CHƯƠNG 4. HYDROCARBON

BÀI 16: HYDROCARBON KHÔNG NO

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Sự ra đời của hoá học alkene khoảng giữa thế kỉ XX là một dấu mốc quan trọng tạo nên bước đột phá cho sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp hoá học hữu cơ.

Vậy, alkene, alkyne có vai trò quan trọng thế nào trong hoá học nói chung và hoá hữu cơ nói riêng?

1. KHÁI NIỆM, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

Bài 1: Em hãy viết công thức electron, công thức Lewis của các hydrocarbon sau: C₂H₆, C₂H₄, C₂H₂ Nhận xét sự khác nhau về đặc điểm liên kết trong phân tử của ba hydrocarbon trên.

Bài 2: Điều kiện để có đồng phân hình học của alkene...là gì?

Bài 3: Alkane ...có đồng phân hình học không? Giải thích.

Bài 4: Viết các công thức cấu tạo và gọi tên theo danh pháp thay thế của các alkane và alkyne có công thức phân tử C₅H₁₀, C₅H₈.

Bài 5: Trong các chất sau, chất nào có đồng phân hình học?

a) CH2=CH-CH3;

b) CH3-CH2-CH=CH-CH3;

c) 

d) CH2=CH-CH2-CH3.

4. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Bài 1: Viết phương trình hoá học của các phản ứng:

a) Propene tác dụng với hydrogen, xúc tác nickel.

b) Propene tác dụng với nước, xúc tác H₃PO₄.

c) 2-Methylpropene tác dụng với nước, xúc tác acid H₃PO₄.

d) But-1-ene tác dụng với HCl.

Bài 2: Trong các chất sau, những chất nào làm mất màu nước bromine: propane, propene, propyne, 2-methylpropene?

Bài 3: Điều chế và thử tính chất hóa học của ethylene

Hãy giải thích hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

Bài 4: Điều chế và thử tính chất hóa học của acetylene

Hãy giải thích hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

Bài 5: Hãy trình bày phương pháp hoá học nhận biết ba khí sau: ethane, ethylene, acetylene.

Bài 6: Viết phương trình hoá học của các phản ứng:

a) Propene tác dụng với dung dịch KMnO4.

b) Propyne tác dụng với dung dịch AgNO/NH3.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

1. KHÁI NIỆM, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

Bài 1: 

Bài 2: 

ab, cd.

Bài 3: 

Không có đồng phân hình học. Vì 1 nguyên tử carbon của liên kết đôi liên kết với hai nguyên tử giống nhau là hydrogen.

Bài 4: 

C₅H₁₀

C₅H₈

STT	Đồng phân	Tên gọi
1	CH ≡ C – CH2 – CH2 – CH3	pent –1 – yne
2	CH3 - C ≡ C – CH2 – CH3	pent –2 – yne
3	CH ≡ CH – CH2 – CH2 – CH3	pent –1 – yne
4		3 – methylbut – 1- yne

Bài 5: 

Chất b) 

4. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Bài 1: 

a) CH₂=CH-CH₃ + H₂ → CH₃-CH₂-CH₃

b) CH₂=CH-CH₃ + H₂O → CH₃-CH(OH)-CH₃

c) 

d) CH₂=CH-CH₂-CH₃ + HCl → CH₃-CHCl-CH₂-CH₃ 

Bài 2: 

Propene, propyne, 2-methylpropene 

Bài 3: 

Hiện tượng: mất màu dung dịch bromine/thuốc tím.

C₂H₅OH + H₂SO₄ → C₂H₄ + H₂O.H₂SO₄

CH₂=CH₂ + Br₂ → CH₂Br–CH2Br

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂ + 2KOH

Bài 4: 

Hiện tượng: mất màu dung dịch bromine/thuốc tím.

CaC₂ + H₂O → C₂H₂ + Ca(OH)₂

CH≡CH + Br₂ →  CHBr=CHBr

CHBr=CHBr + Br₂ →  CBr₂-CBr₂

CH≡CH + KMnO₄ + H₂O → (COOH)₂ + MnO₂ + KOH 

Bài 5: 

- AgNO3/NH3: xuất hiện tủa: là acetylene, hai chất còn lại không hiện tượng.

- Cho vào dung dịch bromine, khí làm nhạt màu brom là ethyene.

CH≡CH + 2AgNO3 + 2NH3 → AgC≡CAg↓ +2NH4NO3

CH2 = CH2 + Br2 → Br - CH2 - CH2 - Br

Mẫu khí còn lại là ethane.

Bài 6: 

a) 3CH2=CH–CH3 + 4H2O + 2KMnO4 → 3OH–CH2–CH(OH)–CH3 + 2MnO2 + 2KOH

b) CH≡C–CH3 + AgNO3 + NH3 → AgC≡C–CH3 + NH4NO3