BÀI 73: THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT

Lý thuyết (trang 46): Viết vào chỗ chấm.

Ví dụ: Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài 5 cm, chiều rộng 3 cm và chiều cao 4 cm.

Hình hộp chữ nhật bên gồm các hình lập phương có thể tích 1

- Tính số hình lập phương ở mỗi lớp: ...................................................

- Tính số hình lập phương của 4 lớp: ...................................................

Vậy thể tích của hình hộp chữ nhật là: ..... × ..... × ..... = ..... ()

Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật, ta lấy .............. nhân với ............. rồi nhân với ........... (cùng đơn vị đo).

Gọi V là thể tích; a, b, c là ba kích thước của hình hộp chữ nhật.

Ta có: 

V = ………………………………………

Bài giải chi tiết: 

Ví dụ: Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài 5 cm, chiều rộng 3 cm và chiều cao 4 cm.

Hình hộp chữ nhật bên gồm các hình lập phương có thể tích 1

- Tính số hình lập phương ở mỗi lớp: 5 × 3 = 15 (hình)

- Tính số hình lập phương của 4 lớp: 15 × 4 = 60 (hình)

Vậy thể tích của hình hộp chữ nhật là: 5 × 3 × 4 = 60 ()

Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật, ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng đơn vị đo).

Gọi V là thể tích; a, b, c là ba kích thước của hình hộp chữ nhật.

Ta có: 

V = a x b x c

Thực hành 1 (trang 46): Tính thể tích (V) biết ba kích thước (a, b, c) của hình hộp chữ nhật.

a) a = 10 cm; b = 5 cm; c = 7 cm.

V = ..... × ..... × ..... = ..... ()

b) a = 12 m; b = 8 m; c = m

c) a = 0,6 dm; b = 0,25 dm; c = 4 cm.

Bài giải chi tiết: 

a) V = 10 × 5 × 7 = 350 ()

b) V = 12 × 8 × = 720 ()

c) Đổi 4 cm = 0,4 dm

V = 0,6 × 0,25 × 0,4 = 0,06 ()

Thực hành 2 (trang 47): Số đo?

Một hình hộp chữ nhật có thể tích 72,9 cm, chiều dài 6 cm và chiều rộng 4,5 cm. Chiều cao của hình hộp chữ nhật đó là ..............

Bài giải chi tiết: 

Chiều cao của hình hộp chữ nhật là:

72,9 : 6 : 4,5 = 2,7 (cm)

Chiều cao của hình hộp chữ nhật đó là 2,7 cm.

Luyện tập 1 (trang 47): Số?

Thể tích của hình bên là ............

Bài giải chi tiết: 

Chia hình bên thành 3 hình hộp chữ nhật bằng nhau

Chiều dài hình hộp chữ nhật nhỏ là: 8 : 2 = 4 (m)

Thể tích hình hộp chữ nhật nhỏ là: 4 × 4 × 2 = 32 ()

Thể tích của hình bên là 32 × 3 = 96 ()

Thể tích của hình bên là 96

Luyện tập 2 (trang 47): Tính thể tích của khối gỗ có dạng như hình bên.

Bài giải chi tiết: 

Ta chia khối gỗ như sau:

Chiều dài hình 1 là: 20 - 12 = 8 (cm)

Thể tích hình 1 là: 12 x 8 x 6 = 576

Thể tích của hình 1 và hình 2 bằng nhau vì có cùng kích thước.

Thể tích của khối gỗ là : 576 x 2 = 1 152 ()

Luyện tập 3 (trang 48): 

Bạn Thuỷ xếp sách vào một cái hộp trống có dạng hình hộp chữ nhật. Kích thước của hộp là 0,5 m; 0,4 m và 0,6 m. Sách trong hộp chiếm 30% thể tích hộp. Hỏi trong hộp còn bao nhiêu mét khối để có thể xếp thêm sách? (Biết bề dày của vỏ hộp và khe giữa các quyển sách không đáng kể)

Bài giải chi tiết: 

Thể tích của hộp là:

0,5 × 0,4 × 0,6 = 0,12 ()

Thể tích sách trong hộp là:

0,12 × 30% = 0,036 ()

Trong hộp còn số mét khối để có thể xếp thêm sách là:

0,12 – 0,036 = 0,084 ()

Đáp số: 0,084

Khám phá (trang 48): Viết vào chỗ chấm.

Vậy thể tích của ba hình này .................................

Bài giải chi tiết: 

* Hình A: 

Chiều dài: 4 cm, chiều rộng: 2 cm, chiều cao: 6 cm

V = 4 x 2 x 6 = 48 ()

* Hình B:

Chiều dài: 6 cm, chiều rộng: 2 cm, chiều cao: 4 cm

V = 6 x 2 x 4 = 48 ()

* Hình C:

Chiều dài: 6 cm, chiều rộng: 4 cm, chiều cao: 2 cm

V = 6 x 4 x 2 = 48 ()

Thể tích của ba hình này bằng nhau.

Thử thách (trang 48): Quan sát hình ảnh trong SGK, viết vào chỗ chấm.

Bài giải chi tiết: 

Thể tích nước trong bể khi không có đá là:

10 × 10 × 4,5 = 450 ()

Thể tích bể nước có đá là:

10 × 10 × 7,5 = 750 ()

Thể tích hòn đá là:

750 – 450 = 300 ()

Thể tích của hòn đá là 300 .