BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE VÀ ĐẢM BẢO AN SINH XÃ HỘI

Mở đầu: Em hãy quan sát và cho biết các hình ảnh dưới đây đề cập đến quyền nào của công dân. Liên hệ tới việc thực hiện quyền đó của bản thân. 

Giải rút gọn:

Các hình ảnh dưới đây đề cập đến quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và an sinh xã hội của công dân.

Liên hệ thực hiện quyền đó của bản thân: tham gia kiểm tra sức khỏe định kỳ, tham gia các hoạt động xã hội, thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh tật

1. QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE VÀ ĐẢM BẢO AN SINH XÃ HỘI

a. Quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân

Câu hỏi: 

a. Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ của các cá nhân trong mỗi tình huống trên. Theo em, nếu có hành vi vi phạm thì các cá nhân đó phải chịu tác hại, hậu quả như thế nào?

b. Từ quy định của pháp luật trong các thông tin trên, em hãy xác định quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.mình.

Giải rút gọn:

a. Nhận xét việc thực hiện quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe:

TH 1: Anh M thể hiện quyền này khi muốn cùng vợ tham gia lớp học tiền sản, nhưng vợ anh M không nhận thức đúng quyền này.

TH 2: Chị P thể hiện quyền này khi biết công ty tổ chức khám sức khỏe định kỳ, nhưng công ty A vi phạm quyền này khi không tổ chức khám sức khỏe cho chị P và các công nhân khác.

TH 3: Anh T bị vi phạm quyền này khi không được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động và không được đưa đi cấp cứu kịp thời.

b. Quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân bao gồm:

+ Được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, bình đẳng trong việc sử dụng các dịch vụ y tế.

+ Được bảo vệ sức khỏe, nghỉ ngơi, giải trí, rèn luyện thân thể; được bảo đảm vệ sinh trong lao động, vệ sinh dinh dưỡng, vệ sinh môi trường sống và được phục vụ về chuyên môn y tế.

+ Được thông tin, giải thích về tình trạng sức khoẻ, phương pháp, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, được hướng dẫn cách tự theo dõi, chăm sóc, phòng ngừa tai biến.

+ Được khám bệnh, chữa bệnh bằng phương pháp an toàn phù hợp với bệnh, tình trạng sức khoẻ của mình và điều kiện thực tế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

b. Quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân

Câu hỏi: 

a. Quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân được thể hiện như thế nào trong các thông tin trên?

b. Em hãy nhận xét việc làm, hành vi của các chủ thể trong trường hợp trên. Hành vi vi phạm quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân phải chịu tác hại, hậu quả như thế nào?

c. Nếu là bà V trong tình huống trên, em sẽ làm gì để bảo vệ quyền đảm bảo an sinh xã hội của công dân?

Giải rút gọn:

a. Quyền được đảm bảo an sinh xã hội:

+ Gia đình anh G đã được Nhà nước hỗ trợ thông qua các chính sách pháp luật về an sinh xã hội.

+ Chị H đã được giải thích về chế độ bảo hiểm dành cho người nghèo.

+ Bà V chưa được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng do sai sót của công chức xã.

b. Nhận xét về hành vi:

+ Anh G đã tận dụng các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.

+ Chồng chị H không nhận thức đúng về quyền của vợ mình.

+ Bác sĩ L đã giải thích cho chồng chị H về quyền của vợ mình.

+ Anh D có sai sót trong việc kiểm tra hồ sơ xin trợ cấp của bà V.

c. Nếu là bà V, em sẽ:

+ Kiểm tra lại hồ sơ.

+ Liên hệ với Uỷ ban nhân dân xã để xem xét lại hồ sơ.

+ Tìm hiểu về quyền của mình theo quy định của pháp luật và yêu cầu sự can thiệp của cơ quan chức năng.

+ Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội, cộng đồng.

2. NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE VÀ ĐẢM BẢO AN SINH XÃ HỘI

a. Nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe

Câu hỏi: 

a. Em hãy nhận xét việc thực hiện nghĩa vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của mỗi chủ thể trong các trường hợp trên.

b. Theo em, thông tin trên đã thể hiện nội dung nào về nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe?

Giải rút gọn:

a. Nhận xét việc thực hiện nghĩa vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe:

+ TH1: D vi phạm nghĩa vụ khi bỏ trốn khỏi khu vực cách ly, gây nguy cơ lây lan dịch bệnh.

+ TH2: Anh T thực hiện nghĩa vụ khi đến bệnh viện để khám, chữa bệnh nhưng không chấp hành chỉ định của bác sĩ.

b. Nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe:

+ Công dân phải thực hiện nghiêm chính quy định của pháp luật về bảo vệ sức khoẻ nhân dân.

+ Công dân cần cung cấp trung thực thông tin liên quan đến nhân thân, tình trạng sức khoẻ và hợp tác với người hành nghề tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

+ Công dân cần chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh của người hành nghề.

b. Nghĩa vụ của công dân trong đảm bảo an sinh và xã hội

Câu hỏi: 

a. Căn cứ vào thông tin, em hãy xác định một số nghĩa vụ của công dân trong đảm bảo an sinh xã hội.

b. Em hãy nhận xét việc thực hiện nghĩa vụ của công dân trong đảm bảo an sinh xã hội trong trường hợp trên. Hành vi của doanh nghiệp X có thể dẫn đến tác hại và hậu quả gì?

Giải rút gọn:

a. Nghĩa vụ của công dân trong việc đảm bảo an sinh xã hội:

+ Đóng bảo hiểm y tế đầy đủ, đúng thời hạn.

+ Sử dụng thẻ bảo hiểm y tế đúng mục đích, không cho người khác mượn thẻ.

+ Chấp hành quy định của tổ chức bảo hiểm y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

+ Thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh ngoài phần chi phí do quỹ bảo hiểm y tế chi trả.

+ Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.

+ Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.

+ Bảo quản số bảo hiểm xã hội.

b. Trường hợp doanh nghiệp X không đóng bảo hiểm tai nạn lao động:

+ Anh K, người lao động bị tai nạn, không nhận được sự hỗ trợ tài chính từ quỹ bảo hiểm tai nạn lao động.

+ Doanh nghiệp X có thể bị phạt và ảnh hưởng đến uy tín do không thực hiện đúng nghĩa vụ đóng bảo hiểm cho người lao động.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng ý với nội dung nào sau đây về quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và bảo đảm an sinh xã hội? Vi sao?

A. Tất cả người lao động đều được hưởng trợ cấp khi gặp khó khăn.

B. Mọi trẻ em đều được nhận trợ cấp hằng tháng của Nhà nước.

C. Tất cả công dân đều được tham gia đóng bảo hiểm tự nguyện.

D. Người dân tộc thiểu số chỉ được Nhà nước hỗ trợ vay vốn để phát triển kinh tế.

E. Người lao động tham gia bảo hiểm y tế phải chỉ trả mọi khoản chi phí cho bệnh viện.

Giải rút gọn:

Em đồng ý với ý kiến C. Tất cả công dân đều được tham gia đóng bảo hiểm tự nguyện.

Lý do: Theo các quy định của pháp luật, tất cả công dân đều có quyền tham gia đóng bảo hiểm tự nguyện để đảm bảo quyền lợi của mình khi gặp rủi ro về sức khỏe hoặc an sinh xã hội. 

Câu 2: Hành vi nào dưới đây vì phạm quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ và bảo đảm an sinh xã hội? Vì sao?

A. Ông B đã không báo cáo cho cán bộ y tế biết về việc mình mắc bệnh truyền nhiễm.

B. Anh Q là cán bộ xã đã tìm cách cắt giảm tiền hỗ trợ của các gia đình thuộc hộ nghèo ở địa phương.

C. Chị H tích cực cùng cán bộ xã tuyên truyền về sức khỏe sinh sản cho bà con nhân dân.

D. Bạn V mồ côi cha mẹ từ nhỏ nên đã đăng kí gói vay hỗ trợ sinh viên học tập để có tiền đóng học và sinh hoạt.

E. Bà D là nhân viên của bệnh viện đã có hành vi áp giá cao hơn trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Giải rút gọn:

a. Hành vi phạm quy định về quyền và nghĩa vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và an sinh xã hội:

+ Ông B vi phạm khi không báo cáo mình mắc bệnh truyền nhiễm cho cán bộ y tế.

+ Anh Q, cán bộ xã, vi phạm khi cắt giảm tiền hỗ trợ cho các gia đình thuộc hộ nghèo.

+ Bà D, nhân viên bệnh viện, vi phạm khi áp giá cao hơn trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Câu 3: Để ổn định sinh hoạt cho người dân sau bão, Mặt trận Tổ quốc và các ban ngành ở địa phương đã phối hợp để cung cấp cứu trợ cho nhân dân các vùng bị ảnh hưởng do bão gây ra các nhu yếu phẩm thiết yếu như gạo, mì tôm. Tuy nhiên, anh N là cán bộ xã lại tìm cách bớt xén các nhu yếu phẩm của người dân nên đã bị ông V tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền.

a) Em hãy nhận xét hành vi của anh N, ông V

b) Theo em, hành vi của anh N sẽ dẫn đến tác hại, hậu quả gì?

Giải rút gọn:

a. Hành vi của anh N và ông V:

+ Anh N, cán bộ xã, vi phạm đạo đức nghề nghiệp và quyền an sinh xã hội của người dân khi bớt xén nhu yếu phẩm.

+ Ông V tố cáo hành vi sai trái của anh N, thể hiện ý thức công dân tốt.

b. Hậu quả của hành vi anh N:

+ Người dân không nhận đủ sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội.

+ Mất niềm tin của người dân vào chính quyền địa phương.

+ Anh N có thể mất chức vụ hoặc phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Câu 4: Ông T là bệnh nhân đang điều trị tại bệnh viện H. Trong quá trình điều trị, ông nhận thấy một số bác sĩ còn chưa hoà nhã với người bệnh, thậm chí quá trình sơ cứu, cấp cứu cũng chưa kịp thời. Vì vậy, ông T gửi thư đóng góp ý kiến cho phòng chăm sóc khách hàng của bệnh viện nhưng một số bệnh nhân khác lại phản đối vì sợ bác sĩ sẽ không điều trị tiếp cho mình.

Em có đồng tình với việc làm của ông T không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Em đồng tình với ông T vì ông đã thể hiện quyền bảo vệ sức khỏe của mình và đứng lên bảo vệ quyền lợi khi phát hiện sự cố trong quá trình điều trị.

Câu 5: Do làm ăn thua lỗ nên công ty X đã quyết định cơ cấu tổ chức lại lao động bằng cách sáp nhập phòng kinh doanh với phòng marketing. Việc sáp nhập đã dẫn đến công ty phải cho bốn lao động nghỉ việc, trong đó có anh P. Vì vậy, anh P đã để nghị công ty X phải giải quyết các thủ tục về bảo hiểm cho mình. Tuy nhiên, công ty lại không cung cấp các giấy tờ cần thiết để anh P làm thủ tục hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp.

Nếu là anh P, em cần làm gì để bảo vệ quyền của mình được bảo đảm an sinh xã hội?

Giải rút gọn:

Nếu là anh P, em sẽ:

+ Tìm hiểu kỹ về quyền lợi và nghĩa vụ theo pháp luật về bảo hiểm xã hội và thất nghiệp.

+ Yêu cầu gặp và trao đổi với người quản lý hoặc phòng nhân sự của công ty.

+ Ghi chép lại tất cả cuộc trao đổi, thỏa thuận với công ty.

+ Tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư hoặc tổ chức hỗ trợ pháp lý nếu công ty không thực hiện trách nhiệm.

+ Liên hệ với cơ quan quản lý nhà nước về lao động hoặc cơ quan quản lý bảo hiểm xã hội nếu các biện pháp trên không mang lại kết quả.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy viết một bài chia sẻ về việc tự giác thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

Giải rút gọn:

Bài Chia Sẻ: Tự Giác Thực Hiện Quyền và Nghĩa Vụ của Công Dân trong Bảo Vệ, Chăm Sóc Sức Khỏe

Sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người. Để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe, mỗi công dân đều có quyền và nghĩa vụ của mình. Dưới đây là một số cách tự giác thực hiện quyền và nghĩa vụ này:

Công dân có trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cá nhân, bao gồm duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục, ăn uống cân đối và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Họ cũng có trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tuân thủ quy định vệ sinh công cộng, tham gia hoạt động tuyên truyền về sức khỏe và hỗ trợ cộng đồng. Mỗi công dân có quyền và nghĩa vụ tham gia bảo hiểm y tế để bảo vệ sức khỏe và phát triển hệ thống y tế cộng đồng. Việc tự giác thực hiện quyền và nghĩa vụ này giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và góp phần vào sự phát triển của cộng đồng và xã hội.

Câu 2: Em hãy tìm hiểu việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đảm bảo an sinh xã hội ở địa phương và chia sẻ với các bạn.

Giải rút gọn:

Mọi người tại địa phương em đã thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ trong việc đảm bảo an sinh xã hội bằng cách:

1. Hưởng đầy đủ các chính sách an sinh xã hội của Nhà nước.

2. Tự giác đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế.

3. Tích cực tham gia vào các hoạt động cộng đồng nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống và môi trường sống.