BÀI 17. ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428- 1527)

1. Sự thành lập Vương triều Lê Sơ

Câu 1: Hãy cho biết Vương triều Lê sơ được thành lập như thế nào.

Giải rút gọn:

Năm 1428: Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, thành lập nhà Lê Sơ, khôi phục quốc hiệu Đại Việt và đóng đô ở Thăng Long.

Câu 2: Tư liệu 1 thể hiện quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thể của nhà Lê Sơ như thế nào?

Giải rút gọn:

- Tư liệu 1 đã cho thấy: nhà Lê sơ ý thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia => đưa ra hình phạt nghiêm khắc đối với những người có hành vi bán rẻ chủ quyền lãnh thổ đất nước.

2. Tình hình kinh tế, xã hội

Câu 1: Trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Lê Sơ.

Giải rút gọn:

- Nông nghiệp: Được phục hồi và phát triển nhanh chóng. 

- Nhiều nghề thủ công nghiệp truyền thống như: dệt lụa, làm gốm… phát triển nhanh chóng, hình thành những làng nghề chuyên nghiệp.

- Thương nghiệp: chợ búa được khuyến khích mở để lưu thông hàng hóa trong nước. Hoạt động buôn bán với nước ngoài được duy trì.

Câu 2: Nêu những nét chính về tình hình xã hội thời Lê Sơ.

Giải rút gọn:

+ Tầng lớp quý tộc gồm vua, quan lại có nhiều đặc quyền đặc lợi.

+ Nông dân là lực lượng đông đảo nhất, họ nhận ruộng đất công, nộp thuế .

+ Thợ thủ công và thương nhân ngày càng đông nhưng không được coi trọng.

+ Nô tì là tầng lớp thấp kém nhất, có xu hướng giảm. 

3. Phát triển văn hoá - giáo dục

Câu 1: Hãy trình bày những thành tự văn hoá - giáo dục tiêu biểu thời Lê sơ.

Giải rút gọn:

• Văn hoá: Nho giáo được đề cao, chiếm vị trí độc tôn. Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế.

  • Văn học: chữ Hán phát triển và giữ ưu thế, chữ Nôm chiếm vị trí quan trọng.

  • Kiến trúc: nhiều công trình tiêu biểu được xây dựng. 

  • Nghệ thuật điêu khắc tinh xảo.

• Giáo dục: 

  • Tổ chức đều đặn các khoa thi Tiến sĩ để chọn quan lại.

  • Lập bia đá ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám để tôn vinh người đỗ đạt.

Câu 2: Khai thác tư liệu 2 và thông tin trong mục, hãy cho biết vì sao nhà Lê sơ chú trọng phát triển giáo dục, khoa cử.

Giải rút gọn:

Vì người “hiền tài” ở đây được hiểu là những người vừa có tài, vừa có đức trong xã hội và sẽ những đóng góp lớn đối với sự phát triển cường thịnh của đất nước. 

4. Một số danh nhân văn hoá tiêu biểu

Câu 1: Hãy kể tên một số danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Lê sơ và những đóng góp của họ đối với sự phát triển của văn hoá dân tộc.

Giải rút gọn:

• Nguyễn Trãi: là vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị lớn về văn học, sử học, địa lí.

• Lê Thánh Tông: là vị hoàng đế anh minh, tài năng xuất chúng, nhà văn hoá lớn của dân tộc.

• Ngô Sĩ Liên: đỗ Tiến sĩ năm 1442, là nhà sử học nổi tiếng với bộ Đại Việt sử kí toàn thư.

• Lương Thế Vinh: đỗ trạng nguyên năm 1463, là nhà toán học nổi tiếng với các sách Đại thành toán pháp, Thiền môn giáo khoa, được vua và nhân dân quý mến.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

Câu 1: Tình hình kinh tế thời Lê sơ có điểm gì giống và khác thời Trần? Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây:

Giải rút gọn:

Điểm giống và khác nhau về tình hình kinh tế thời Lê sơ với thời Trần:

Câu 2: Đọc đoạn tư liệu sau và cho biết luật pháp thời Lê sơ có những điểm gì tiến bộ.

Giải rút gọn:

Đề cao sự bình đẳng về giới tính, bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ

 => Đầy đủ và hoàn thiện hơn bộ luật trước đó.

Câu 3: Chủ trương của các vua thời Lê sơ về vấn đề chủ quyền có giá trị như thế nào trong công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia ngày nay?

Giải rút gọn:

• Chúng ta phải có thái độ kiên quyết, cứng rắn để bảo vệ chủ quyền.

• Đề cao trách nhiệm bảo vệ tổ quốc với toàn thể nhân dân, trừng trị thích đáng những kẻ bán nước.