BÀI 6: THẠCH QUYỂN, THUYẾT KIẾN TẠO MẢNG

Mở rộng

Câu hỏi: Bề mặt của Trái Đất vô cùng phong phú, đa dạng. Nguyên nhân nào đã tạo nên điều đó? Bề mặt của Trái Đất có thay đổi như thế nào trong lịch sử phát triển Trái Đất?

Giải rút gọn:

Nguyên nhân: hoạt động địa chất, tác động của nước, hoạt động của gió, tác động của băng

Trong quá trình phát triển của Trái đất, bề mặt đã trải qua có sự thay đổi lớn. Các dãy núi đã được hình thành và mất đi, các biển đã mở rộng và thu hẹp. Hoạt động của các yếu tố tự nhiên và quá trình địa chất đã tạo ra sự biến đổi liên tục trên bề mặt Trái Đất 

Hình thành kiến thức mới

Câu 1: Đọc thông tin trong mục 1 và hình 6.1, hãy:

- Nêu khái niệm thạch quyển và giới hạn của thạch quyền.

- Phân biệt sự khác nhau giữa vỏ Trái Đất và thạch quyền.

Giải rút gọn:

- Thạch quyền gồm vỏ Trái Đất và phần cứng mỏng phía trên của manti. Thạch quyển có độ dày khoảng 100 km, được cấu tạo bởi các loại đá khác nhau. Ranh giới bên dưới của thạch quyền tiếp xúc với lớp quánh dẻo của manti, nên các mảng kiến tạo có thể di chuyển.

- Thạch quyển là lớp vỏ cứng ngoài cùng nhất của các hành tinh có đất đá. 

- Lớp vỏ hỗn hợp của các chất ít đậm đặc hơn so với các lớp sâu bên trong 

Câu 2: Dựa vào hình 6.2, hãy xác định các mảng kiến tạo của Trái Đất.

Giải rút gọn: 

• Mảng Bắc Mỹ, Mảng Âu – Á, Mảng Thái Bình Dương, Mảng Na – xca, Mảng Nam Mỹ, Mảng Phi, Mảng Nam Cực, Mảng Ấn Độ - Ô xtrây - li – a,  Mảng Phi lip pin

Câu 3: Dựa vào thông tin trong mục 2, hãy trình bày nội dung chính của thuyết kiến tạo mảng.

Giải rút gọn:

Thuyết kiến ​​tạo mảng là một lý thuyết về địa chất học và địa chất động lực học, nó giải quyết vấn đề hình thành và phát triển các mảng địa chất trên bề mặt Trái đất. Nội dung chính của thuyết kiến tạo mảng bao gồm: động lực địa chất, biến đổi địa chất, tạo hình bề mặt

Luyện tập

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 2 và các hình 6.3, 6.4, hãy mô tả kết quả khi các mảng kiến tạo xô vào nhau và tách xa nhau.

Giải rút gọn:

Khi các mảng kiến ​​tạo xô nhau, kết quả là hình thành các dãy núi và dãy núi non, trong khi các mảng kiến ​​tạo phân chia xa nhau, kết quả là sự mở rộng của đại dương và hình thành các vùng đồng bằng. 

Vận dụng

Nhiệm vụ: Tìm hiểu về các vùng núi trẻ Hi-ma-lay-a, An-đét (vị trí, đặc điểm, sự hình thành....).

Giải rút gọn::

 1. Vùng núi trẻ Hi-ma-lay-a

 - Himalaya là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng, bao gồm các đá trầm tích và đá biến chất được nâng lên. Theo học thuyết kiến tạo mảng, sự hình thành của nó là kết quả của sự va chạm lục địa hoặc tạo núi dọc theo ranh giới hội tụ giữa mảng Ấn-Úc và mảng Á-Âu.

 2. Vùng núi trẻ An-đét

 - An-đét có thể được chia thành 3 khu vực: Nam An-đét (phía nam của Llullaillaco) ở Argentina và Chile; Trung Andes ở Ecuador, Peru và Bolivia. Bắc Andes (phía bắc của Nudo de Pasto) ở Venezuela và Colombia, đi qua 7 nước: Venezuala, Colombia, Ecuador, Peru, Bolivia, Chile và Argentina, có độ cao trung bình là 3.900m, có rất nhiều ngọn cao trên 6.000m, cao nhất là ngọn Aconcagua khoảng 6.964m.