tiếp giáp với Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Bắc Trung Bộ và nước láng giềng Lào; nằm trên các trục đường giao thông huyết mạch; nằm trên tuyến hành lang kinh tế Đông – Tây; cửa ngõ ra biển.

* Đặc điểm dân số

- Năm 2021, Duyên hải Nam Trung Bộ có số dân hơn 9,4 triệu người (chiếm 9,6% số dân cả nước), mật độ dân số khoảng 211 người/km². 

- Dân cư phân bố tập trung ở khu vực đồng bằng ven biển; khu vực đồi núi phía tây có dân cư phân bố thưa hơn. 

- Thành phần dân tộc khá đa dạng, gồm Kinh, Chăm, Ba na, Ra-glai,... 

- Tỉ lệ dân thành thị chiếm 40,7% tổng số dân. Tỉ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên chiếm 53,2% số dân Duyên hải Nam Trung Bộ.

II. PHÁT TRIỂN CÁC NGÀNH KINH TẾ BIỂN

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.1 và thông tin trong bài, hãy:

- Kể tên một số tài nguyên biển (bãi cá, tôm; vịnh, đảo; khoáng sản;...) của Duyên hải Nam Trung Bộ.

- Phân tích thế mạnh và hạn chế đối với phát triển các ngành kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

* Một số tài nguyên biển:

- Nguồn hải sản phong phú, nhiều bãi tôm, bãi cá lớn và các ngư trường trọng điểm

- Hệ thống các đảo ven bờ với hệ sinh thái độc đáo, môi trường trong lành là những tài nguyên du lịch tự nhiên có giá trị 

- Thềm lục địa ở Duyên hải Nam Trung Bộ có tiềm năng về dầu khí, muối, titan, cát thủy tinh.

* Phân tích thế mạnh và hạn chế

a) Thế mạnh

- Điều kiện tự nhiên

+ Duyên hải Nam Trung Bộ có nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển các ngành kinh tế biển. 

+ Địa hình: Duyên hải Nam Trung Bộ có bờ biển dài, nhiều vũng, vịnh nước sâu, kín gió thuận lợi xây dựng các cảng biển; bờ biển có các bãi tắm đẹp như Mỹ Khê (Đà Nẵng), Nha Trang (Khánh Hoà), Mũi Né (Bình Thuận),... \

+ Khí hậu: khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa với đặc trưng nóng ẩm, nhiệt độ và ánh sáng dồi dào là điều kiện thuận lợi cho các ngành kinh tế biển hoạt động quanh năm.

+ Khoáng sản: Thềm lục địa ở Duyên hải Nam Trung Bộ có tiềm năng về dầu khí, muối, titan, cát thủy tinh.

+ Sinh vật: vùng biển có nguồn hải sản phong phú, nhiều bãi tôm, bãi cá lớn và các ngư trường trọng điểm tạo thuận lợi phát triển khai thác hải sản. 

- Điều kiện kinh tế - xã hội

+ Số dân đông, lực lượng lao động dồi dào, người dân có nhiều kinh nghiệm trong phát triển các ngành kinh tế biển như khai thác hải sản, du lịch,...

+ Thị trường mở rộng cùng với xu thế hội nhập nên nhu cầu giao thương giữa các vùng trong nước và quốc tế ngày càng tăng.

+ Cơ sở hạ tầng, vật chất – kĩ thuật đang được đầu tư, phát triển, đặc biệt là hạ tầng giao thông (đường bộ, đường hàng không,...) được đầu tư xây mới, mở rộng, nâng cấp.

+ Nhiều chính sách được ban hành như chính sách đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, chính sách liên kết vùng để thúc đẩy phát triển kinh tế.

b) Hạn chế

- Tác động của biến đổi khí hậu và các thiên tai ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.

- Vùng biển đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên sinh vật biển. 

- Ngoài ra, hệ thống cơ sở hạ tầng và vật chất – kĩ thuật còn hạn chế.

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.2 và thông tin trong bài, hãy trình bày tình hình phát triển ngành hài sản của Duyên hải Nam Trung Bộ, sáng

Giải rút gọn:

- Khai thác và nuôi trồng hải sản là thế mạnh của Duyên hải Nam Trung Bộ.  Sản lượng hải sản đứng thứ 2 sau vùng Đồng bằng sông Cửu Long, chiếm 14,4% sản lượng hải sản cả nước 

- Nuôi trồng hải sản phát triển với diện tích nuôi trồng khoảng 22 nghìn ha, sản lượng nuôi trồng đạt hơn 100 nghìn tấn, phát triển theo hướng đầu tư thâm canh, đa dạng hoá loài nuôi, chú trọng những loại có giá trị cao như tôm, cua,...; đã hình thành một số vùng nuôi tôm thâm canh với quy mô lớn.

- Hoạt động chế biến hải sản ngày càng đa dạng, nhiều cơ sở chế biến hải sản hình thành, giúp nâng cao giá trị hải sản, tạo nhiều mặt hàng xuất khẩu như cá, tôm, mực, nước mắm,…

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.2 và thông tin trong bài, hãy kể tên một số cảng biển, tuyển đường biển của Duyên hải Nam Trung Bộ. Trình bày tình hình phát triển ngành giao thông vận tải biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

- Duyên hải Nam Trung Bộ có nhiều cảng biển và dịch vụ vận tải biển phát triển, gắn với các cảng biển tổng hợp như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định và một số cảng tổng hợp ở địa phương. 

- Khối lượng hàng hoá vận chuyển qua các cảng ngày càng tăng, phục vụ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá. 

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.2 và thông tin trong bài, hãy trình bày tình hình phát triển ngành du lịch biển, đảo của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

- Duyên hải Nam Trung Bộ đã phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch, đặc biệt du lịch biển, đảo là thế mạnh nổi bật. 

- Ngành du lịch phát triển với tốc độ tăng trưởng nhanh về số lượt khách, doanh thu và cơ sở hạ tầng du lịch.

- Duyên hải Nam Trung Bộ đã hình thành một số sản phẩm du lịch hấp dẫn, có sức cạnh tranh cao 

- Các trung tâm du lịch lớn là Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang, Quy Nhơn, Phan Thiết.

Câu hỏi: Dựa vào hình 28.2 và thông tin trong bài, hãy trình bày tình hình phát triển ngành khai thác khoáng sản biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

- Duyên hải Nam Trung Bộ đang tăng cường đẩy mạnh khai thác tài nguyên khoáng sản biển 

- Nghề làm muối ở Duyên hải Nam Trung Bộ khá phát triển, ngoài ra còn khai thác cát thuỷ tinh, nước khoáng 

- Khoa học - công nghệ hiện đại đang được áp dụng vào quá trình khai thác, chế biến khoáng sản nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, phát triển bền vững.

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy trình bày hướng phát triển kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

- Đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với phát triển kinh tế biển xanh. - Đẩy mạnh khai thác, nuôi trồng hải sản gắn với công nghiệp chế biến, đảm bảo bền vững và hiệu quả cao. 

- Bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên biển, đảo; chủ động phòng, chống thiên tai và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

- Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế biến với bảo đảm vũng chắc an ninh quốc phòng và chủ quyền biển, đảo.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vẽ sơ đồ thể hiện thế mạnh và hạn chế để phát triển các ngành kinh tế biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Sưu tầm hình ảnh về một bãi biển như Mỹ Khê (Đà Nẵng), Nha Trang (Khánh Hoà), Mũi Né (Bình Thuận),... của Duyên hải Nam Trung Bộ.

Giải rút gọn:

Bãi biển Mỹ Khê (Đà Nẵng)

Bãi biển Nha Trang (Khánh Hòa)

Mũi Né (Bình Thuận)

Lý Sơn (Quảng Ngãi)