BÀI 19: GIỚI THIỆU VỀ CHẤT HỮU CƠ

Bài tập 19.1 (trang 56): Hợp chất hữu cơ là

A. hợp chất của carbon với hydrogen.

B. hợp chất của carbon với hydrogen và oxygen.

C. hợp chất của carbon, trừ một số hợp chất vô cơ như: CO, , muối carbonate,...

D. tất cả các hợp chất của carbon.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: C.

Bài tập 19.2 (trang 56): Hydrocarbon là hợp chất trong phân tử có

A. nguyên tố carbon và hydrogen.

B. hai nguyên tố carbon và hydrogen.

C. nguyên tố carbon, hydrogen và oxygen.

D. nguyên tố carbon, hydrogen và có thể có thêm một nguyên tố khác.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: B.

Bài tập 19.3 (trang 56): Có các hợp chất: ; ; ; ; ; ; ; . Số lượng các hợp chất hữu cơ trong các chất trên là:

A. 3.                      B. 2.                       C. 4.                       D. 5.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án đúng: C.

Bài tập 19.4 (trang 56): 

Chọn những câu đúng trong các câu sau.

(a) Ứng với mỗi công thức phân tử chỉ có một công thức cấu tạo.

(b) Ứng với mỗi công thức cấu tạo chỉ có một công thức phân tử.

(c) Hai chất hữu cơ khác nhau thì công thức phân tử của chúng phải khác nhau.

(d) Mỗi hợp chất hữu cơ chỉ có một công thức cấu tạo với một trật tự liên kết nhất định giữa các nguyên tử trong phân tử.

Bài giải chi tiết: 

Các câu đúng là: b, d.

- Phát biểu a sai vì ứng với một công thức phân tử có thể có nhiều công thức cấu tạo.

Ví dụ ứng với công thức phân tử có thể có các công thức cấu tạo:

  và .

- Phát biểu c sai vì hai chất hữu cơ khác nhau có thể cùng công thức phân tử.

Ví dụ 2 chất (ethanol) và (acetone) cùng công thức phân tử .

Bài tập 19.5 (trang 56):

Nguyên tử carbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo ra những loại mạch carbon nào? Cho thí dụ minh hoạ.

Bài giải chi tiết: 

Nguyên tử carbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo ra những loại mạch carbon: mạch hở không phân nhánh, mạch hở phân nhánh và mạch vòng.

Ví dụ:

Bài tập 19.6 (trang 57): 

Trong các hợp chất hữu cơ, nguyên tử carbon liên kết với các nguyên tử khác bằng liên kết ion hay liên kết cộng hoá trị?

Bài giải chi tiết: 

Trong các hợp chất hữu cơ, nguyên tử carbon liên kết với các nguyên tử khác chủ yếu bằng liên kết cộng hoá trị.

Bài tập 19.7 (trang 57):

Có ý kiến cho rằng: Hoá trị của nguyên tử carbon trong các hợp chất ; ; là khác nhau. Ý kiến trên có đúng không? Giải thích và minh hoạ bằng sự tạo thành liên kết hoá học giữa các nguyên tử.

Bài giải chi tiết: 

Ý kiến trên là không đúng, do trong hợp chất hữu cơ carbon luôn có hoá trị IV.

Minh hoạ bằng sự tạo thành liên kết hoá học giữa các nguyên tử trong ; ;

Bài tập 19.8 (trang 57):

Trong các loại phân bón: phân vi sinh, phân lân và phân kali, loại phân bón nào chứa nhiều hợp chất hữu cơ.

Bài giải chi tiết: 

- Loại phân bón chứa nhiều hợp chất hữu cơ là phân vi sinh. Phân vi sinh vật (phân vi sinh) là sản phẩm chứa các vi sinh vật sống, đã được tuyển chọn có mật độ phù hợp với tiêu chuẩn ban hành.

- Phân lân và phân kali là các loại phân bón vô cơ.

Bài tập 19.9 (trang 57):

Trong các loại rác thải sinh hoạt: mảnh vỡ sành, sứ, thuỷ tinh; rễ, lá của rau; vỏ của củ, quả; loại nào được gọi là rác thải hữu cơ? Giải thích.

Bài giải chi tiết: 

Rễ, lá của rau; vỏ của củ, quả được gọi là rác thải hữu cơ.

Vì rác thải hữu cơ là các loại rác dễ phân huỷ như thức ăn thừa, rau củ quả, trái cây, bã trà, cà phê, cỏ, lá cây, rơm…

Bài tập 19.10 (trang 57):

Phân chia các hợp chất hữu cơ sau thành hai nhóm hydrocarbon và dẫn xuất hydrocarbon: ; ; ; ; ; .

Bài giải chi tiết: 

- Hydrocarbon: ; ; .

- Dẫn xuất hydrocarbon: ; ; .

Bài tập 19.11 (trang 57):

Viết công thức cấu tạo có thể có ứng với mỗi công thức phân tử sau: ; 

; ; .

Bài giải chi tiết: 

:         .

và

.

và  

Bài tập 19.12 (trang 57):

Về số lượng công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử có hai ý kiến:

• Ý kiến 1: Có 3 công thức cấu tạo khác nhau.

• Ý kiến 2: Có 4 công thức cấu tạo khác nhau.

Theo em, ý kiến nào là đúng? Giải thích.

Bài giải chi tiết: 

Theo em, ý kiến 1 là đúng.

Do ở ý kiến 2 công thức cấu tạo (2) và (3) là tương tự nhau (trật tự liên kết giống nhau).

Bài tập 19.13 (trang 57):

Hợp chất hữu cơ A được tạo thành từ 3 nguyên tố C, H, O. Khối lượng phân tử của A là 60 amu. Phần trăm khối lượng của C và H trong hợp chất A tương ứng là 60% và 13,33%.

a) Xác định công thức phân tử của A.

b) Viết công thức cấu tạo có thể có của A.

Bài giải chi tiết: 

a) Đặt công thức phân tử của A có dạng: .

Khối lượng của C có trong hợp chất A là:

=>

Khối lượng của H có trong hợp chất A là:

=>

Vậy công thức phân tử của A là: .

b) Các công thức cấu tạo có thể có của A là:

; ;