BÀI 2. HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

Mở đầu: Em hãy quan sát hình ảnh bên và trả lời câu hỏi: 

a. Hình ảnh gợi cho em liên tưởng đến việc Việt Nam gia nhập tổ chức kinh tế quốc tế nào? 

b. Theo em, việc gia nhập tổ chức kinh tế quốc tế đó có ảnh hưởng như thế nào tới hoạt động kinh tế của nước ta? 

Giải rút gọn:

a. Hình ảnh trên gợi cho em liên tưởng tới việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

b. Theo em, việc gia nhập WTO có ảnh hưởng tích cực tới hoạt động kinh tế của nước ta, bởi vì nó giúp nước ta mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, tăng cường hội nhập quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh.

1. KHÁI NIỆM HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

Câu hỏi: 

a. Từ thông tin trên, theo em để thành lập và tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), các quốc gia phải cam kết thực hiện những điều gì?

b. Từ hình 1, em hãy khái quát quá trình Việt Nam tham gia hợp tác kinh tế với các quốc gia và tổ chức quốc tế. Việc tham gia hợp tác kinh tế với các quốc gia và tổ chức quốc tế đã mang lại những tác động như thế nào đối với nước ta? 

Giải rút gọn:

a. Các quốc gia phải cam kết tuân thủ toàn bộ các quy định toàn diện của CPTPP về tự do thương mại hàng hóa và dịch vụ, tuân thủ cơ chế thực thi chặt chẽ.

b. Việt Nam đã tham gia hợp tác kinh tế với các quốc gia và tổ chức quốc tế từ khi thống nhất đất nước vào năm 1975, tiến hành cải cách đổi mới đất nước vào năm 1986, và sau đó gia nhập nhiều tổ chức và ký kết nhiều hiệp định quan trọng. Việc này đã mang lại những tác động tích cực như mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, tăng cường hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh, cải cách chính sách, và học hỏi, trao đổi, hợp tác với các đối tác quốc tế.

2. SỰ CẦN THIẾT CỦA HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

Câu hỏi: 

a. Qua thông tin 1 và bảng 1, em có nhận xét như thế nào về vai trò của hoạt động xuất nhập khẩu đối với nền kinh tế Việt Nam? Vì sao hội nhập kinh tế quốc tế góp phần đẩy mạnh xuất khẩu và ngược lại, xuất khẩu góp phần thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế? 

b. Từ thông tin 2, em hãy cho biết những tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với phát triển kinh tế.

c. Em hãy lí giải vì sao các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam luôn nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế.

Giải rút gọn:

a. Hoạt động xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng cường hội nhập kinh tế của Việt Nam. Hội nhập kinh tế giúp mở cửa thị trường, tăng cường cạnh tranh, và chia sẻ nguồn lực, từ đó đẩy mạnh xuất khẩu. Ngược lại, xuất khẩu cũng thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế bằng cách tăng cường năng lực sản xuất và kích thích đầu tư nước ngoài.

b. Đầu tư trực tiếp nước ngoài có tác động tích cực đối với phát triển kinh tế, bao gồm việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam.

c. Các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam, luôn nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế vì hội nhập mang lại cơ hội tiếp cận và sử dụng các nguồn lực bên ngoài, giúp quá trình phát triển của đất nước trở nên thuận lợi hơn.

3. CÁC HÌNH THỨC HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

Câu hỏi: 

a. Em hãy xác định các cấp độ hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam được thể hiện qua thông tin 1 và làm rõ ý nghĩa của các cấp độ hội nhập đó đối với Việt Nam.

b. Từ thông tin 2, em hãy kể tên các hoạt động kinh tế đối ngoại và cho biết ý nghĩa của các hoạt động đó đối với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. 

Giải rút gọn:

a. 

b. 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy cho biết các nhận định sau đây về hội nhập kinh tế quốc tế là đúng hay sai. Vì sao? 

A. Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình gắn kết nền kinh tế của một quốc gia với nền kinh tế các quốc gia khác.

B. Hội nhập kinh tế quốc tế có thể diễn ra giữa hai quốc gia với nhau trên cơ sở cùng có lợi về kinh tế. 

C. Trong hội nhập kinh tế quốc tế, một quốc gia được lợi thì sẽ có quốc gia khác chịu thiệt về kinh tế.

D. Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình một quốc gia tham gia vào nền kinh tế khu vực và nền kinh tế thế giới. 

E. Hội nhập kinh tế quốc tế được thực hiện trên cơ sở các nước đang phát triển tuân thủ các quy định do các nước phát triển đặt ra. 

Giải rút gọn:

A. Đúng. Hội nhập kinh tế quốc tế thường liên quan đến việc mở cửa thị trường, tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư giữa các quốc gia.

B. Đúng. Hội nhập kinh tế quốc tế thường diễn ra khi có lợi ích chung cho các quốc gia tham gia, tăng cường cả hai bên về mặt kinh tế.

C. Sai. Trong nhiều trường hợp, cả hai quốc gia đều có thể hưởng lợi từ hội nhập kinh tế quốc tế, nhất là khi có sự tương hỗ trong các lợi ích kinh tế.

D. Đúng. Hội nhập kinh tế quốc tế không chỉ là quá trình liên kết với các quốc gia một cách hai chiều mà còn liên quan đến sự tham gia vào các khu vực kinh tế và thị trường thế giới.

E. Sai. Hội nhập kinh tế quốc tế không nhất thiết phải dựa trên việc các nước đang phát triển tuân thủ các quy định do các nước phát triển đặt ra. 

Câu 2: Theo em, nhận định nào sau đây thể hiện đúng về sự cần thiết của hội nhập kinh tế quốc tế? 

A. Các nước đang phát triển cần tham gia hội nhập kinh tế quốc tế để tiếp cận và sử dụng được các nguồn lực bên ngoài.

B. Hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra sự phụ thuộc và mất cân bằng về lợi ích giữa các quốc gia với nhau.

C. Hội nhập kinh tế quốc tế có khả năng thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế quốc gia.

D. Hội nhập kinh tế quốc tế chỉ cần thiết đối với những quốc gia đang phát triển để thu hẹp khoảng cách tụt hậu.

Giải rút gọn:

Theo em, nhận định thể hiện đúng là C.

Giải thích: Hội nhập kinh tế quốc tế có thể tạo ra nhiều cơ hội và lợi ích cho quốc gia tham gia, giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, tạo điều kiện cho sự hợp tác và chia sẻ nguồn lực, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Câu 3: Em hãy kể tên các tổ chức quốc tế mà Việt Nam đã tham gia theo các cấp độ và cho biết ý nghĩa của các hiệp định đó đối với sự phát triển của đất nước.

Giải rút gọn:

Câu 4: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:

Quê hương của bạn H có nhiều danh thắng nổi tiếng thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế. Với mong muốn tham gia hỗ trợ các hoạt động kinh tế tại địa phương, vào những dịp nghỉ hè, H lại đến những địa điểm du lịch để làm hướng dẫn viên tình nguyện cho du khách trong và ngoài nước. Nhờ vậy, khả năng giao tiếp ngoại ngữ của H được cải thiện đáng kể. H cũng tích cực tìm hiểu về nền kinh tế và sự đa dạng văn hoá của các nước trên thế giới để có thể chủ động trong giao tiếp và kết bạn với bạn bè quốc tế.

a. Em hãy nhận xét về việc thực hiện trách nhiệm của công dân trong hội nhập kinh tế quốc tế của H trong trường hợp nêu trên.

b. Là học sinh, em sẽ làm gì để thực hiện trách nhiệm của bản thân trong hội nhập kinh tế quốc tế?

Giải rút gọn:

a. Theo em, H đã tích cực tham gia vào hội nhập kinh tế quốc tế thông qua việc làm hướng dẫn viên tình nguyện cho du khách quốc tế, làm giàu kiến thức về văn hóa và nền kinh tế quốc gia của mình và tìm hiểu về các quốc gia khác.

b. Để thực hiện trách nhiệm trong hội nhập kinh tế quốc tế, em sẽ học ngoại ngữ, tham gia các hoạt động xã hội và tình nguyện, nghiên cứu về văn hóa và kinh tế quốc tế, tham gia các sự kiện và hội thảo quốc tế, và hỗ trợ doanh nghiệp địa phương.

Câu 5: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

Theo khảo sát về thực trạng nguồn nhân lực chất lượng cao ở Việt Nam năm

2022, chỉ 8,96% lao động Việt Nam có khả năng làm việc từ xa trong bối cảnh

doanh nghiệp tăng cường loại hình này sau đại dịch COVID-19. Lao động có kỹ

năng tay nghề cao chỉ đạt 11,6% và cần cải thiện nhiều kỹ năng mềm lẫn chuyên

môn. Chỉ 5% lao động có trình độ tiếng Anh. Nếu không chú trọng cải thiện chất

lượng nguồn nhân lực, trong thời gian tới, Việt Nam sẽ mất dần sức hấp dẫn thu

hút đầu tư nước ngoài so với các nước khu vực Đông Nam Á.

(Theo Khảo sát xu hướng tuyển dụng tại Việt Nam quý 3-4/2022, ManpowerGroup Việt Nam)

a. Thông tin trên phản ảnh như thế nào về hiện trạng của nguồn nhân lực Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay? Hình thức hội nhập kinh tế quốc tế nào của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi hiện trạng đó?

b. Theo em, mỗi công dân – học sinh cần làm gì để thích ứng với yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế?

Giải rút gọn:

a. Thông tin cho thấy nguồn nhân lực Việt Nam đang gặp thách thức trong việc đáp ứng yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế, với chỉ số kỹ năng làm việc từ xa, kỹ năng tay nghề cao, kỹ năng mềm, và trình độ tiếng Anh đều ở mức thấp. Điều này ảnh hưởng đến hình thức làm việc từ xa và đầu tư nước ngoài. 

b. Để thích ứng với yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế, mỗi công dân – học sinh cần nâng cao khả năng ngoại ngữ, phát triển kỹ năng mềm, chú trọng đến kỹ năng công nghệ, và liên tục nâng cao kiến thức chuyên môn.

Câu 6: Em hãy đọc tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

Hai bạn H và K tranh luận với nhau về tác động của hội nhập kinh tế quốc tế. H cho rằng cần phải học tập tất cả những yếu tố bên ngoài. K không đồng tình với ý kiến đó vì hội nhập kinh tế quốc tế có tính hai mặt, học sinh phải chủ động lựa chọn, tiếp thu và phát huy những mặt tích cực, đồng thời phải nhận biết và ngăn chặn, đẩy lùi những mặt tiêu cực của các yếu tố bên ngoài.

a. Em hãy nhận xét ý kiến của hai bạn học sinh trên.

b. Nếu tham gia vào cuộc tranh luận đó, em sẽ đưa ra ý kiến của mình như thế nào để thể hiện trách nhiệm của bản thân trong hội nhập kinh tế quốc tế?

Giải rút gọn:

a. H và K đều có ý kiến đáng quan tâm về hội nhập kinh tế quốc tế. H nhấn mạnh việc học hỏi từ các yếu tố bên ngoài, trong khi K nhấn mạnh việc chủ động lựa chọn và tiếp thu, cũng như nhận biết và ngăn chặn những mặt tiêu cực.

b. Trong cuộc tranh luận, em sẽ đưa ra ý kiến rằng hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, lịch sử và giá trị của quốc gia mình, cũng như sự chủ động trong việc học hỏi và lựa chọn. Em cũng sẽ nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân đều có trách nhiệm trong việc học hỏi và lựa chọn những gì tốt nhất cho mình và cộng đồng, và khuyến khích mọi người tiếp tục học hỏi, khám phá và đổi mới để phát triển bản thân và đóng góp cho cộng đồng.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm thông tin về cơ hội nghề nghiệp cho thanh niên ở địa phương em trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế (Gợi ý về các cơ hội làm việc trong doanh nghiệp có vốn nước ngoài, trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hàng xuất nhập khẩu, trong các dịch vụ thu ngoại tệ,...) và chia sẻ với bạn cùng lớp.

Giải rút gọn:

Thanh niên ở Bắc Ninh có nhiều cơ hội nghề nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, như làm việc trong các doanh nghiệp có vốn nước ngoài và trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hàng xuất nhập khẩu. b. Để thích ứng với yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế, mỗi công dân – học sinh cần nâng cao khả năng ngoại ngữ, phát triển kỹ năng mềm, chú trọng đến kỹ năng công nghệ, và liên tục nâng cao kiến thức chuyên môn. 

Câu 2: Em hãy viết một bài luận ngắn để giới thiệu với bạn bè quốc tế về một hình thức hội nhập kinh tế quốc tế đang là ưu thế ở quê hương em.

Giải rút gọn:

Bắc Ninh, quê hương của tôi, là một tỉnh nhỏ ở miền Bắc Việt Nam. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với di sản văn hóa Quan họ Bắc Ninh, mà còn là trung tâm kinh tế trọng điểm của Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, Bắc Ninh đã thu hút nhiều doanh nghiệp có vốn nước ngoài, đặc biệt trong ngành công nghiệp sản xuất điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học. Tuy nhiên, hội nhập kinh tế quốc tế cũng đặt ra thách thức cho thanh niên Bắc Ninh, đòi hỏi họ phải nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, khả năng thực tế, và kỹ năng lao động. Tôi tự hào về quê hương mình và hy vọng rằng các bạn sẽ có cơ hội khám phá Bắc Ninh trong tương lai gần.