BÀI 10. ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH VÀ TIỀN LÊ (968- 1009)

1. Công cuộc xây dựng chính quyền và bảo vệ đất nước

Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục, em hãy vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền thời Đinh và rút ra nhận xét.

Giải rút gọn:

Nhận xét: Nhà Đinh đã bước đầu xây dựng được bộ máy nhà nước quân chủ sơ khai.

Câu 2: Hãy trình bày những nét chính về cuộc kháng chién chống Tống năm 981 trên lược đồ.

Giải rút gọn:

- Quân Tống tiến đánh Đại Cồ Việt theo hai đường thuỷ, bộ. Nhiều trận chiến ác liệt diễn ra ở Lục Đầu Giang, Bạch Đằng, ...

Quân giặc bị tổn thất nặng nề, tướng Hầu Nhân Bảo tử trận  => Quân Tống đại bại, buộc phải rút về nước.

Câu 3: Nêu những nét chính về tổ chức chính quyền thời Tiền Lê.

Giải rút gọn:

Chính quyền trung ương: vua đứng đầu, nắm mọi quyền hành; dưới vua có thái sư, đại sư và quan lại: quan văn, quan võ.

Ở địa phương: cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ là phủ, châu, giáp, xã.

- Quân đội gồm 2 bộ phận: cấm quân và quân đóng tại các địa phương.

2. Đời sống xã hội và văn hoá thời Đinh - Tiền Lê

Câu 1: Trình bày những nét chính về tình hình xã hội thời Đinh - Tiền Lê.

Giải rút gọn:

- Chia thành hai bộ phận: thống trị và bị trị.

- Bộ phận thống trị gồm vua, quan.

- Bộ phận bị trị chủ yếu là người lao động. Nông dân có số lượng đông đảo nhất. Nô tỉ có địa vị thấp kém nhất, số lượng nhiều.

Câu 2: Đời sống văn hoá thời Đinh - Tiền Lê có điểm gì nổi bật?

Giải rút gọn:

- Giáo dục chưa phát triển.

- Tư tưởng, tôn giáo: Nho giáo chưa có ảnh hưởng sâu rộng. Phật giáo được truyền bá rộng rãi.

- Các loại hình văn hóa dân gian có sự phục hồi và phát triển.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

Câu 1. So sánh tổ chức chính quyền thời Đinh và Tiền Lê với thời Ngô.

Giải rút gọn:

* Điểm giống nhau:

- Bộ máy nhà nước được tổ chức theo mô hình quân chủ tập quyền, chưa có luật pháp thành văn.

* Điểm khác nhau

Câu 2: Em có nhận xét gì về vai trò của Lê Hoàn trong cuộc kháng chiến chống Tống năm 981?

Giải rút gọn:

Lê Hoàng là người trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến, giúp nhân dân ta giành được thắng lợi.

Câu 3: Giả sử em là Đinh Tiên Hoàng, em có chọn đặt kinh đô ở Hoa Lư không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Em sẽ chọn đặt kinh đô ở Hoa Lư vì đây là nơi núi non trùng điệp, địa hình hiểm trở. => Thuận lợi cho việc xây dựng căn cứ chiến đấu, tạo thế phòng thủ tự nhiên.