BÀI 8 NÓI VÀ NGHE

Bài tập 1 (trang 52): Vẽ sơ đồ tóm tắt quy trình thực hiện cuộc thảo luận về một vấn đề trong đời sống.
Bài giải chi tiết:
Vẽ sơ đồ tóm tắt quy trình thực hiện cuộc thảo luận về một vấn đề trong đời sống.

Bài tập 2 (trang 52): Thực hiện đề bài sau:
Đề bài: Buổi sinh hoạt cuối tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp em tổ chức buổi thảo luận với chủ đề “Góc nhìn tuổi trẻ về các vấn đề trong đời sống”. Hãy chọn một vấn đề trong đời sống mà em quan tâm, chuẩn bị ý kiến để tham gia vào buổi thảo luận của lớp.

Bài giải chi tiết:

Bước 1: Chuẩn bị

• Thành lập nhóm (khoảng sáu thành viên/nhóm), bầu nhóm trưởng, thư ký và phân công nhiệm vụ cho các thành viên.
• Xác định vấn đề trong đời sống cần thảo luận nhóm, ví dụ: vấn đề bạo lực trong nhà trường, vấn đề gian lận trong thi cử, vấn đề vi phạm Luật Giao thông,...
• Thống nhất mục tiêu, thời gian thảo luận bằng cách trả lời các câu hỏi: Nhóm thảo luận về vấn đề này để làm gì? Mỗi thành viên được trình bày trong bao lâu? Cả nhóm có thời gian bao lâu để thảo luận trong các nhóm nhỏ?
• Xác định đối tượng người nghe, hình thức trình bày bằng cách trả lời các câu hỏi: Người nghe trong buổi sinh hoạt lớp là những ai? Họ đã biết gì về vấn đề thảo luận? Nên trình bày ý kiến như thế nào cho dễ hiểu, phù hợp với đối tượng người nghe đó? Nên thảo luận ra sao để đảm bảo thời gian thảo luận cho phép?
• Chuẩn bị nội dung thảo luận: Mỗi thành viên tìm tài liệu, chuẩn bị ý kiến, lý lẽ, bằng chứng về vấn đề đời sống cần thảo luận; dự kiến các ý kiến trái chiều và nội dung phản hồi bằng cách điền vào Phiếu chuẩn bị thảo luận nhóm (tham khảo phiếu ở Bài 1 – Thương nhớ quê hương, Ngữ văn 9, tập một, bộ sách Chân trời sáng tạo).

Bước 2: Thảo luận
Vận dụng các kỹ năng thảo luận trong nhóm nhỏ và thảo luận giữa các nhóm đã học ở Bài 1 để tiến hành thảo luận.

Bước 3: Suy ngẫm và rút kinh nghiệm

• Nêu những điều bản thân, nhóm đã làm tốt và chưa tốt (dựa trên những hướng dẫn thảo luận ở bước 2).
• Nêu một số bài học kinh nghiệm về cách trình bày ý kiến, cách thảo luận, tranh luận để lần sau thảo luận hiệu quả hơn.

Tham khảo:

Kính chào thầy cô và các bạn. Tôi tên là............ học sinh lớp......... trường.......... Hôm nay, tôi sẽ trao đổi về nội dung: Cách thể hiện bản thân của học sinh hiện nay.

Có ai đó đã từng nói rằng: “Con người sinh ra không phải để tan biến như hạt cát vô danh, mà để lưu dấu chân trên mặt đất và trong tim mọi người”. Việc thể hiện bản thân, do vậy, là một nhu cầu chính đáng của mỗi con người, các bạn học sinh cũng không là ngoại lệ. Vấn đề đặt ra cho mỗi chúng ta là: Thể hiện bản thân như thế nào là đúng đắn?

Thể hiện bản thân là một chuỗi hành động do con người tạo ra hay học hỏi của một ai đó nhằm khẳng định và cho thấy những đặc điểm nổi bật của bản thân mình, gây ấn tượng mạnh đối với mọi người xung quanh. Thể hiện bản thân ở môi trường học đường được chứng minh qua cả ngoại hình, lời nói, cách ứng xử và hành động của học sinh.

Ở độ tuổi mới lớn, học sinh có những sự thay đổi đáng kể về tâm lý và suy nghĩ, dẫn đến hành động cũng trở nên nhạy cảm với mọi thứ xung quanh, điều này khiến họ luôn muốn thể hiện mình, chứng minh rằng mình đã trưởng thành. Mặt khác, nhu cầu được mọi người chú ý, được mọi người nể trọng, cũng là lý do khiến các bạn học sinh muốn thể hiện bản thân, để khẳng định năng lực và cái tôi của mình.

Những hành động thể hiện bản thân tích cực đến từ những việc đơn giản không những ở bề ngoài chỉnh chu, phù hợp với quy định của nhà trường mà còn ở lời nói và cử chỉ lịch sự lễ phép. Việc dám nói lên ý kiến, bảo vệ những quan điểm đúng đắn của mình đánh dấu cột mốc của sự trưởng thành. Cậu bé Đỗ Nhật Nam là một tấm gương hiếu học và không ngần ngại thể hiện bản thân trước mọi người xung quanh, cậu đã được tổng thống Obama gửi thư khen ngợi. Dẫu vậy, cậu vẫn quan tâm đến việc giúp đỡ cộng đồng, kỳ nghỉ hè vừa rồi cậu đã về nước mở lớp học tiếng Anh miễn phí cho các bạn đồng trang lứa. Hàng năm cứ đến hè, các bạn học sinh lại tích cực tham gia chiến dịch Hoa phượng đỏ, mồ hôi nhễ nhại nhưng khuôn miệng vẫn tươi cười, hăng say giúp đỡ mọi người. Họ cho chúng ta một bài học đúng đắn về cách thể hiện bản thân: cống hiến hết mình vì cộng đồng!

Tuy nhiên, hiện nay một số học sinh đã có những hành động khẳng định bản thân mình sai trái, không phù hợp với độ tuổi. Họ tập tành hút thuốc lá, tụ tập băng nhóm đánh nhau, quay clip bạo lực phát tán lên mạng, họ nói tục chửi thề, lạm dụng “ngôn ngữ teen” để chứng tỏ mình là “người sành điệu”… Đó là những hiện tượng đáng buồn, gây ra nhiều hậu quả khó lường cho bản thân và những người xung quanh.

Thể hiện bản thân mình, đúng đắn hay sai lầm, chủ yếu phụ thuộc vào việc mỗi chúng ta nhận thức bản thân và các giá trị sống. Mỗi chúng ta cần hướng đến cộng đồng để sống có ích, từ những việc làm nhỏ nhất: tham gia quỹ giúp bạn vượt khó, tiết kiệm tiền tiêu vặt để ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung… Đó là những hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn, đánh dấu sự trưởng thành trong mỗi người học sinh.

Một vì sao sinh ra phải được tỏa sáng, mỗi con người sinh ra đều có nhu cầu thể hiện mình. Điều quan trọng là mỗi chúng ta phải biết phân định đúng, sai và sống tích cực, có như vậy chúng ta mới có thể trở thành ngôi sao bình dị nhưng lung linh, được mọi người yêu quý!

Qua đây, mỗi bạn học sinh hãy có cho mình một hay nhiều cách thể hiện bản thân đúng đắn. Có như vậy, bạn mới là một người học sinh mang nhiều phẩm chất đạo đức tốt, được thầy cô, bạn bè và gia đình ngợi ca, tự hào.