BÀI 19. SỰ PHÁT TRIỂN SỰ SỐNG

Mở đầu: Ngày nay, sinh giới trên Trái Đất rất đa dạng và phong phú. Sau giai đoạn tiến hoá tiền sinh học, sự phát triển của sự sống trên Trái Đất đã diễn ra như thế nào?

Giải nhanh:

Sau tiến hóa tiền sinh học, sự sống trên Trái Đất phát triển qua các đại địa chất và các biến cố lớn, như sự kiện tuyệt chủng hàng loạt.

I. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA SINH VẬT QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT

Câu 1: Dựa vào sơ đồ Hình 19.1, hãy mô tả quá trình phát triển của sinh vật qua các đại địa chất và biến cố lớn thể hiện sự phát triển của sinh vật trong các đại đó.

Giải nhanh:

Sự phát triển của sinh vật trải qua 5 đại, bắt đầu từ Đại Thái cổ. Mỗi đại địa chất đại diện cho một giai đoạn riêng biệt trong lịch sử Trái Đất với các sinh vật đặc trưng. Ví dụ: Đại Trung sinh còn được gọi là “thời đại của bò sát” vì có rất nhiều hoá thạch của bò sát. Hồ sơ hoá thạch cho thấy đại đa số các loài sinh vật đã từng sống nay đã bị tuyệt chủng. Lí do dẫn đến tuyệt chủng các loài sinh vật là nơi sống bị huỷ hoại hoặc môi trường sống bị thay đổi, không còn thích hợp. Trong một số trường hợp, sự phát sinh mạnh mẽ của một loài cũng có thể dẫn đến sự diệt vong của loài khác. Có tổng số năm lần tuyệt chủng hàng loạt, điển hình nhất là hai lần tuyệt chủng hàng loạt ở kỉ Permian và kỉ Phấn trắng (Cretaceous). Ở kỉ Permian, khoảng 96 % các loài động vật biển bị tuyệt chủng, làm thay đổi mạnh sự sống ở đại dương. Ở kỉ Phấn trắng, trên 50 % các loài sinh vật biển, rất nhiều họ thực vật và động vật trên cạn bao gồm hầu hết các loài khủng long bị tuyệt diệt.

II. CÁC GIAI ĐOẠN CHÍNH TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI

Câu 2: Hãy vẽ sơ đồ các giai đoạn chính trong quá trình phát sinh loài người.

Giải nhanh:

Sơ đồ các giai đoạn chính trong quá trình phát sinh loài người:

Giống vượn hình người cổ

↓

Người tối cổ (loài vượn người Australopithecus)

↓

Người cổ Homo

↓

Người hiện đại (Homo sapiens)

Câu 3: Quan sát Hình 19.2 và vẽ sơ đồ sự tiến hoá của loài người hiện đại từ loài vượn hình người (Dryopithecus) qua các giai đoạn trung gian.

Giải nhanh:

Tiến hoá của loài người từ loài vượn hình người (Dryopithecus): Loài vượn hình người (Dryopithecus) → loài vượn người (Australopithecus) → người khéo léo (Homo habilis) → người đứng thẳng (Homo erectus) → người cận đại (Homo neanderthalensis) → người hiện đại (Homo sapiens).

Vận dụng: Hãy sưu tầm tài liệu về sự phát sinh và phát triển của loài người.

Giải nhanh:

- Ảnh minh họa sự phát sinh loài người:

- Ảnh minh họa sự phát triển của loài người (về công cụ lao động):