BÀI 13: SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG

Mở đầu: Mọi hoạt động trong cuộc sống hằng ngày đều cần tới năng lượng (hình 13.1). Năng lượng đóng vai trò quan trọng, quyết định sự tồn tại, phát triển và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người. Nguồn gốc của năng lượng đến từ đâu?

Đáp án chuẩn:

- Năng lượng mặt trời

- Năng lượng gió

- Năng lượng thủy điện

- Năng lượng tái tạo

- Năng lượng hạt nhân

I. VÒNG NĂNG LƯỢNG TRÊN TRÁI ĐẤT

Câu 1: Để làm bốc hơi nước ở sông, hồ, biển và đại dương, năng lượng mặt trời đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?

Đáp án chuẩn:

Năng lượng nhiệt

Câu 2: Khi hơi nước ngưng tụ tạo thành mây mưa, đã có sự chuyển hóa năng lượng như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Quá trình chuyển hóa năng lượng mặt trời sang năng lượng nội năng, năng lượng liên kết, năng lượng thế năng trọng trường và các dạng năng lượng khác.

Câu 3: Thức ăn em sử dụng hằng ngày cung cấp nguồn năng lượng cần thiết cho các hoạt động vận động và học tập. Năng lượng dự trữ trong thức ăn đó có nguồn gốc từ đâu?

Đáp án chuẩn:

Mặt trời

II. NĂNG LƯỢNG HÓA THẠCH

Câu 1: Tại sao nói năng lượng hóa thạch có nguồn gốc từ Mặt trời?

Đáp án chuẩn:

 Năng lượng hóa thạch được hình thành từ các sinh vật sống (thực vật và động vật) đã chết hàng triệu năm trước. Các sinh vật này sử dụng năng lượng từ Mặt Trời để quang hợp và phát triển.

Câu 2: Lấy ví dụ trong cuộc sống hằng ngày con người đốt cháy các nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm môi trường

Đáp án chuẩn:

- Giao thông vận tải

- Sản xuất công nghiệp

- Sinh hoạt

Câu 3: Kể tên một số khí thải độc hại được sinh ra trong quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch

Đáp án chuẩn:

- CO2

- CH4

- N2O

Câu 4: Hình 13.9 là giàn khoan khai thác dầu thô trên mỏ Bạch Hổ, nằm cách bờ biển Vũng Tàu khoảng 145 km về phía Đông Nam. Mỏ Bạch Hổ là nguồn cung cấp dầu chủ yếu cho Việt Nam hiện nay. Em hãy tìm hiểu và nêu những lí do có thể làm tăng chi phí thăm dò, khai thác và vận chuyển dầu thô từ mỏ Bạch Hổ so với những mỏ nằm trong đất liền.

Đáp án chuẩn:

- Vị trí địa lý

- Độ sâu

- Đặc điểm của dầu

- Hạ tầng

- An toàn và môi trường

Câu 5: Lấy ví dụ cho thấy việc khai thác và sử dụng nhiên liệu hóa thạch hiện nay có thể gây ô nhiễm môi trường.

Đáp án chuẩn: 

Gây ô nhiễm biển do rò rỉ dầu, tràn dầu. Gây ô nhiễm không khí do khí thải CO2, CH4, NOx. Gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển.

Câu 6: Nêu cách khai thác và vận chuyển của một số loại nhiên liệu hóa thạch. Từ đó, thảo luận để chỉ ra giá nhiên liệu hóa thạch phụ thuộc vào chi phí khai thác và vận chuyển.

Đáp án chuẩn:

- Than đá: 

+ Khai thác: khai thác bằng phương pháp lộ thiên hoặc hầm lò. 

+ Vận chuyển: vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt hoặc đường thủy.

- Dầu mỏ: 

+ Khai thác: khai thác bằng phương pháp khoan giếng. 

+ Vận chuyển: vận chuyển bằng đường ống, tàu chở dầu hoặc xe bồn. 

Vận dụng: Kể tên một số hoạt động trong đời sống hằng ngày mà em có sử dụng năng lượng hóa thạch. Nêu ưu điểm và nhược điểm của việc sử dụng này.

Đáp án chuẩn:

- Hoạt động: 

+ Đi lại: Sử dụng xe máy, ô tô chạy xăng, dầu diesel. 

+ Nấu ăn: Sử dụng bếp gas. 

+ Sử dụng điện: Điện được sản xuất từ than đá, khí đốt tự nhiên.

- Ưu điểm: Tiện lợi; Hiệu quả; Giá thành 

- Nhược điểm: Ô nhiễm môi trường; Biến đổi khí hậu