PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

NGHĨA CỦA CÂU

CH  1: Giải thích nghĩa của từ thở được dùng trong dòng thơ Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ. Chỉ ra sự khác biệt về nghĩa của từ thở trong ngữ cảnh này với từ thở trong câu: Em bé thở đều đều khi ngủ say.

CH  2: Tìm các từ láy trong bài thơ. Chọn một từ để giải thích nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng từ láy đó.

CH  3:  Cho biết công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu ngoặc kép trong bài thơ Gò Me.

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH  4: Chỉ ra các biện pháp tu từ trong những dòng thơ sau và nêu tác dụng của chúng:

a. Ao làng trăng tắm, mây bơi

Nước trong như nước mắt người tôi yêu.

b. Nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo.

c. Me non cong vắt lưỡi liềm

Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ.

d. Tre thôi khúc khích, mây chìm lắng nghe.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

NGHĨA CỦA CÂU

CH 1: 

• Thở trong dòng thơ “Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ”: đối tượng của “thở” là thực vật, cách dùng “thở” chính là sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa để tăng sự sinh động cho hình ảnh thơ.

• Từ “thở” trong câu “Em bé thở đều đều khi ngủ say”: là từ thở mang nghĩa gốc, dùng để chỉ hoạt động hô hấp của con người.

CH  2: 

Các từ láy trong bài thơ: đêm đêm, leng keng, sớm sớm, chiều chiều, lao xao, véo von, khúc khích, lửng lơ, xao xuyến, thẹn thò.

• Chọn từ để giải thích nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng từ láy đó:

• Nghĩa của từ thẹn thò: nghĩa là thẹn thùng, ngượng ngùng nhưng có phần thích thú.

• Tác dụng: diễn đạt cảm xúc, tâm trạng của con người.

CH 3:  

- Công dụng của dấu ngoặc đơn trong bài là dùng để thuyết minh rằng giọng hát của các cô gái Gò Me rất hay, rất ngọt ngào.

- Dấu ngoặc kép trong bài thơ được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật.

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH  4: Biện pháp tu từ:

+ Nhân hóa: trăng tắm, mây bơi.

+ So sánh: nước trong như nước mắt.

Tác dụng: Nhấn mạnh sự vật, sự việc được nhắc đến, tăng giá trị gợi hình, gợi cảm cho câu thơ.

1. Biện pháp tu từ nhân hóa: tre thổi sáo

Tác dụng: nhấn mạnh sự vật, sự việc được nhắc đến, làm cho hình ảnh tre làng hiện lên sinh động, có hơi thở, linh hồn như con người; đồng thời thể hiện rõ nét tình cảm mến yêu của tác giả dành cho quê hương.

1. Biện pháp tu từ so sánh: lá xanh như dải lụa mềm

Tác dụng: Tăng giá trị gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, tạo nên những liên tưởng thú vị.

1. Biện pháp tu từ nhân hóa: tre khúc khích, mây lắng nghe.

 Tác dụng: làm nổi bật lên điều quan trọng, điều thú vị gây được sự chú ý của người khác mà sắp được diễn ra.