BÀI 12: TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU

Mở đầu: Hầu hết các thiết bị điện trong cuộc sống hằng ngày đều sử dụng dòng điện xoay chiều, ví dụ như máy sưởi, quạt điện, nồi cơm điện.... Các thiết bị này hoạt động dựa trên những tác dụng nào của dòng điện xoay chiều?

Đáp án chuẩn:

Tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng, tác dụng từ và tác dụng sinh lý của dòng điện xoay chiều.

I. TÁC DỤNG NHIỆT

Câu 1: Nêu một số ví dụ về thiết bị sử dụng dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, có tác dụng nhiệt gây hao phí năng lượng?

Đáp án chuẩn:

- Tác dụng nhiệt: Bàn ủi, lò sưởi điện, máy sấy tóc, ấm điện, …

- Tác dụng nhiệt gây hao phí năng lượng: nhiệt trên đường dây tải điện, mất mát năng lượng trong các thiết bị điện tử do tỏa nhiệt, hao phí năng lượng trong máy biến áp,…

II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG

Câu 1: Nêu một số ví dụ về tác dụng phát sáng của dòng điện xoay chiều

Đáp án chuẩn:

Bóng đèn sợi đốt, đèn LED, màn hình tv, đèn huỳnh quang,…

III. TÁC DỤNG TỪ

Câu 1: Nêu một số ví dụ về tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. Ở mỗi ví dụ đó, dòng điện xoay chiều còn có tác dụng nào khác?

Đáp án chuẩn: 

- Nam châm điện

- Tác dụng khác: tạo ra từ trường trong các thiết bị như máy biến áp, loa điện.

Câu 2: Với chuông điện ở hình 12.3, nếu dòng điện xoay chiều được thay bằng dòng điện 1 chiều thì chuông có hoạt động không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Chuông điện không hoạt động.

III. TÁC DỤNG SINH LÍ

Câu 1: Dòng điện xoay chiều có tác dụng gì khi chạy qua mỗi thiết bị dưới đây:

a) Đèn sợi đốt

b) Bếp hồng ngoại

c) Đèn sưởi

d) Đèn LED

e) Bút thử điện

Nêu các tác dụng gây hao phí năng lượng ở mỗi thiết bị đó

Đáp án chuẩn:

a) Tác dụng nhiệt

b) Tác dụng nhiệt 

c) Tác dụng nhiệt

d) Tác dụng phát quang

e) Tác dụng phát sáng

Câu 2: Nêu ví dụ về tác dụng sinh lí của dòng điện xoay chiều với cơ thể người hay sinh vật

Đáp án chuẩn:

Co giật, ngừng tim, bỏng, tổn thương thần kinh, 

Vận dụng: Như ta đã biết, tác dụng hóa học của dòng điện một chiều được ứng dụng trong mạ kim loại. Trong ứng dụng này, có thể dùng dòng điện xoay chiều để thay thế dòng điện một chiều không? Vì sao?

- Nêu một số biện pháp để đảm bảo an toàn khi sử dụng dòng điện xoay chiều

Đáp án chuẩn: 

- Có thể. Vì dòng điện 1 chiều di chuyển theo một chiều nhất định, giúp cho các ion kim loại di chuyển theo hướng xác định, bám đều trên bề mặt kim loại cần mạ mà dòng điện xoay chiều liên tục thay đổi chiều, khiến cho các ion kim loại di chuyển hỗn loạn, không bám đều trên bề mặt kim loại cần mạ.

- Biện pháp:

+ Tránh xa các đường dây điện cao áp.

+ Không sử dụng điện thoại di động khi đang sạc.

+ Không để trẻ em chơi đùa với các thiết bị điện.