BÀI 18. SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG

Mở đầu: Quá trình phát sinh sự sống đã diễn ra trong một thời gian rất dài hình thành nên sinh giới trên Trái Đất như ngày nay. Sự sống đã được hình thành như thế nào?

Giải nhanh:

Sự sống đã được hình thành qua 3 giai đoạn: tiến hóa hóa học, tiến hóa tiền sinh học và tiến hóa sinh học.

I. TIẾN HÓA HÓA HỌC

Câu 1: Tiến hoá hoá học là gì và bao gồm những giai đoạn nào?

Giải nhanh:

Tiến hóa hóa học là quá trình hình thành các hợp chất hữu cơ đơn giản từ chất vô cơ hơn 4 tỉ năm trước. Gồm 2 giai đoạn chính:

1. Tổng hợp các phân tử hữu cơ nhỏ từ chất vô cơ.

2. Phản ứng trùng ngưng liên kết các phân tử nhỏ thành đại phân tử.

Luyện tập: Giả sử ở một nơi nào đó trên Trái Đất hiện nay, các hợp chất hữu cơ được tổng hợp từ các chất vô cơ trong tự nhiên thì khả năng các hợp chất hữu cơ này có thể tiến hoá hình thành nên các tế bào sơ khai như đã từng xảy ra trong quá khứ không? Giải thích.

Giải nhanh:

Không vì điều kiện Trái Đất hiện tại khác xa so với thời điểm hình thành tế bào sơ khai. Mặt khác, ngay cả khi các chất hữu cơ có thể được hình thành bằng con đường hoá học ở một nơi nào đó trên Trái Đấi như hiện nay thì những chất này cũng rất dễ bị các sinh vật khác phân giải.

II. TIẾN HÓA TIỀN SINH HỌC

Câu 2: Các học thuyết tiến hoá đã giải thích quá trình tiến hoá của giai đoạn nào?

Giải nhanh:

- Giải thích quá trình tiến hoá của giai đoạn tiến hóa tiền sinh học.

III. TIẾN HÓA SINH HỌC

Câu 3: Hãy vẽ sơ đồ đơn giản, tóm lược các giai đoạn chính của quá trình phát sinh sự sống trên Trái Đất.

Giải nhanh:

Các chất vô cơ trong bầu khí quyển của Trái Đất nguyên thủy.

↓

Hình thành các chất hữu cơ đơn giản từ các chất vô cơ.

↓

Quá trình trùng ngưng tạo nên các đại phân tử sinh học.

↓

Các đại phân tử tương tác với nhau tạo nên tế bào sơ khai đầu tiên.

↓

Xuất hiện tế bào nhân sơ.

↓

Xuất hiện tế bào nhân thực.

↓

Hình thành nên các cơ thể sống phức tạp hơn.

Vận dụng: Cây sự sống mà em đã được học ở Bài 17 mô tả lịch sử tiến hoá của giai đoạn nào trong quá trình phát sinh sự sống? Giải thích.

Giải nhanh:

Cây sự sống mà em đã được học ở Bài 17 mô tả lịch sử tiến hoá của giai đoạn tiến hóa sinh học vì cây phát sinh sự sống mô tả quá trình tiến hóa của các nhóm sinh vật từ thấp tới cao, từ đơn giản tới phức tạp, và tiến hóa sinh học bắt đầu từ thời điểm xuất hiện tế bào nhân sơ đầu tiên cho đến nay.