BÀI 12. CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 – 1918) VÀ CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI 

NGA NĂM 1917

MỞ ĐẦU

Quan sát và cho biết những hình ảnh 12.1, 12.2 (SGK, tr.52) liên quan đến các sự kiện lịch sử nào của thế giới? Hãy chia sẻ những điều em biết về các sự kiện đó.

Giải rút gọn:

Hình ảnh 12.1 và 12.2 liên quan đến Chiến tranh thế giới thứ nhất và Cách mạng tháng Mười Nga. Chiến tranh thế giới thứ nhất là hậu quả của sự phát triển không đều giữa các nước đế quốc, dẫn đến xung đột thuộc địa và cuộc chiến tranh toàn cầu. Cách mạng tháng Mười Nga tạo ra nhà nước mới, thúc đẩy phong trào cách mạng quốc tế và ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử thế giới.

I. CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918)

Câu hỏi: Trình bày nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Giải rút gọn:

Nguyên nhân sâu xa của Chiến tranh thế giới thứ nhất bao gồm sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản, mâu thuẫn về thuộc địa giữa các nước đế quốc, và sự hình thành hai khối quân sự đối lập. Nguyên nhân trực tiếp là vụ ám sát Thái tử Áo - Hung ngày 28-6-1914, dẫn đến việc Đức và Áo tuyên chiến, bắt đầu chiến tranh.

Câu hỏi: Hãy phân tích hậu quả và tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với lịch sử nhân loại.

Giải rút gọn:

Chiến tranh thế giới thứ nhất gây thiệt hại lớn với 10 triệu người chết, hơn 20 triệu bị thương, và chiến phí 85 tỉ đôla. Nó dẫn đến sự thay đổi bản đồ thế giới, với Đức mất thuộc địa và các nước khác mở rộng lãnh thổ. Cách mạng tháng Mười Nga sau chiến tranh là bước ngoặt chính trị quan trọng.

II. CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917

Câu hỏi: Trình bày nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

Giải rút gọn:

Cách mạng tháng Mười Nga bùng nổ do sự tồn tại song song của hai chính quyền sau Cách mạng tháng Hai, mâu thuẫn giữa lợi ích giai cấp. Lê-nin và Đảng Bônsêvích muốn chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng Xã hội chủ nghĩa, dẫn đến việc lật đổ chính quyền tư sản lâm thời và khởi nghĩa vũ trang vào tháng 10/1917.

Câu hỏi: Nêu diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

Giải rút gọn:

Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga 1917 bao gồm:

+ Tháng 4/1917: Lê-nin thông qua Luận cương tháng 4 với Đảng Bôn-sê-vích.

+ Đêm 24/10/1917: Khởi nghĩa bắt đầu.

+ Đêm 25/10: Tấn công cung điện Mùa Đông, bắt giữ bộ trưởng Chính phủ tư sản.

+ Ngày 3/11/1918: Chính quyền Xô viết thắng lợi toàn quốc.

Câu hỏi: Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử và tác động của Cách mạng tháng Mười Nga đối với lịch sử nhân loại.

Giải rút gọn:

Cách mạng tháng Mười Nga có ý nghĩa lịch sử quan trọng:

+ Đối với Nga: Giải phóng công nhân, nông dân khỏi áp bức, bóc lột, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

+ Đối với thế giới: Thay đổi cục diện chính trị, cổ vũ và học hỏi cho các cách mạng toàn cầu.

Câu hỏi: Khai thác tư liệu 2 và cho biết Hồ Chí Minh đã đánh giá thế nào về vai trò của Cách mạng tháng Mười Nga?

Giải rút gọn:

Theo nhận xét của Hồ Chí Minh, Cách mạng tháng Mười Nga có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với lịch sử nhân loại. Ánh sáng của Cách mạng tháng Mười lan tỏa khắp năm châu, làm thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên Trái Đất.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vì sao nói Chiến tranh thế giới thứ nhất là chiến tranh đế quốc phi nghĩa?

Giải rút gọn:

Chiến tranh thế giới thứ nhất được coi là phi nghĩa vì nó phản ánh mâu thuẫn đế quốc, với giai cấp tư sản đẩy nhân dân vào chiến tranh chỉ để phục vụ lợi ích của họ, gây ra thiệt hại lớn cho nhân dân lao động mà không mang lại lợi ích cho họ.

Câu hỏi: Hãy lập và hoàn thành bảng về diễn biến, ý nghĩa và tác động của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

Giải rút gọn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu từ sách, báo, internet và cho biết Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 có ảnh hưởng như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

Giải rút gọn:

Cách mạng Tháng Mười Nga ảnh hưởng sâu rộng đến cách mạng Việt Nam, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc và là bước ngoặt quan trọng dẫn đến thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám.