Bài giảng điện tử Ngữ văn 12 kết nối tri thức

CHÀO MỪNG CÁC EM  

ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY! 

Câu hỏi Khởi động: Từ những bức tranh sau em có suy nghĩ gì về cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc? 

KHỞI ĐỘNG 

• Những hình ảnh trên gợi nhớ một thời “đau thương” mà “hào hùng” của dân tộc.
• Những con người ra đi chẳng tiếc “đời xanh”.
• Ý nghĩa:

üGợi lên sự anh dũng, tinh thần bất khuất của con người trong chiến đấu. 

üNhắc nhở chúng ta những con người sống thời hòa bình cần phải làm gì để xứng đáng hơn với sự hi sinh đó. 

Bài 2: Những thế giới thơ 

Văn bản 

TÂY TIẾN 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

Kiến thức Ngữ văn 

1.Biểu tượng 

2.Yếu tố siêu thực trong thơ 

3.Phong cách cổ điển 

4.Phong cách lãng mạn 

Tìm hiểu chung 

1.Tác giả 

2.Tác phẩm  

3.Nhan đề 

III. 

Tìm hiểu chi tiết 

1.Thể thơ và bố cục 

2.Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên hùng vĩ nơi núi rừng Tây Tiến 

3.Hình tượng người lính Tây Tiến 

4.Lời thề Tây Tiến 

Tổng kết 

1.Nội dung 

2.Nghệ thuật 

KIẾN THỨC NGỮ VĂN 

Em hãy trả lời các câu hỏi sau: 

• Trình bày hiểu biết về em về tính biểu tượng trong thơ?
• Yếu tố siêu thực trong thơ là gì?
• Phong cách cổ điển và phong cách lãng mạn thể hiện như thế nào trong các tác phẩm thơ?

1. Biểu tượng

Là hình ảnh mang tính ngụ ý. 

Vượt lên chức năng miêu tả. 

Tạo hình đơn giản chứa đựng nhiều tầng nghĩa phong phú. 

Gợi cảm nhận, suy tư về những điều mang tính phổ quát. 

Thường hình thành trong khoảng thời gian dài nên ý nghĩa không ngừng được bổ sung và có thể sống bên ngoài văn bản. 

Khái quát bản chất của một hiện tượng biểu tượng, thể hiện được quan niệm triết lí sâu sắc về con người, cuộc sống. 

Luôn chịu sự chi phối của các yếu tố văn hóa, tâm lí… của dân tộc và thời đại. 

2. Yếu tố siêu thực trong thơ

Biểu hiện: Các hình ảnh   

• Có vẻ kì lạ.
• Gắn kết với nhau theo một logic khác thường.
• Phần nào cho người đọc cảm giác khó hiểu.

Từ phía người sáng tác, những hình ảnh ấy hoàn toàn mang tính tự nhiên vì chúng gắn với việc cất lời của tiềm thức, vô thức. 

Các nhà thơ siêu thực theo đuổi lối viết tự động để ngòi bút buông theo sự sẫn dắt của tiềm thức vô thức. 

Xây dựng một thế giới thơ có sự pha trộn giữa chiêm bao và tỉnh thức, ảo giác và thực tế. 

3. Phong cách cổ điển

Là phong cách sáng tác được hình thành từ thời trung đại chịu sự chi phối của một quan niệm về thế giới có tính đặc thù. 

Cuộc sống con người và vũ trụ được hình dung như một mô hình ổn định và có tôn tri trật tự chặt chẽ, vận động theo quy luật tuần hoàn. 

Phong cách cổ điển định hình có đặc trưng 

Nghiêng về thể hiện những đề tài cao nhã. 

Có cảm hứng đặc biệt với các vĩnh hằng, bất biến. 

Hướng về hình mẫu lí tưởng. 

Tôn trọng tính quy phạm của cách tổ chức các yếu tố nghệ thuật thành một cấu trúc hoàn mỹ. 

4. Phong cách lãng mạn

Theo nghĩa rộng thì phong cách lãng mạn thường đặt trong tương quan so sánh với phong cách hiện thực. 

Theo nghĩa hẹp, phong cách lãng mạn gắn với sự xuất hiện của chủ nghĩa lãng mạn phương Tây khoảng thế kì XVIII đầu thế kỉ  XIX. 

Chia thành 2 khuynh hướng:  

• Khuynh hướng bi quan.
• Khuynh hướng lạc quan.

TÌM HIỂU CHUNG 

HOẠT ĐỘNG NHÓM 

Nhóm 1 

Nêu một số hiểu biết của em về tác giả Quang Dũng và bài thơ “Tây Tiến”? 

Nhóm 2 

Nhan đề “Tây Tiến” gợi cho em suy nghĩ gì? 

1. Tác giả

Nhà thơ Quang Dũng  

(1921 – 1988) 

• Tên thật: Bùi Đình Diệm.
• Quê quán: Đan Phượng, Hà Nội.
• Là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn nhạc.
• Thơ của ông được nhiều thế hệ người đọc yêu thích, đó là tiếng nói của một tâm hồn phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa.
• Tác phẩm chính: Rừng biển quê hương (tập thơ, văn, in chung với Trần Lê Văn, 1957); Đường lên châu Thuận (truyện, kí, 1964); Rừng về xuôi (truyện, kí, 1968); Nhà đồi (truyện, kí, 1970); Mây đầu ô (thơ, 1986).

2. Tác phẩm
3. Xuất xứ tác phẩm

Bài thơ được in trong tập Mây đầu ô (1986). 

1. Hoàn cảnh sáng tác

• Tây Tiến là tên gọi của Trung đoàn Tây Tiến, được thành lập vào năm 1947.
• Cuối năm 1948, Quang Dũng chuyển về đơn vị mới, nhớ đơn vị cũ, ông đã sáng tác bài thơ này tại Phù Lưu Chanh.

3. Nhan đề

Ban đầu có tên là Nhớ Tây Tiến, sau được đổi là Tây Tiến. 

Việc bỏ chữ Nhớ khiến nhan đề trở nên cô đọng, tạo sự chắc khỏe, rắn rỏi, hình dung về miền Tây Bắc rộng lớn, thăm thẳm, hùng vĩ. 

Có thể là tên của một binh đoàn, nơi Quang Dũng từng công tác. 

Có thể là tiến về phía tây, hướng hành quân của binh đoàn trong nhiệm vụ bảo vệ biên giới. 

III. 

TÌM HIỂU CHI TIẾT 

1. Thể thơ và bố cục

Em hãy trả lời câu hỏi sau: 

• Xác định thể thơ?
• Bố cục bài thơ gồm có mấy phần? Ý nghĩa của từng phần?
• Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?
• Thể thơ: Thất ngôn
• Bố cục: Được chia thành 4 phần bao gồm:

Phần 1:   

14 câu đầu 

Phần 2:   

8 câu tiếp 

Phần 3:   

8 câu tiếp 

Phần 4:   

4 câu còn lại 

Phần 1:   

14 câu đầu 

Cuộc hành quân đầy gian khổ của đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội và đầy thơ mộng. 

Phần 2:   

8 câu tiếp 

Những kỉ niệm đẹp thắm tình quân dân và vẻ đẹp thơ mộng, huyền ảo của Tây Bắc. 

Phần 3:   

8 câu tiếp 

Hình ảnh người lính Tây Tiến với vẻ đẹp bi tráng và lãng mạn. 

Phần 4:   

4 câu còn lại 

Lời thề  

Tây Tiến. 

• Cảm hứng chủ đạo của bài thơ ngợi ca vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của người lính trong đoàn quân Tây Tiến.

Tài hoa của hồn thơ Quang Dũng đã làm cho những kí ức và kỷ niệm của mình như được sống cùng người đọc 

2. Hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ núi rừng Tây Tiến.

...