BÀI 27. SINH THÁI HỌC PHỤC HỒI VÀ BẢO TỒN 

Mở đầu: Hình 27.1 cho thấy một phần của khu rừng nhiệt đới đã bị chặt phá. Nếu tình trạng phá rừng vẫn tiếp tục và không được kiểm soát sẽ gây suy thoái nghiêm trọng đối với các hệ sinh thái tự nhiên cũng như ảnh hưởng đến đời sống con người trong tương lai. Có những biện pháp nào để khắc phục những hậu quả này?

Giải nhanh:

  + Bảo vệ và tái tạo rừng.

  + Trồng thêm cây con và thực hiện chiến dịch phủ xanh đồi trọc.

  + Bổ sung chất dinh dưỡng và tạo điều kiện thích hợp để thúc đẩy các quá trình diễn thế sinh thái.

  + Thiết lập các đạo luật nghiêm ngặt để ngăn chặn phá rừng bừa bãi.

  + Tuyên truyền và tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, trồng cây gây rừng.

I. PHỤC HỒI VÀ BẢO TỒN CÁC HỆ SINH THÁI TỰ NHIÊN

Câu 1: Cho biết vai trò của sinh thái học phục hồi, bảo tồn.

Giải nhanh:

 + Thúc đẩy sự khôi phục và phục hồi sức khoẻ, tính toàn vẹn và tính bền vững của các hệ sinh thái.

 + Bảo vệ và gìn giữ sự phong phú của các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, đặc thù hoặc đại diện; bảo vệ môi trường sống tự nhiên thường xuyên hoặc theo mùa của các loài hoang dã, cảnh quan môi trường độc đáo; nuôi, trồng, chăm sóc các loài thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm để ưu tiên bảo vệ; lưu giữ và bảo quản lâu dài các mẫu vật di truyền.

 + Hạn chế tác động xấu từ môi trường và con người đến các loài hoang dã, bảo vệ và phục hồi môi trường sống và sức khoẻ cho sinh vật; duy trì ổn định quần thể các loài hoang dã trong các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.

 + Giữ gìn và sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên sinh học và đảm bảo sự phân chia công bằng lợi ích từ các nguồn tài nguyên sinh học.

Câu 2: Hãy cho biết tác dụng của một số phương pháp phục hồi hệ sinh thái bằng cách hoàn thành Bảng 27.1.

Giải nhanh:

Câu 3: Vì sao cần phục hồi, bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên?

Giải nhanh:

Con người cần phục hồi các hệ sinh thái và bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên vì: các hệ sinh thái tự nhiên mang lại lợi ích vô cùng to lớn đối với con người, bao gồm cả giá trị trực tiếp (lương thực, thực phẩm, nguồn nước, dược liệu, nguồn gene, các loại vật liệu,...) và giá trị gián tiếp (cải tạo đất, điều hòa và lọc nước, giảm nhẹ thiên tai, các giá trị tinh thần,...).

Vận dụng: Hiện nay, có những phương pháp nào đang được áp dụng để phục hồi các hệ sinh thái tại địa phương em? Cho biết hiệu quả của các phương pháp đó.

Giải nhanh:

- Những phương pháp đang được áp dụng để phục hồi các hệ sinh thái bao gồm:

  + Trồng lại rừng: giúp phục hồi và bảo vệ các môi trường sống của nhiều loài động và thực vật, cung cấp một môi trường sống mới cho các loài, đồng thời giảm xói mòn đất và cải thiện chất lượng nước.

  + Bảo tồn sinh vật hoang dã: giúp bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên.

  + Tái tạo rạn san hô: giúp phục hồi hệ sinh thái biển.

  + Quản lý dòng chảy sông ngòi: giúp cải thiện chất lượng nước và bảo vệ, phục hồi hệ sinh thái sông ngòi và vùng đất ven sông.

  + Bảo vệ khu vực dự trữ tự nhiên: giúp bảo vệ các hệ sinh thái đặc biệt và cung cấp môi trường cho các loài hoang dã sinh sống và phát triển.

Luyện tập: Tại sao nói: “Bảo tồn các hệ sinh thái chính là bảo vệ tài sản cho các thế hệ mai sau”?

Giải nhanh:

Vì bảo tồn các hệ sinh thái hệ sinh thái cung cấp nhiều lợi ích quan trọng cho con người và các loài khác, không chỉ hiện tại mà còn cung cấp nguồn lợi dài hạn, giữ gìn sự đa dạng sinh học, tăng khả năng chống chọi với biến đổi khí hậu và các tác động tiêu cực khác.

II. ĐIỀU TRA VỀ THỰC TRẠNG BẢO TỒN HỆ SINH THÁI Ở ĐỊA PHƯƠNG

- Mục tiêu: Xác định và đề xuất giải pháp bảo tồn hệ sinh thái địa phương.

- Nội dung: Điều tra thực trạng bảo tồn hệ sinh thái và đề xuất giải pháp bảo tồn.

- Chuẩn bị: Sổ ghi chép, bút, khẩu trang, găng tay, kính râm, máy ảnh, nón.

- Sản phẩm: Bảng kết quả, bộ tranh, ảnh điều tra thực trạng bảo tồn hệ sinh thái.

- Thực hiện dự án: Học sinh thực hiện theo các bước:

 1. Xác định địa điểm điều tra.

 2. Tiến hành điều tra bằng quan sát và phỏng vấn người dân.

 3. Chụp ảnh và ghi nhận kết quả vào bảng.

 4. Đánh giá tác dụng và hạn chế của biện pháp bảo tồn, đề xuất biện pháp khắc phục.

 5. Báo cáo kết quả.