Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp

Nghị luận

- Khẳng định tài năng văn chương của Nguyễn Trãi

- Khẳng định tâm huyết tham gia xây dựng đất nước của Nguyễn Trãi

- Lập luận logic, chặt chẽ

- Dẫn chứng sát thực, thuyết phục

Đại cáo bình Ngô

Nguyễn Trãi

văn biền ngẫu

Là bản tuyên ngôn độc lập lần thứ 2 của dân tộc ta ở thế kỉ XV:

- Nêu cao tư tưởng nhân nghĩa, chân lý độc lập dân tộc.

- Tố cáo tội ác của kẻ thù.

- Tái hiện quá trình kháng chiến hào hùng.

- Tuyên bố độc lập, rút ra bài học lịch sử.

- Kết hợp hài hòa 2 yếu tố: chính luận sắc bén và văn chương trữ tình.

- Mang đậm cảm hứng anh hùng ca.

=> Là áng “thiên cổ hùng văn”.  

Gương báu khuyên răn - Bài 43

Nguyễn Trãi

Thất ngôn xen lục ngôn

Bài thơ “Cảnh ngày hè” miêu tả vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên. Thể hiện tình yêu thiên nhiên và cuộc sống. tấm lòng yêu thương dân tha thiết của tác giả.

- Từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm; hình ảnh thơ gần gũi; câu lục ngôn, dồn nén cảm xúc.

- Thể thơ Đường luật phá cách, xen vào các câu thơ lục ngôn.

- Tả cảnh ngụ tình.

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Kiêu binh nổi loạn

Ngô gia văn phái

 Tiểu thuyết chương hồi

Tác phẩm sử dụng những tư liệu hết sức cụ thể, tỉ mỉ từ  lai lịch, tính cách các nhân vật đến địa chỉ của các vụ việc, âm mưu của các phe phái, quá trình hình thành, phát triển và kết thúc của sự kiện. Qua đó ta thấy rõ tình hình xã hội lúc bấy giờ đang rơi vào khủng hoảng.

Bút pháp tả thực của lối chép sử biên niên không che dấu một nụ cười mỉa mai và xót xa trước tình cảnh đất nước bị rữa nát từ chính quyền trung ương.

Người ở bến sông Châu

Sương Nguyệt Minh

Truyện ngắn

 - Ca ngợi phẩm chất vị tha và tính cách mãnh mẽ của nhân vật dì Mây.

- Cảm thông trước hoàn cảnh và số phận của những người phụ nữ bước ra từ chiến tranh, họ đã hi sinh hạnh phúc của cá nhân góp phần làm nên chiến thắng lớn cho dân tộc

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật

- Các tình huống được xây dựng hồi hộp, hấp dẫn lôi cuốn người đọc

Hồi trống Cổ Thành

La Quán Trung

Tiểu thuyết chương hồi

- Vạch trần bản chất tàn bạo, giả dối của giai cấp thống trị.

- Phơi bày cục diện chính trị Trung Hoa, cát cứ phân tranh, cá lớn nuốt cá bé, chiến tranh liên miên

- Cuộc sống loạn li, bi thảm của nhân dân và thể hiện mơ ước về một xã hội với những vua hiền, tướng giỏi. 

- Gửi gắm khát vọng hoà bình, thống nhất và có một nền chính trị nhân đạo

- Giá trị lịch sử, quân sự. 

- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn người đọc từ hồi này sang hồi khác, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả các trận chiến sinh động và hấp dẫn.

- Dùng mâu thuẫn để giải quyết mâu thuẫn.

- Xây dựng được một thế giới nhân vật đông đảo, trong đó những nhân vật chính đều là những điển hình có cá tính sinh động, sắc nét

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Đất nước

Nguyễn Đình Thi

Thể thơ tự do

 - Bài thơ thể hiện cảm hứng về đất nước. Đó là những suy cảm về một đất nước giàu đẹp, hiền hòa; về lịch sử cách mạng của một đất nước đau thương.

- Bài thơ thể hiện những cảm xúc sâu lắng tinh tế của tác giả về Đất Nước trong kháng chiến chống Pháp đau thương nhưng anh dũng, kiên cường và chiến thắng vẻ vang.

- Các câu thơ dài, ngắn xen kẽ nhau, nhịp điệu biến đổi linh hoạt.

- Hình ảnh sinh động, biểu cảm, có những đoạn hình ảnh tương phản, có sức khái quát cao.

- Nhà thơ chú ý diễn tả sâu sắc, tinh tế tiếng nói nội tâm của nhân vật trữ tình. Trong đó có sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tưởng.

Lính đảo hát tình ca trên đảo

Trần Đăng Khoa

Thơ tự do

 - Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự lạc quan vui tươi niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống của những người lính trên đảo.

- Tình cảm xót thương trước hiện thực khó khăn, thiếu thốn của những người lính ngoài đảo xa

- Thể thơ tự do vui tươi, rộn ràng, tạo không khí trẻ trung sôi nổi

- Giọng thơ hào hứng, say mê

Đi trong hương tràm

Hoài Vũ

Thơ tự do

- Bức tranh Đồng bằng sông Cửu Long đầy sắc hương 

- Khung cảnh sinh hoạt nơi sông nước

- Tình cảm nhớ thương của người đi xa khi nhớ về nhà

- Biện pháp so sánh, nhân hóa, điệp từ điệp ngữ được sử dụng hiệu quả

- Ngôn ngữ thơ trong sáng thiết tha

Mùa hoa mận

Chu Thùy Liên

Thể thơ tự do

- Ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên núi rừng Tây Bắc

- Sự hân hoan, vui vẻ, trẻ trung, sôi động của con người mỗi dịp Tết đến

- Nỗi nhớ thương quê nhà của người con xa quê hương

- Thể thơ tự do vui tươi, rộn ràng, tạo không khí  sôi nổi

- Giọng thơ hào hứng, say mê

- Các biện pháp tu từ được sử dụng linh hoạt, sáng tạo

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Bản sắc là hành trang 

Nguyễn Sĩ Dũng

 Nghị luận

 - Nêu bật được giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam.

- Nhấn mạnh vào ý thức của mỗi người trong việc giữ gì và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

- Luận điểm rõ ràng

- Ngôn ngữ sắc bén…

Gió thanh lay động cành cô trúc

Chu Văn Sơn

Văn bản nghị luận

 Văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc là bài phân tích, cảm nhận về bài thơ Thu vịnh của tác giả Nguyễn Khuyến. Qua văn bản, chúng ta cảm nhận được một cách rõ nét, chân thực bức tranh mùa thu thư thái được nhà thơ Nguyễn Khuyến thể hiện trong bài "Thu Vịnh".

Bài có những luận điểm, dẫn chứng chặt chẽ, thuyết phục.

Đừng gây tổn thương

Ca -ren Ca – xây

Văn bản nghị luận

- Đừng bao giờ gây tổn thương tới người khác dưới bất kì hình thức nào.

- Chúng ta hãy sống yêu thương lẫn nhau vì con người

- Nếu chúng ta sống không gây tổn thương tới người khác thì không chỉ họ mà cả tâm hồn và thể chất chúng ta cũng được nhẹ nhõm, thanh thản.

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục

- Các biện pháp tu từ được sử dụng linh hoạt sáng tạo