BÀI 30: SƠ LƯỢC VỀ HÓA HỌC VỎ TRÁI ĐẤT VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT

Mở đầu: Hãy nêu những điều em đã biết và những điều em mong muốn biết thêm về tài nguyên trong vỏ Trái Đất

Đáp án chuẩn:

- Tài nguyên trong vỏ trái đất bao gồm dầu mỏ, than đá, khí tự nhiên, khoáng sản và nguồn nước ngầm. Chúng hình thành qua quá trình tự nhiên và cần được quản lý bền vững. 

- Quá trình hình thành, ảnh hưởng của khai thác, công nghệ mới và biện pháp bảo vệ tài nguyên.

I. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC TRONG VỎ TRÁI ĐẤT

Câu 1: Trong vỏ trái đất, tổng hàm lượng của 10 nguyên tố hóa học phổ biến là bao nhiêu phần trăm?

Đáp án chuẩn: 

99% 

Câu 2: Viết công thức hóa học của một số hợp chất của nguyên tố oxygen trong vỏ trái đất mà em biết.

Đáp án chuẩn:

- Nước: H2O

- Dioxit silic: SiO2

- Nhôm oxit: Al2O3

- Canxi oxit: CaO

- Kali oxit: K2O

Câu 3: Dựa vào mức độ hoạt động hóa học của vàng, giải thích vì sao trong tự nhiên vàng chủ yếu tồn tại ở dạng đơn chất

Đáp án chuẩn:

Vì tính chất hoạt động hóa học thấp, vàng ít tạo hợp chất với các nguyên tố khác. Đặc tính này làm cho vàng khá ổn định trong môi trường tự nhiên và dễ dàng tìm thấy ở dạng nguyên chất, thường được tìm thấy ở dạng khoáng chất và các hợp chất như vàng kim loại và vàng sulfide.

Câu 4: Một số hợp chất phổ biến của nguyên tố sắt trong vỏ trái đất gồm: iron(II) oxide, iron(II) carbonate, iron(III) oxide, iron(II) silicate và iron(II) disulfide. Trong các hợp chất trên, có bao nhiêu oxide, bao nhiêu muối?

Đáp án chuẩn:

2 oxide (FeO và Fe2O3) và 1 muối (FeCO3)

II. KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TRONG VỎ TRÁI ĐẤT

Câu 1: Trình bày một số lợi ích của việc khai thác tài nguyên trong vỏ trái đất. Cho ví dụ minh họa

Đáp án chuẩn:

- Nguồn nguyên liệu đa dạng, phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống, tiến bộ công nghệ, và bảo vệ an ninh năng lượng. 

- Ví dụ, việc khai thác dầu mỏ đã giúp các quốc gia như Saudi Arabia, Nga và Mỹ trở thành nguồn cung cầu lớn nhất thế giới, đem lại nguồn thu nhập và đóng góp vào phát triển kinh tế toàn cầu.

Câu 2: Có thể tách được đơn chất rắn nào từ khoáng vật chính tạo nên cát trắng?

Đáp án chuẩn:

- Cát trắng thường là một hỗn hợp các hạt vật chất khoáng như thạch anh, feldspar và thạch cao. 

Câu 3: Kể tên ít nhất ba loại sản phẩm mà trong đó đất sét (hình 30.5) được dùng làm nguyên liệu chính.

Đáp án chuẩn:

- Gốm sứ

- Gạch ngói 

- Sơn và sản phẩm trang trí

Câu 4: Tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên trong vỏ trái đất mang đến cho chúng ta những lợi ích nào?

Đáp án chuẩn:

- Bảo vệ môi trường

- Tiết kiệm năng lượng

- Tăng hiệu quả sản xuất

- Bảo vệ đa dạng sinh học

Vận dụng: Khi sử dụng nhôm tái chế con người sẽ tiết kiệm được các tài nguyên nào? Giải thích.

Đáp án chuẩn: 

Tiết kiệm được bauxite và quặng nhôm, năng lượng, nước và giảm lượng rác thải.