BÀI 16. KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418- 1427)

1. Một số sự kiện tiêu biểu của khởi nghĩa Lam Sơn

Câu 1: Nêu những hiểu biết của em về chủ tướng Lê Lợi.

Giải rút gọn:

Chủ tướng Lê Lợi (1385-1443): là mộ hào trưởng có uy tín ở Lam Sơn (Thanh Hoá). Ông đã tích cực xây dựng lực lượng, dựng cờ khởi nghĩa chống quân Minh.

Câu 2: Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ như thế nào?

Giải rút gọn:

• Năm 1416: Lê Lợi cùng 18 hào kiệt tổ chức hội thề ở Lũng Nhai. 

• Đầu năm 1418: Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước  

=> Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ.

Câu 3: Trình bày những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm tháng đầu của cuộc khởi nghĩa.

Giải rút gọn:

+ Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần bị quân Minh tấn công, bao vây phải 3 lần rút lên núi Chí Linh (Thanh Hóa) cố thủ.

+ Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần lâm vào cảnh đói rét, thiếu lương thực, chủ tướng Lê Lợi phải cho giết cả voi, ngựa chiến để nuôi quân.

Câu 4: Em có nhận xét gì về đề nghị tạm hoà với quân Minh của nghĩa quân Lam Sơn?

Giải rút gọn:

Đề nghị tạm giảng hòa của nghĩa quân Lam Sơn là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh lúc bấy giờ vì so sánh lực lượng giữa nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh có sự chênh lệch rất lớn.

Câu 5: Khai thác tư liệu 2, hãy cho biết vì sao Nguyễn Chích đề xuất kế hoạch Nghệ An. Kế hoạch đó đem lại những kết quả như thế nào?

Giải rút gọn:

- Nguyễn Chích đề xuất kế hoạch đánh chiếm Nghệ An là do Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông, có thể dựa vào nhân tài, vật lực của Nghệ An để làm chỗ dự, bàn đáp tấn công ra Đông Đô.

- Kết quả: cuối năm 1424, giải phóng Nghệ An, sau đó giải phong được một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.

=> Những thắng lợi này đã làm thay đổi căn bản cục diện cuộc chiến và so sánh lực lượng giữa hai bên.

Câu 6: Trình bày những sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1426-1427.

Giải rút gọn:

+ Tháng 9/1426, Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định tiến quân ra Bắc.

+ Tháng 11/1426, quân Lam Sơn giành thắng lợi trong trận Chúc Động – Tốt Động  khiến quân Minh thất bại nặng nề.

+ Tháng 10/1427, quân Lam Sơn giành thắng lợi trong trận Chi Lăng – Xương Giang

+ Tháng 12/1427, đại diện nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh tổ chức Hội thề Đông Quan, chấm dứt chiến tranh.

Câu 7: Việc dụ hàng quân Minh và tổ chức Hội thề Đông Quan thể hiện điều gì trong kế sách đánh giặc của Lê Lợi và Nguyễn Trãi?

Giải rút gọn:

Việc dụ hàng quân Minh và tổ chức hội thề ở Đông Quan đã cho thấy sự khôn khéo và tài năng của nhà lãnh đạo Lê Lợi và Nguyễn Trãi.

2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử

Câu 1: Giải thích nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Giải rút gọn:

• Tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí và quyết tâm giành lại độc lập của nhân dân ta.

• Sự đồng lòng đoàn kết chiến đấu, đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân.

Câu 2: Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Giải rút gọn:

• Chấm dứt hơn 20 năm đô hộ của nhà Minh, khôi phục nền độc lập.

• Mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy lập bảng hệ thống những sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (thời gian, sự kiện tiêu biểu, kết quả, ý nghĩa).

Giải rút gọn:

- Kết quả: kháng chiến thắng lợi

- Ý nghĩa: kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh, mở ra thời kì phát triển mới của xã hội, đất nước, dân tộc Việt Nam.

Câu 2: Hãy đánh giá vai trò của các vị anh hùng dân tộc như: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyến Chích, ... đối với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Giải rút gọn:

- Lê Lợi là người chỉ huy tối cao của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

- Nguyễn Trãi là nhà cố vấn, là người phò tá đắc lực của Lê Lợi.

- Nguyễn Chích có đóng góp quan trọng trong việc đưa ra chủ trương tạm rời Thanh Hóa chuyển vào Nghề An sau đó quay ra đánh Đông Đô.

Câu 3: Từ khởi nghĩa Lam Sơn, chúng ta rút ra được bài học kinh nghiệm gì đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay?

Giải rút gọn:

Cần có sự đoàn kết toàn dân trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc, nhất là sự quan tâm của nhà nước đến dân, dựa vào dân để đánh giặc.