BÀI 33: GENE LÀ TRUNG TÂM CỦA DI TRUYỀN HỌC

Mở đầu: Các đặc điểm sinh học của người như màu tóc, màu da, màu mắt do yếu tố nào quy định? Yếu tố đó có mang tính đặc thù của mỗi cá thể không?

Đáp án chuẩn:

- Quy định bởi gen. 

- Yếu tố đó có mang tính đặc thù của mỗi cá thể

I. DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

Câu 1: Cho biết một số đặc điểm của em giống và khác bố mẹ, anh, chị, em trong gia đình.

Đáp án chuẩn: 

- Đặc điểm giống: 

+ Ngoại hình: Em có một số nét giống bố mẹ như khuôn mặt, vóc dáng, màu da, màu tóc,...

+ Tính cách: Em có một số tính cách giống bố mẹ như hiền lành, vui vẻ, cởi mở,...

+ Sở thích: Em có một số sở thích giống bố mẹ như đọc sách, nghe nhạc, nấu ăn,...

- Đặc điểm khác:

+ Ngoại hình: em có một số nét riêng biệt như nụ cười, đôi mắt, giọng nói,...

+ Tính cách: Em có một số tính cách khác bố mẹ như trầm tính, nhút nhát, thích suy nghĩ,...

+ Sở thích: Em có một số sở thích khác bố mẹ như thích chơi thể thao, vẽ tranh, đi du lịch,...

Câu 2: Lấy ví dụ về hiện tượng di truyền và biến dị ở sinh vật

Đáp án chuẩn:

- Hiện tượng di truyền: bố mẹ đều có nhóm máu A, con sinh ra có nhóm máu A; cây bố mẹ đều hoa đỏ, các cây con có hoa đỏ; ruồi bố mẹ có thân xám, các con ruồi con có thân xám;…

- Hiện tượng biến dị: bố mẹ đều có nhóm máu A, con sinh ra có nhóm máu O; cây bố mẹ đều hoa đỏ, các cây con có hoa trắng; ruồi bố mẹ có thân xám, các con ruồi con có thân đen;…

II. NUCLEICACID

Câu 1: Quan sát hình 33.1 cho biết một nucleuicacid gồm những thành phần nào?

Đáp án chuẩn:

Mỗi nucleotide gồm 3 thành phần: đường pentose, nhóm phosphate và base nitơ

Câu 2: Quan sát hình 33.2:

a) Các nucleotide khác nhau ở thành phần nào?

b) Mô tả cấu trúc của DNA

Đáp án chuẩn:

a) Thành phần base nitơ.

b) Cấu trúc của DNA

- Cấu trúc xoắn kép: gồm hai chuỗi polynucleotide xoắn quanh nhau tạo thành cấu trúc xoắn kép. 

- Liên kết hydro: Hai chuỗi polynucleotide liên kết với nhau bằng liên kết hydro giữa các base nitơ. A liên kết với T và G liên kết với C. 

- Cấu trúc đường - phosphate: Mỗi chuỗi polynucleotide gồm các nucleotide liên kết với nhau bằng liên kết phosphodiester. 

- Cấu trúc bậc 1: là trình tự các base nitơ trên mỗi chuỗi polynucleotide. 

- Cấu trúc bậc 2: là cấu trúc xoắn kép của DNA. 

- Cấu trúc bậc 3: là sự uốn cong, gấp khúc của chuỗi DNA. 

- Cấu trúc bậc 4: là sự liên kết của DNA với protein histon tạo thành NST.

Câu 3: Giải thích vì sao từ 4 loại nucleotide có thể tạo nên sự đa dạng của DNA

Đáp án chuẩn:

Số lượng nucleotide, trình tự sắp xếp, cấu trúc DNA và biến dị DNA là những yếu tố chính tạo nên sự đa dạng của DNA

Câu 4: Phân biệt các loại RNA được thể hiện trong hình 33.3

Đáp án chuẩn:

III. GENE VÀ HỆ GENE

Câu 1: Những đặc điểm nào thể hiện tính đặc trưng cá thể của hệ gene?

Đáp án chuẩn:

Kiểu gen, Tính đa hình, dấu ấn di truyền, biến dị di truyền, mức phản ứng.

Câu 2: Vì sao gene là trung tâm của di truyền học?

Đáp án chuẩn:

+ Gen là đơn vị vật chất của di truyền

+ Gen quy định tính trạng

+ Gen có thể biến đổi

+ Gen có thể được nghiên cứu và điều chỉnh

Vận dụng: Lấy ví dụ về ứng dụng của phân tích DNA trong các lĩnh vực

Đáp án chuẩn:

- Y học: 

+ Chẩn đoán bệnh di truyền 

+ Sàng lọc trước sinh

+ Liệu pháp gen

- Pháp y: 

+ Xác định danh tính

+ Giải quyết án mạng