BÀI 1. VAI TRÒ CỦA CÁC CHẤT DINH DƯỠNG TRONG THỰC PHẨM

KHỞI ĐỘNG   

Hãy kể tên một số chất dinh dưỡng chính có trong thực phẩm ở Hình 1.1.

Giải rút gọn:

- Tinh bột

- Đạm

- Chất béo

- Chất xơ

- Đường

II. VAI TRÒ CỦA CÁC CHẤT DINH DƯỠNG SINH NĂNG LƯỢNG

Câu hỏi: Cả ba chất dinh dưỡng carbohydrate, lipit, protein trong thực phẩm có cùng vai trò gì?

Giải rút gọn:

- Cả ba chất dinh dưỡng carbohydrate, lipid và protein đều cung cấp năng lượng và làm nền tảng cho sự hoạt động của cơ thể.

Câu hỏi: Bạn em rất gầy và hay ốm (bệnh), em hãy tìm hiểu và tư vấn cho bạn mình những chất dinh dưỡng nên tăng cường.

Giải rút gọn:

- Ăn nhiều protein (thịt, cá, trứng, sữa, đậu).

- Bổ sung carbohydrate phức tạp (lúa mạch, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, rau củ).

- Chọn chất béo tốt (dầu hạt, dầu hướng dương, hạt, cá béo).

- Đảm bảo đủ vitamin, khoáng chất (rau xanh, trái cây, thịt, cá, sữa).

- Uống đủ nước.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ/chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ phù hợp.

Câu hỏi: 

1. Protein và lipit đều có vai trò bảo vệ cơ thể nhưng bằng các cách khác nhau, em hãy phân tích sự khác nhau này.

2. Vì sao ăn nhiều chất béo lại no lâu hơn ăn nhiều tinh bột, đường?

Giải rút gọn:

1. Vai trò bảo vệ:

- Protein: Xây dựng và sửa chữa cơ bắp, mô tế bào.

- Lipit: Cung cấp năng lượng dự phòng, hấp thụ vitamin, giảm viêm, hỗ trợ miễn dịch.

2. Chất béo no lâu hơn:

- Năng lượng cao hơn tinh bột, đường.

- Tiêu hóa chậm hơn.

III. VAI TRÒ CỦA CÁC CHẤT DINH DƯỠNG KHÔNG SINH NĂNG LƯỢNG

Câu hỏi: Em hãy phân tích những nguy cơ xảy ra đối với sức khỏe khi cơ thể nhận được quá nhiều natri (chế độ ăn quá nhiều muối hay uống quá nhiều nước ngọt có gas).

Giải rút gọn:

- Quá nhiều natri trong khẩu phần ăn hàng ngày, đặc biệt là từ muối và nước ngọt có gas, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Dưới đây là một số nguy cơ tiềm ẩn:

+ Tăng huyết áp, bệnh tim mạch.

+ Bệnh thận, rối loạn điện giải.

+ Tiểu đường, béo phì.

Câu hỏi: Trong các loại sữa như sữa bò, sữa đậu nành,... chứa nhiều calcium. Em hãy phân tích vai trò của chất dinh dưỡng này đối với sức khỏe người sử dụng.

Giải rút gọn:

- Vai trò quan trọng của Calcium:

+ Xương và răng: Cấu trúc chắc khỏe, giảm loãng xương, sâu răng.

+ Cơ bắp và dây chằng: Hỗ trợ co bóp cơ, truyền tín hiệu thần kinh.

+ Nhịp tim: Giúp cơ tim co mạnh, duy trì nhịp tim ổn định.

+ Hệ miễn dịch: Hỗ trợ hoạt động, chống vi khuẩn, virus.

+ Quá trình đông máu: Duy trì chức năng đông máu bình thường.

Câu hỏi: Nước ép từ rau, củ, quả như nước ép cam, nước ép cà chua,... (Hình 1.7) có chứa chất dinh dưỡng chính nào? Phân tích vai trò của chất dinh dưỡng này đối với cơ thể.

Giải rút gọn:

- Lợi ích nước ép rau củ quả:

+ Vitamin: Giàu vitamin C (tăng cường miễn dịch), vitamin A (tăng sức đề kháng, da & mắt khỏe).

+ Khoáng chất: Cung cấp kali, magiê, kali (chức năng thần kinh, cân bằng điện giải, cơ bắp).

+ Chất xơ: Cải thiện tiêu hóa, no lâu, ổn định đường huyết, giảm cân.

Câu hỏi: Sử dụng những thông tin tra cứu được và cho biết tên những nghề cần được trang bị kiến thức về vai trò của các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

Giải rút gọn:

- Những người làm nghề trong lĩnh vực dinh dưỡng và sức khỏe như bác sĩ, dược sĩ, dược tá, diệt chất độc hại, dietitian và nhà nghiên cứu dinh dưỡng đều cần được trang bị kiến thức về vai trò của các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu và cho biết nghề kĩ sư công nghệ chế biến thực phẩm có cần được trang bị kiến thức về vai trò của chất dinh dưỡng trong thực phẩm không? Vì sao?

Giải rút gọn:

- Có

- Vì điều này giúp họ hiểu cách chế biến thực phẩm một cách tối ưu, bảo vệ các chất dinh dưỡng trong quá trình chế biến và đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng cao.