BÀI 14: ĐẤT TRÊN TRÁI ĐẤT 

Mở đầu

Câu hỏi: Đất được hình thành như thế nào? Những nhân tố nào tham gia vào quá trình hình thành đất?

Giải rút gọn:

Đất được tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá.Các nhân tố tham gia vào quá trình hình thành đất: thời gian, thời tiết, nước, phân huỷ, sinh vật

Hình thành kiến thức mới

Câu 1: Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong mục 1, hãy:

- Trình bày khái niệm về đất.

- Nêu sự khác nhau giữa lớp vỏ phong hoá và đất.

Giải rút gọn:

Đất được hiểu là lớp sơn mỏng bề mặt mặt đất, bao gồm các hạt nhỏ, các chất khoáng, chất hữu cơ cơ và nước, là môi trường sống cho cây cỏ, động vật và vi khuẩn, và cung cấp nền tảng cho nhiều hoạt động như nông nghiệp, xây dựng và định cư.

Lớp vỏ phong hóa là một phần của đất, nằm trên lớp đá và có độ dày mỏng hơn. Đất bao gồm cả lớp vỏ phong hóa và lớp đá bên dưới, cùng với các đặc tính và độ dày khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố tự nhiên và quá trình hình thành.

Câu 2: Dựa vào thông tin và hình 14.2 trong mục 2, hãy trình bày các nhân tố hình thành đất.

Giải rút gọn:

Thời gian: Hoạt động của thời gian cho phép các quá trình tự nhiên như được phân tách và chuyển hướng của vật liệu đất xảy ra.

Thời tiết: bao gồm mưa, gió, nhiệt độ và ánh sáng mặt trời, góp phần quan trọng vào quá trình hình thành đất => làm phân hủy đá trong khi gió có thể chuyển các hạt đất từ ​​nơi này sang nơi khác.

Phân hủy: quá trình tác nhân tự nhiên như nước, vi khuẩn, vi sinh vật và các quá trình hóa học làm biến đổi các loại đá và vật liệu đất thành các hạt nhỏ hơn.

Di chuyển và chất lượng nước: Nước có vai trò quan trọng trong công việc di chuyển các hạt đất từ ​​nơi này sang nơi khác. 

Sự sống: bao gồm cây cỏ, động vật và vi khuẩn tạo ra chất hữu cơ từ việc phân hủy và cung cấp các chất dinh dưỡng cho đất.

Luyện tập

Câu 1: Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố hình thành đất.

Giải rút gọn:

Đất mẹ -> Khí hậu -> Địa hình -> Sinh vật -> Thời gian -> Con người

Câu 2: Tại sao trên Trái Đất có nhiều loại đất khác nhau?

Giải rút gọn:

Do yếu tố thời tiết, địa hình – địa chất, yếu tố sinh vật, thời gian

Vận dụng

Nhiệm vụ: Tìm hiểu về một số biện pháp để tăng độ phì, chống ô nhiễm, thoái hoá đất.

Giải rút gọn:

Bón phân hữu cơ – phân bón hoá học, thực hiện luân canh, bảo vệ đất xói mòn