BÀI 2: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP BIỂU HIỆN CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐỊA LÝ TRÊN BẢN ĐỒ 

Mở đầu

Câu hỏi: Có những phương pháp nào biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ? Các phương pháp đó có gì khác biệt?

Giải rút gọn:

1. Phương pháp kí hiệu: đánh dấu theo từng vùng

2. Phương pháp kí hiệu đường chuyển động: thể hiện hướng di chuyển

3. Phương pháp bản đồ - biểu đồ: biểu hiện thông số giá trị

4. Phương pháp chấm điểm: biểu hiện sự phân tán

5. Phương pháp khoanh vùng: thể hiện sự khác biệt về phân bố giữa các vùng

Hình thành kiến thức mới

Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 2.1, trình bày phương pháp kí hiệu (đối tượng, hình thức và khả năng thể hiện).

Giải rút gọn:

- Đối tượng: biểu hiện vị trí những điểm cụ thể (đỉnh núi, các mỏ khoáng sản,...) có diện tích nhỏ trên bản đồ theo tỉ lệ 

- Hình thức: sử dụng các dạng kí hiệu khác nhau để thể hiện cho từng đối tượng

- Khả năng: biểu thị về chất lượng, số lượng, cấu trúc, sự phát triển và phân bố của đối tượng thông qua hình dạng, màu sắc, kích thước.... của kí hiệu.

Câu 2: Dựa vào thông tin trong mục 2 và  hình 2.2, hãy trình bày phương pháp kí hiệu đường chuyển động (đối tượng, hình thức và khả năng thể hiện).

Giải rút gọn:

- Đối tượng: biểu hiện sự di chuyển của các đổi tượng trên bản đồ

- Hình thức: mũi tên. 

- Khả năng: biểu thị đặc điểm thông qua màu sắc, độ rộng và hướng của mũi tên.

Câu 3: Dựa vào thông tin trong mục 3 và hình 2.3, hãy trình bày phương pháp bản đồ — biểu đồ (đối tượng, hình thức và khả năng thê hiện).

Giải rút gọn:

- Đối tượng: thể hiện giá trị tổng cộng của đối tượng địa lí theo từng vùng

- Hình thức: biểu đồ cột, biểu đồ tròn...

- Khả năng: biểu thị đặc điểm của đối tượng, thường dung trong bản đồ kinh tế — xã hội.

Câu 4: Dựa vào thông tin trong mục 4 và hình 2.4, hãy trình bày phương pháp chấm điểm (đối tượng, hình thức và khả năng thể hiện).

Giải rút gọn:

- Đối tượng: biểu hiện các đối tượng phân tán nhỏ lẻ 

- Hình thức: thông qua các điểm chấm

- Khả năng: thể hiện đặc điểm về số lượng 

Câu 5: Dựa vào thông tin trong mục 5 và hình 2.5, hãy trình bày phương pháp khoanh vùng (đôi tượng, hình thức và khả năng thể hiện).

Giải rút gọn:

- Đối tượng: sự khác biệt về phân bố các vùng 

- Hình thức: đường nét liên, đường nét đứt, màu sắc, kí hiệu hoặc viết tên đối tượng vào vùng đó.

- Khả năng: thể hiện đặc điểm riêng biệt

Luyện tập

Câu 1: Lập bảng đề phân biệt một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ (về đối tượng, hình thức, khả năng thế hiện của phương pháp).

Câu 2: Phương pháp sẽ được sử dụng khi biểu hiện các đối tượng, hiện tượng sau trên bản đồ:

Giải rút gọn:

Phương pháp kí hiệu: mỏ khoáng sản, cơ sở sản xuất

Phương pháp chấm điểm: số học sinh các xã, phường, thị trấn; phân bố dân cư nông thôn

Phương pháp khoanh vùng: sự di dân từ nông thôn ra đô thị

Vận dụng

Nhiệm vụ: Sưu tầm một số bản đồ, tìm hiểu các đối tượng và phương pháp đã được sử dụng để biểu hiện các đối tượng đó trên bản đồ.

Giải rút gọn:

Bản đồ thể hiện sự di chuyển dân cư trên thế giới biểu hiện thông qua các hướng mũi tên và màu mũi tên