A. Hoạt động khởi động

Quan sát hình ảnh trong sách giáo khoa trang 36 và cho biết chất kích thích trong các loại đồ uống có tên là gì?

Trả lời:

Hình ảnh trong sách là hình ảnh của các chai rượu, bia.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Công thức phân tử, công thức cấu tạo

Từ mô hình cấu tạo của rượu etylic trong sách giáo khoa, cho biết công thức cấu tạo và công thức phân tử của rượu etylic.

Trả lời:

Công thức phân tử của rượu etylic: $C_2H_6O$

Công thức cấu tạo: $CH_3-CH_2-OH$.

2. Tính chất vật lí

Tiến hành các thí nghiệm dưới đây và bổ sung thông tin vào cột.

Trả lời:

3. Độ rượu

Rót 30 ml rượu etylic vào ống đong có chia độ. Thêm dần nước vào ống đong, lắc đều, đến khi chất lỏng trong ống đong đến vạch 100 ml. Khi đó ta thu được rượu 30 độ (rượu $30^\circ$ hay rượu 30%vol.)

Vậy độ rượu là gì?

Hãy quan sát các hình trong sách giáo khoa và cho biết ý nghĩa của các thông tin: rượu 30%vol., cồn $90^\circ$; bia 5%; ...

Các số 90, 30 hoặc 5 trên các hình trên biết điều gì?

Trả lời:

Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu etylic với nước.

Các số 30, 90 hoặc 5 trên các hình cho biết số ml rượu, cồn, bia có trong 100 ml hỗn hợp rượu, cồn, bia với nước.

4. Tính chất hóa học

a) Tác dụng với oxi

Thí nghiệm: sgk trang 38

Nhận xét màu ngọn lửa của rượu etylic cháy.

Hứng miệng ống nghiệm vào phía trên ngọn lửa đang cháy. Nêu hiện tượng quan sát được ở bên trong miệng ống nghiệm.

Úp miệng cốc (bên trong có tráng nước vôi trong) lên phía trên ngọn lửa. Nêu hiện tượng quan sát được ở phía trong cốc.

Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra trong các thí nghiệm trên

b) Tác dụng với natri

Theo em, trong phân tử rượu etylic, các nguyên tử hidro có đặc điểm liên kết hóa học giống nhau hay không? Nguyên tử hidro nào có khả năng dễ bị thay thế nhất?

Thí nghiệm: sgk trang 39.

Giải thích hiện tượng và viết PTHH của phản ứng xảy ra. Biết khối lượng riêng của natri bằng $0,92\; g/cm^3$ của rượu etylic bằng $0,78 g/ml$

Trả lời:

• Trong rượu etylic, các nguyên tử hidro có đặc điểm liên kết hóa học không giống nhau ở liên kết $C-H$ và liên kết $O-H$. Nguyên tử hidro dễ bị thay thế nhất trong liên kết $O - H$.
• Giải thích hiện tượng thí nghiệm: Liên hết của H với O trong rượu etylic kém bền hơn liên kết giữa C và H. Do đó rượu etylic có thể tác dụng với Na. Khi cô cạn dung dịch thì rượu etylic dư bị bay hơi hết, chỉ còn sản phẩm sau phản ứng với Na

PTHH: $2C_2H_5OH + 2Na \rightarrow 2C_2H_5ONa + H_2$

5. Ứng dụng và điều chế

a) Ứng dụng (sgk trang 39)

b) Điều chế (sgk trang 40)