Video giảng Ngữ văn 8 chân trời bài 3: Bài ca Côn Sơn

Tóm lược nội dung

BÀI 3 : VĂN BẢN 3: BÀI CA CÔN SƠN

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác,.. bài thơ “Bài ca Côn Sơn”
• Tìm hiểu chi tiết theo nội dung mà đã chia theo bố cục
• Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ “Bài ca Côn Sơn”

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- Trước khi vào bài học, chúng ta hãy cùng tổ chức hoạt động “Truy tìm mật thư”

- Mỗi tổ sẽ được phát 1 mật thư trong đó sẽ có gợi ý về những từ khóa, dựa vào mật thư để hoàn thành ô chữ phía dưới mật thư

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

NỘI DUNG 1 : TÌM HIỂU CHUNG

+ Em hãy nêu vài nét về tác giả Nguyễn Trãi mà em biết.

+ Em hãy nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ “Bài ca Côn Sơn”.

+ Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Xác định cách gieo vần của bài thơ.

+ Em hãy nêu cấu trúc của bài thơ?

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả

- Tên: Nguyễn Trãi

- Sinh năm: 1380 – 1442

- Hiệu: ức Trai, con của Nguyễn Phi Khanh.

- Quê quán: Chi Ngãi – Chí Linh- Hải Dương, sau: Nhị Khê- Thường Tín – Hà Tây.

- Ông là người toàn đức, toàn tài, có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh.

- Là người VN đầu tiên được công nhận: danh nhân văn hoá thế giới (1980)

- Cuộc đời: Gặp nhiều thăng trầm, oan ức.

- Là nhà văn lớn của dân tộc.

- Các tác phẩm tiêu biểu: Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập, ức Trai thi tập, Quân trung từ mệnh tập...

2. Tác phẩm

- Bài thơ Côn Sơn ca được sáng tác trong thời gian ông bị chèn ép phải cáo quan về ở ẩn ở Côn Sơn.

- Bài thơ được viết bằng chữ Hán trong tập “Ức Trai thi tập”.

3. Đọc văn bản

- Thể loại: Thơ lục bát  

-  Gieo vần: rầm – cầm, êm- nêm

+ Chữ cuối câu 6 vần với chữ 6 câu 8 

+ Chữ cuối câu 8 vần với chữ cuối câu 8 cặp dưới. 

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1 – Cảnh trí Côn Sơn

+ Phần 2 – Cuộc sống và tâm hồn Nguyễn Trãi ở Côn Sơn. 

NỘI DUNG 2 : TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1: Cảnh trí Côn Sơn

Em hãy cho biết:

+ Cảnh Côn Sơn được miêu tả qua những hình ảnh cụ thể nào?

+ Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong bài thơ.

+ Qua những chi tiết trên, em có nhận xét gì về cảnh trí Côn Sơn?

Video trình bày nội dung:

+ Suối chảy rì rầm - đàn cầm

+ Đá rêu phơi – chiếu êm

+ Thông – như nêm

+ Trúc râm

- Nghệ thuật lấy động để tả tĩnh: Tiếng suối rì rầm => sự tĩnh lặng, thanh bình

=> Thiên nhiên êm ái, dịu dàng đầm ấm bao dung. Một thiên nhiên khoáng đạt, thanh tĩnh và nên thơ.

Hoạt động 2: Hoàn cảnh sống và tâm hồn Nguyễn Trãi ở Côn Sơn. 

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

+ Cho biết trong bài tác giả đã sử dụng đại từ nào? Sử dụng mấy lần? Đại từ đó chỉ ai?

+ Nhân vật “ta” đã làm gì ở Côn Sơn?

+ Các hoạt động đó đã vẽ nên một chân dung tâm hồn Nguyễn Trãi như thế nào ở Côn Sơn?

Video trình bày nội dung:

- Đại từ “ta” - Có mặt 5 lần - Chỉ Nguyễn Trãi đang sống những ngày nhàn tả, ẩn dật ở Côn Sơn.

+ Ta nghe tiếng suối

+ Ta ngồi trên đá

+ Ta lên

+ Ta nằm

+ Ta ngâm thơ nhàn

=> Thời gian rỗi rãi một cách bất đắc dĩ. Với tâm hồn thi sĩ đây là dịp để thảnh thơi, thả hồn vào suối, vào thông, vào trúc nơi rừng cao bóng cả. 

- Chữ “nhàn”: tâm trạng của Nguyễn Trãi thực tế chỉ nhàn một nửa, thực chất ông vẫn luôn đau đáu một nỗi niềm muốn đem sức mình phò vua, giúp nước.

- Chữ “nhàn” mang tính tích cực, không hề bất lực, không buông xuôi mà vẫn tha thiết với đời.

=> Hiện lên hình ảnh Nguyễn Trãi đang sống trong ung dung, nhàn tả, thả hồn mình vào cảnh trí Côn Sơn, ông giao hoà tuyệt đối với thiên nhiên.

=> Thể hiện nhân cách thanh cao, phẩm chất thi sĩ, nghệ sĩ lớn của Nguyễn Trãi.

Nội dung video Bài 3: Văn bản 3: “Bài ca Côn Sơn” còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.