Slide bài giảng sinh học 11 kết nối bài 12: Miễn dịch ở người và động vật

Tóm lược nội dung

BÀI 12 MIỄN DỊCH Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT

I. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Hãy ghép các tác nhân gây bệnh với cách thức gây bệnh theo các yêu cầu dưới đây:

CH.Ghép đúng tác nhân sinh học (1, 2, 3 hoặc 4) với cách thức gây bệnh 

Trả lời rút gọn:

1 - D; 2 - B; 3 - A; 4 - C.

CH.Ghép đúng tác nhân vật lí (1, 2, 3, 4 hoặc 5) với cách thức gây bệnh (A, B, C, D hoặc E).

Trả lời rút gọn:

1 - D; 2 - A; 3 - E; 4 - C; 5 - B.

CH. Ghép đúng tác nhân hóa học (1, 2 hoặc 3) với cách thức gây bệnh (A, B hoặc C).

Trả lời rút gọn:

1 - C; 2 - A; 3 - B.

CH.Ghép đúng nguyên nhân bên trong (1, 2) với cách thức gây bệnh (A, B).

Trả lời rút gọn:

1 - B; 2 - A.

III. MIỄN DỊCH KHÔNG ĐẶC HIỆU

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

CH.Miễn dịch không đặc hiệu bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Hệ miễn dịch không đặc hiệu đáp ứng chống lại nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau như vi khuẩn, virus, và nhiều loại khác. Khi mầm bệnh xâm nhập cơ thể qua các kênh như tiêu hóa, hô hấp, bài tiết, sinh dục và da, hệ miễn dịch đóng vai trò hàng rào bảo vệ đầu tiên, sẵn sàng tiếp đón và loại bỏ chúng.

CH.Tại sao sốt vừa có ích lại vừa có hại đối với cơ thể?

Trả lời rút gọn:

Sốt là tình trạng thân nhiệt cơ thể tăng lên, thường do phản ứng của cơ thể với vi khuẩn, virus hoặc các chất gây tổn thương. Điều này thường xảy ra khi cơ thể sản xuất chất kích thích trung khu điều hòa thân nhiệt. Sốt có tác dụng bảo vệ cơ thể, nhưng nếu cao hơn 30oC có thể gây nguy hiểm như co giật, hôn mê, thậm chí tử vong. Sốt cũng có thể gây mất nước, rối loạn điện giải và tổn thương thần kinh như mê sảng, lú lẫn, chán ăn, suy kiệt, suy tim, suy hô hấp.

IV. MIỄN DỊCH ĐẶC HIỆU

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

CH.Phân biệt miễn dịch không đặc hiệu và miễn dịch đặc hiệu.

Trả lời rút gọn:

CH.Tế bào B, tế bào T và kháng thể nhận diện kháng nguyên tương ứng như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Tế bào B và tế bào T có thụ thể kháng nguyên trên màng sinh chất, tương tự như chìa khóa và ổ khóa. Khi được kích thích, tế bào B phát triển thành tương bào, sản xuất kháng thể hoặc globulin miễn dịch. Mỗi kháng thể có vùng nhận diện đặc biệt để gắn với một loại kháng nguyên cụ thể, giống như chìa khóa gắn với ổ khóa.

CH.Tại sao hiệu quả bảo vệ cơ thể của đáp ứng miễn dịch thứ phát cao hơn nhiều so với đáp ứng miễn dịch nguyên phát?

Trả lời rút gọn:

Miễn dịch thứ phát phản ứng nhanh hơn (2 - 3 ngày) và tạo ra số lượng lớn tế bào miễn dịch và kháng thể, duy trì ở mức cao trong thời gian dài. Điều này giúp cơ thể chống lại mầm bệnh một cách hiệu quả, giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc giảm độ nặng của bệnh.

V. CÁC BỆNH PHÁT SINH DO CHỨC NNAWG HỆ MIỄN DỊCH BỊ PHÁ VỠ

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

CH.Những bệnh nào có thể xuất hiện khi chức năng hệ miễn dịch bị phá vỡ?

Trả lời rút gọn:

"Bệnh cơ hội" là các loại bệnh phát sinh do hệ miễn dịch suy giảm. Các bệnh này đa dạng, bao gồm lao, tiêu chảy, viêm não, viêm phổi, ung thư, và nhiều bệnh khác.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH.Tại sao tiêm vaccine có thể giúp phòng một số bệnh do virus và vi khuản gây ra ở người và vật nuôi?

Trả lời rút gọn:

Khi tiêm vaccine, hệ miễn dịch nhận diện vaccine như một vật lạ và kích hoạt các kháng thể để tiêu diệt và ghi nhớ chúng, tạo ra trí nhớ miễn dịch. Khi gặp lại tác nhân bệnh thật, hệ miễn dịch sẽ phản ứng nhanh chóng và hiệu quả để bảo vệ cơ thể chống lại bệnh.

CH.Tìm gặp những người phụ trách y tế, những người phụ trách thú y của địa phương và đề nghị họ cho biết:

- Địa phương đã tiêm vaccine phòng chống những bệnh nào cho trẻ em và người lớn?

- Những loài động vật nuôi nào ở địa phương đã được tiêm vaccine phòng bệnh và phòng những bệnh nào?

Trả lời rút gọn:

- Đã tiêm vaccine phòng chống các bệnh: Viêm gan B, Cúm mùa, Sởi - Quai bị - Rubella, Thủy đậu, Uốn ván, Viêm màng não do não mô cầu khuẩn, Ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV, Viêm phổi và các bệnh do phế cầu khuẩn cho trẻ em và người lớn.

- Biện pháp phòng bệnh bắt buộc bằng vắc xin cho động vật nuôi gồm: 

 • Trâu bò: Lở mồm long móng, Nhiệt thán, Tụ huyết trùng.

 • Lợn: Lở mồm long móng, Tụ huyết trùng, Dịch tả lợn.

 • Dê, cừu: Lở mồm long móng, Nhiệt thán.

 • Gà, chim cút: Cúm gia cầm (thể độc lực cao), Niu cát xơn.

 • Vịt, ngan: Cúm gia cầm (thể độc lực cao), Dịch tả vịt.

 • Chó, mèo: Dại động vật.

CH.Tại sao trước khi tiêm một số kháng sinh người phải thử phản ứng dị ứng của cơ thể với kháng sinh bằng cách tiêm một lượng rất nhỏ kháng sinh dưới da cẳng tay và theo dõi phản ứng xảy ra tại vị trí viêm?

Trả lời rút gọn:

- Trước khi tiêm một số loại kháng sinh, người ta thường thử phản ứng dị ứng của cơ thể bằng cách tiêm một lượng rất nhỏ kháng sinh dưới da ở cẳng tay và theo dõi phản ứng tại vị trí viêm. Một số người có phản ứng quá mức với loại kháng nguyên gọi là dị ứng.

- Phản ứng dị ứng cấp tính đôi khi gây sốc phản vệ. Sốc phản vệ xảy ra khi dị nguyên gây giải phóng lượng lớn histamin trên diện rộng, dẫn đến co thắt phế quản, dãn mạch máu ngoại vi, huyết áp giảm nhanh, làm giảm cung cấp máu và oxy cho não và tim. Thiếu oxy có thể gây tử vong sau vài phút.