CHỦ ĐỀ 7: HỢP CHẤT HỮU CƠ.

HYDROCARBON VÀ NGUỒN NHIÊN LIỆU

BÀI 19. GIỚI THIỆU VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Nêu được khái niệm hợp chất hữu cơ, hóa học hữu cơ.

- Nêu được khái niệm công thức phân tử, công thức cấu tạo và ý nghĩa của nó; đặc điểm cấu tạo hợp chất hữu cơ.

- Phân biệt được chất vô cơ hay hữu cơ theo công thức phân tử, trình bày được sự phân loại sơ bộ hợp chất hữu cơ gồm hydrocarbon và dẫn xuất của hydrocarbon.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. Hợp chất hữu cơ, hoá học hữu cơ.

1. Tìm hiểu khái niệm hợp chất hữu cơ

- Các hợp chất hữu cơ khi cháy đều tạo thành khí CO₂.

- Các hợp chất hữu cơ nhất thiết phải có nguyên tố carbon.

- Khái niệm: hợp chất hữu cơ là hợp chất của carbon trừ một số hợp chất như các oxide của carbon, muối carbonate,...

2. Phân loại hợp chất hữu cơ

Dựa vào thành phần phân tử, hợp chất hữu cơ được chia thành 2 loại:

3. Hoá học hữu cơ

Hoá học hữu cơ là ngành hoá học nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ.

- Một vài sản phẩm của hoá học hữu cơ: Chất dẻo, Vitamin, Mỹ phẩm,...

II. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

1. Hoá trị và liên kết giữa các phân tử

- Liên kết giữa hai nguyên tử trong hợp chất hữu cơ hầu hết là liên kết cộng hoá trị.

- Trong hợp chất hữu cơ, hoá trị của H, C, O tương ứng là I, IV, II. Mỗi liên kết giữa hai nguyên tử được kí hiệu bằng một nét gạch (-) để biểu diễn một đơn vị hoá trị.

2. Mạch carbon

Các loại mạch carbon:

+ Mạch hở, không phân nhánh

+ Mạch hở, phân nhánh

+ Mạch vòng

3. Trật tự kiên kết trong phân tử.

+ Hai quả cầu tượng trưng cho nguyên tử carbon

+ Sáu quả cầu tượng trưng cho nguyên tử hydrogen

+ Một quả cầu tượng trưng cho nguyên tử oxygen 

+ Gắn các quả cầu lại với nhau bằng thanh nối (tượng trưng cho liên kết)

+ Có thể lắp được 2 mô hình khác nhua từ những quả cầu trên:

Nhận xét: Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử. Sự thay đổi trật tự liên kết sẽ làm thay đổi tính chất của hợp chất hữu cơ.

III. Công thức phân tử và công thức cấu tạo hợp chất hữu cơ.

1. Công thức phân tử

- Công thức phân tử là công thức dùng để biểu diễn thành phần nguyên tố và số nguyên tử của các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ.  

2. Công thức cấu tạo.

- Công thức cấu tạo là công thức dùng để biểu diễn trật tự liên kết và cách thức liên kết giữa các phân tử.

- Công thức cấu tạo gồm có công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn (không biểu diễn liên kết giữa H và C, H và O,..)