CHƯƠNG 4. HYDROCARBON

BÀI 16: HYDROCARBON KHÔNG NO

MỞ ĐẦU

Sự ra đời của hoá học alkene khoảng giữa thế kỉ XX là một dấu mốc quan trọng tạo nên bước đột phá cho sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp hoá học hữu cơ.

Vậy, alkene, alkyne có vai trò quan trọng thế nào trong hoá học nói chung và hoá hữu cơ nói riêng?

Đáp án chuẩn:

1. KHÁI NIỆM, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

Bài 1: Em hãy viết công thức electron, công thức Lewis của các hydrocarbon sau: C₂H₆, C₂H₄, C₂H₂ Nhận xét sự khác nhau về đặc điểm liên kết trong phân tử của ba hydrocarbon trên.

Đáp án chuẩn:

Bài 2: Điều kiện để có đồng phân hình học của alkene...là gì?

Đáp án chuẩn:

ab, cd.

Bài 3: Alkane ...có đồng phân hình học không? Giải thích.

Đáp án chuẩn:

Không có đồng phân hình học. Vì 1 nguyên tử carbon của liên kết đôi liên kết với hai nguyên tử giống nhau là hydrogen.

Bài 4: Viết các công thức cấu tạo và gọi tên theo danh pháp thay thế của các alkane và alkyne có công thức phân tử C₅H₁₀, C₅H₈.

Đáp án chuẩn:

C₅H₁₀

C₅H₈

Bài 5: Trong các chất sau, chất nào có đồng phân hình học?

a) CH2=CH-CH3;

b) CH3-CH2-CH=CH-CH3;

c)

d) CH2=CH-CH2-CH3.

Đáp án chuẩn:

Chất b) 

4. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Bài 1: Viết phương trình hoá học của các phản ứng:

a) Propene tác dụng với hydrogen, xúc tác nickel.

b) Propene tác dụng với nước, xúc tác H₃PO₄.

c) 2-Methylpropene tác dụng với nước, xúc tác acid H₃PO₄.

d) But-1-ene tác dụng với HCl.

Đáp án chuẩn:

a) CH₂=CH-CH₃ + H₂ → CH₃-CH₂-CH₃

b) CH₂=CH-CH₃ + H₂O → CH₃-CH(OH)-CH₃

c)

d) CH₂=CH-CH₂-CH₃ + HCl → CH₃-CHCl-CH₂-CH₃ 

Bài 2: Trong các chất sau, những chất nào làm mất màu nước bromine: propane, propene, propyne, 2-methylpropene?

Đáp án chuẩn:

Propene, propyne, 2-methylpropene 

Bài 3: Điều chế và thử tính chất hóa học của ethylene

Hãy giải thích hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: mất màu dung dịch bromine/thuốc tím.

C₂H₅OH + H₂SO₄ → C₂H₄ + H₂O.H₂SO₄

CH₂=CH₂ + Br₂ → CH₂Br–CH2Br

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂ + 2KOH

Bài 4: Điều chế và thử tính chất hóa học của acetylene

Hãy giải thích hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: mất màu dung dịch bromine/thuốc tím.

CaC₂ + H₂O → C₂H₂ + Ca(OH)₂

CH≡CH + Br₂ →  CHBr=CHBr

CHBr=CHBr + Br₂ →  CBr₂-CBr₂

CH≡CH + KMnO₄ + H₂O → (COOH)₂ + MnO₂ + KOH 

Bài 5: Hãy trình bày phương pháp hoá học nhận biết ba khí sau: ethane, ethylene, acetylene.

Đáp án chuẩn:

- AgNO3/NH3: xuất hiện tủa: là acetylene, hai chất còn lại không hiện tượng.

- Cho vào dung dịch bromine, khí làm nhạt màu brom là ethyene.

CH≡CH + 2AgNO3 + 2NH3 → AgC≡CAg↓ +2NH4NO3

CH2 = CH2 + Br2 → Br - CH2 - CH2 - Br

Mẫu khí còn lại là ethane.

Bài 6: Viết phương trình hoá học của các phản ứng:

a) Propene tác dụng với dung dịch KMnO4.

b) Propyne tác dụng với dung dịch AgNO/NH3.

Đáp án chuẩn:

a) 3CH2=CH–CH3 + 4H2O + 2KMnO4 → 3OH–CH2–CH(OH)–CH3 + 2MnO2 + 2KOH

b) CH≡C–CH3 + AgNO3 + NH3 → AgC≡C–CH3 + NH4NO3