TUẦN 1-4: THẾ GIỚI TUỔI THƠ

Giải VBT tiếng Việt 5 kết nối bài 1: Tiếng hát của người đá

Giải chi tiết VBT tiếng Việt 5 kết nối tri thức bài 1: Tiếng hát của người đá. Tech12h sẽ hướng dẫn giải tất cả câu hỏi và bài tập với cách giải nhanh và dễ hiểu nhất. Hi vọng, thông qua đó học sinh được củng cố kiến thức và nắm bài học tốt hơn.

BÀI 1 - TIẾNG HÁT CỦA NGƯỜI ĐÁ - LUYỆN TỪ VÀ CÂU - CÂU ĐƠN VÀ CÂU GHÉP

Bài 1: Đọc các câu trong bài tập 1 (SHS Tiếng Việt 5, tập hai, trang 10) và thực hiện yêu cầu.

- Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu ở ví dụ a.

Câu	Chủ ngữ	Vị ngữ
Trời không mưa.
Ruộng đồng khô hạn, nứt nẻ.

- Ghi lại các cụm chủ ngữ - vị ngữ của câu ở ví dụ b. Từ nên có tác dụng gì trong câu?

Cụm chủ ngữ - vị ngữ thứ nhất
Cụm chủ ngữ - vị ngữ thứ hai
Tác dụng của từ nên trong câu

Bài giải chi tiết:

Câu	Chủ ngữ	Vị ngữ
Trời không mưa.	Trời	không mưa.
Ruộng đồng khô hạn, nứt nẻ.	Ruộng đồng	khô hạn, nứt nẻ.

Cụm chủ ngữ - vị ngữ thứ nhất	Trời – không mưa
Cụm chủ ngữ - vị ngữ thứ hai	ruộng đồng khô hạn, nứt nẻ.
Tác dụng của từ nên trong câu	Là từ nối hai cụm chủ vị với nhau.

Bài 2: Xác định câu có hai cụm chủ ngữ - vị ngữ trong đoạn văn dưới đây. Từ nào có tác dụng nối các cụm chủ ngữ - vị ngữ đó?

⁽¹⁾Những cánh buồm chung thủy cùng con người vượt qua bao nhiêu sóng nước, thời gian. ⁽²⁾Đến nay, con người đã có những con tàu to lớn vượt biển khơi, nhưng những cánh buồm vẫn sống mãi cùng sông nước và con người.

(Theo Băng Sơn)

- Câu có hai cụm chủ ngữ - vị ngữ là: ……………………………………………...

- Từ có tác dụng nối các cụm chủ ngữ - vị ngữ là: …………………………………

Bài giải chi tiết:

– Câu có hai cụm chủ ngữ – vị ngữ trong đoạn văn là: Đến nay, con người đã có những con tàu to lớn vượt biển khơi, nhưng những cánh buồm vẫn sống mãi cùng sông nước và con người.	– Câu có hai cụm chủ ngữ – vị ngữ trong đoạn văn là: Đến nay, con người đã có những con tàu to lớn vượt biển khơi, nhưng những cánh buồm vẫn sống mãi cùng sông nước và con người.
– Từ có tác dụng nối các cụm chủ ngữ – vị ngữ là: nhưng	– Từ có tác dụng nối các cụm chủ ngữ – vị ngữ là: nhưng

Bài 3: Khoanh vào những đáp án đúng về câu ghép.

A. Câu ghép là câu có một cụm chủ ngữ - vị ngữ.

B. Câu ghép là câu gồm các cụm chủ ngữ - vị ngữ ghép lại.

C. Mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong câu ghép được gọi là một vế câu.

D. Các vế trong câu ghép có sự kết nối chặt chẽ với nhau.

Bài giải chi tiết:

- Các đáp án đúng là:

B. Câu ghép là câu gồm các cụm chủ ngữ - vị ngữ ghép lại.

C. Mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong câu ghép được gọi là một vế câu.

D. Các vế trong câu ghép có sự kết nối chặt chẽ với nhau.

Bài 4: Tìm câu ghép trong đoạn văn ở bài tập 3 (SHS Tiếng Việt 5, tập hai, trang 10) và xác định các vế trong mỗi câu ghép.

Câu ghép	Các vế trong câu ghép
Câu ghép	Vế 1	Vế 2
Câu số:
Câu số:

Bài giải chi tiết:

Câu ghép	Các vế trong câu ghép
Câu ghép	Vế 1	Vế 2
Câu số: 2	Cỏ gần nước tươi tốt	trâu ăn cỏ men theo bờ suối, rồi mới lên đồi, lên núi
Câu số: 3	đàn trâu no cỏ đằm mình dưới suối	chúng tôi tha thẩn tìm những viên đá đẹp cho mình.

Bài 5: Đặt 1 - 2 câu ghép nói về nhân vật Nai Ngọc trong bài Tiếng hát của người đá

Bài giải chi tiết:

- Câu ghép nói về nhân vật Nai Ngọc trong bài đọc Tiếng hát của người đá:

+ Tuy Nai Ngọc chỉ là một người đá nhưng cậu bé có một tấm lòng thơm thảo, biết cưu mang và đem hạnh phúc tới cho dân làng.

+ Nai Ngọc không gắn bó được lâu dài với làng, song cậu sẽ mãi là người hùng khó quên trong tâm trí mọi người.

Bài 6: Đọc bài Chú bé vùng biển ở bài tập 1 (SHS Tiếng Việt 5, tập hai, trang 11) và thực hiện yêu cầu.

a. Người được tả trong bài văn là ai?

…………………………………………………………………………

b. Tìm phần mở bài, thân bài, kết bài của bài văn và nêu nội dung chính của mỗi phần.

Phần		Nội dung chính
Mở bài	Từ đầu đến ............ ...............................
Thân bài	Tiếp theo đến ......... ...............................
Kết bài	Phần còn lại

c. Trong phần thân bài, đặc điểm của người được tả (một đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển) hiện ra như thế nào?

Ngoại hình	Tầm vóc so với lứa tuổi	Cao hơn hẳn các bạn một cái đầu
	Dáng người
	Nước da
	Gương mặt
	Trang phục
Hoạt động	Việc làm, cử chỉ,...	- Lúc đan lưới: - Lúc trông thấy các bạn:
Sở trường	Điểm mạnh nổi trội

d. Bằng cách nào, tác giả làm nổi bật đặc điểm của người được tả?

Lựa chọn từ ngữ có sức gợi tả

- Từ ngữ tả ngoại hình:

- Từ ngữ tả hoạt động:

Sử dụng hình ảnh so sánh

- Tả ngoại hình:

- Tả hoạt động:

Bài giải chi tiết:

a. Người được tả trong bài văn trên là Thắng, cậu bé được ví như con cá vược của thôn Bần, là người bơi giỏi trong số đám trẻ của thôn.

Phần		Nội dung chính
Mở bài	Từ đầu đến “đáng gờm nhất của bọn trẻ”	Giới thiệu nhân vật Thắng và tài năng của cậu bé.
Thân bài	Tiếp theo đến “biến đi như một con cá”.	Miêu tả dáng vóc, thân hình, tư thế và tác phong làm việc, cách bơi của cậu bé Thắng.
Kết bài	Phần còn lại	Miêu tả thái độ, cảm xúc của bạn bè với cậu bé Thắng.

c. Trong phần thân bài, đặc điểm của người được tả (một đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển) hiện ra:

Ngoại hình	Tầm vóc so với lứa tuổi	Trạc tuổi thằng Chân “phệ” nhưng cao hơn hẳn cái đầu.
	Dáng người	Thân hình rắn chắc, cân đối, nở nang: cổ mập, vai rộng, ngực nở căng, bụng thon hằn rõ những múi, hai cánh tay gân guốc như hai cái bơi chèo, cặp đùi dế chắc nịch.
	Nước da	Nước da rám đỏ khoẻ mạnh
	Gương mặt	Cặp mắt to và sáng. Miệng tươi, hay cười. Cái trán hơi dô ra.
	Trang phục	Cởi trần
Hoạt động	Việc làm, cử chỉ,…	- Lúc đan lưới: tấm lưới phủ lên hai đầu gối; cầm kim tre đưa lên đưa xuống thoăn thoắt; tay thoăn thoắt vá lưới, mắt thỉnh thoảng nhìn lên bờ. - Lúc trông thấy các bạn: bám tay vào cọc chèo và đu mình xuống nước, êm không một tiếng động. Nó ngụp một cái lặn biến đi như một con cá.
Sở trường	Điểm mạnh nổi trội	Bơi ngụp, lặn xuống nước giỏi như một con cá.

d. Tác giả làm nổi bật đặc điểm của người được tả bằng cách:

Lựa chọn từ ngữ có sức gợi tả

- Từ ngữ tả ngoại hình: nước da rám đỏ; thân hình rắn chắc, cân đối, nở nang, vai rộng, ngực nở căng, bụng thon hằn rõ những múi

- Từ ngữ tả hoạt động: thoăn thoắt vá lưới, bám tay vào cọc chèo và đu mình xuống nước, ngụp một cái lặn biến.

Sử dụng hình ảnh so sánh

- Tả ngoại hình: hai cánh tay gân guốc như hai mái bơi chèo

- Tả hoạt động: cậu bé bơi giỏi như một con cá

Đặt người được tả vào thế được ngưỡng mộ trầm trồ

Bọn trẻ đứng trên bờ nhìn nó lặn vừa ghen vừa phục; địch thủ bơi lội đáng gờm nhất của bọn trẻ.

Bài 7: Theo em, cần lưu ý những điều gì khi viết văn tả người?

Bài giải chi tiết:

Những điểm cần lưu ý khi viết bài văn tả người:	Những điểm cần lưu ý khi viết bài văn tả người:
+ Bố cục của bài văn phải đảm bảo có đủ 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài.	+ Bố cục của bài văn phải đảm bảo có đủ 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài.

VẬN DỤNG

Bài 8: Tìm đọc các đoạn văn hoặc bài văn tả người (trẻ em, người lớn...). Chép lại một câu văn mà em thích.

Bài giải chi tiết:

“Bà hiền như suối trong”. Đây là câu thơ mà em rất thích. Bởi vì em rất yêu bà của em. Bà đã chăm sóc em từ lúc lọt lòng và đã ru em bằng những câu hát ru êm dịu, ngọt ngào.

Bà em là một người phụ nữ tần tảo, đầy nghị lực. Bà luôn phải chống chọi với lưng còng. Tóc bà bạc phơ. Hai má bà đã hóp, thái dương hơi nhô. Trên khuôn mặt bà đã có nhiều nếp nhăn nhưng bà vẫn có những nét đẹp của bà thời con gái. Đó là khuôn mặt hình trái xoan, chiếc mũi cao và hàm răng đều. Tuy lưng bà còng, chân đi chậm nhưng bà vẫn tham công tiếc việc, chẳng mấy khi ngồi không. Từ sáng sớm, bà đã dậy cho gà ăn, nấu cơm, đun nước, quét nhà, quét sân… Mọi việc xong xuôi thì bà lại vác cuốc ra vườn cặm cụi xới đất, nhổ cỏ, tưới cây, bón phân cho cây.

Bà rất hiền và tốt bụng. Với con, với cháu bà yêu thương hết mực. Lần nào em về với bà, bà cũng có bánh hay kẹo cho em, khi thì kẹo lộc của bà đi lễ chùa, khi thì bánh của các bác về thăm nhà biếu bà. Đặc biệt bà chẳng bao giờ quên hỏi han về việc học hành của em và công việc của bố mẹ em. Bà luôn căn dặn nhắc nhở em về cách cư xử với mọi người và phải chăm học. Với hàng xóm láng giềng, bà luôn thăm hỏi, chia sẻ khi ốm đau; giúp đỡ người kém may mắn, gia đình khó khăn.

Em luôn kính trọng và mong bà sống lâu bởi em luôn hiểu rằng: tình thương yêu bà dành cho em là vô tận!

Bài 9: Tìm đọc sách báo viết về người tốt, việc tốt.

- Tên sách báo: ………………………………………………

- Việc tốt được nói tới: …………………………………………

Bài giải chi tiết:

- Tên sách báo: báo Tuổi trẻ

- Việc tốt được nói tới: Khen thưởng học sinh lớp 11 dũng cảm truy đuổi 10 km bắt kẻ trộm xe máy chuyên nghiệp.