Slide bài giảng Ngữ văn 11 chân trời Bài 5 Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm văn học (kịch bản văn học) hoặc tác phẩm nghệ thuật (bộ phim)

Tóm lược nội dung

VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC( KỊCâu hỏi  BẢN HỌC) HOẶC TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT (BỘ PHIM)

Câu hỏi 1: Vấn đề nghị luận trong văn bản là gì?

Bài soạn rút gọn:

• Vấn đề: Xung đột trong bi kịch Vũ Như Tô.

Câu hỏi 2: Người viết đã đưa ra những lí lẽ, bằng chứng nào để khẳng định: xung đột quyết liệt trong tác phẩm bi kịch Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng là xung đột giữa nghệ sĩ và nhân dân trong văn bản?

Bài soạn rút gọn:

• Người viết đã đưa ra lý lẽ và bằng chứng như sau:
• Vũ Như Tô xây điện đài cho hôn quân thay vì vị hoàng đế đã mất, dựa trên sự đối diện với hai con đường oan nghiệt và quyền lợi của nhân dân.
• Xung đột giữa nghệ sĩ và nhân dân được thể hiện qua việc nghệ sĩ phải sử dụng quyền lực của vương quyền, trong khi nhân dân không chấp nhận sự áp đặt.

=> Kết luận: Xung đột quyết liệt trong "Vũ Như Tô" là giữa nghệ sĩ và nhân dân.

Câu hỏi 3: Bạn rút ra được lưu ý gì khi viết văn bản nghị luận về một vở bi kịch từ văn bản trên?

Bài soạn rút gọn:

• Nội dung, hình thức của một kịch bản thường có nhiều khía cạnh. 
• Triển khai ít nhất hai luận điểm nhằm làm sáng tỏ luận đề của bài viết
• Khẳng định lại luận đề sau khi phân tích

Câu hỏi 1: Vấn đề nghị luận trong văn bản.

Bài soạn rút gọn:

• Vấn đề: Ám ảnh nước trong Mùa len trâu.

Câu hỏi 2: Việc người viết trích dẫn ý kiến của Nguyễn Võ Nghiêm Minh, đạo diễn phim Mùa len trâu và nhiều lần liên hệ đến tập truyện Hương rừng Cà Mau của Sơn Nam nhằm dụng ý gì?

Bài soạn rút gọn:

• Người viết đã trích dẫn ý kiến của đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh về việc chuyển thể từ văn học sang điện ảnh, đặc biệt liên kết với tác phẩm của Sơn Nam, "Hương rừng Cà Mau", nhằm thể hiện sự xác thực và ý nghĩa của hình tượng nước trong phim. 

Câu hỏi 3: Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm phim truyện có gì giống và khác với viết văn bản nghị luận về một kịch bản văn học?

Bài soạn rút gọn:

• Giống nhau: Cả kịch bản văn học và bộ phim thường chứa nhiều khía cạnh và vấn đề để thảo luận.
• Khác biệt: Trong kịch bản văn học, các xung đột và hành động bi kịch được thể hiện rõ ràng, làm nổi bật thông điệp về xã hội và các vấn đề. Trái lại, trong bộ phim, các tình huống thường được thể hiện qua hình ảnh và ít chi tiết hơn so với ngôn ngữ trong kịch.

Câu hỏi 1: Câu lạc bộ Văn học - Nghệ thuật của trường bạn tổ chức cuộc thi viết về Tác phẩm sân khấu - điện ảnh  tôi yêu. Để tham gia, hãy viết văn bản nghị luận nhận xét về nội dung và hình thức nghệ thuật của một kịch bản văn học hoặc một bộ phim mà bạn yêu thích.

Bài soạn rút gọn:

Trong đoạn trích "Xã trưởng - Mẹ Đốp" từ vở chèo "Quan Thị Kính", chúng ta được chứng kiến một cuộc trao đổi đầy hấp dẫn giữa xã trưởng và mẹ Đốp, hai nhân vật đại diện cho hai tầng lớp xã hội khác nhau. Tính cách của họ được thể hiện rõ nét thông qua từng lời thoại, từng hành động.

Từ thông tin ban đầu về việc Thị Mầu mang thai khi chưa có chồng, chúng ta thấy rõ sự cứng nhắc và lạc hậu của xã hội cổ xưa, với những quy định và giáo điều khắt khe.

Khi mẹ Đốp xuất hiện, chúng ta được chứng kiến sự thông minh và sắc bén của bà, đối diện với tính tình dốt nát, gian trá của xã trưởng. Màn kịch này không chỉ là một cuộc trao đổi thông tin, mà còn là một trận đấu tinh thần giữa hai đối tượng, thể hiện rõ sự đối lập giữa tầng lớp quản lý và dân làng.

Tiếp theo, chúng ta thấy sự xuất hiện của một nhân vật khác, đại diện cho tầng lớp dân lành, bị xã trưởng dễ dàng lừa dối bởi lời nói háo sắc và phù phiếm. Việc này chỉ làm tôn thêm tính cách đê tiện của xã trưởng và sự ngây thơ, dễ bị lợi dụng của dân lành.

Cuối cùng, màn kịch này còn là một cơ hội để thể hiện nghệ thuật chèo truyền thống, với những thủ pháp hài hước, những từ ngữ dân dã và những tình huống dở khóc dở cười, giúp khán giả hiểu rõ hơn về tư tưởng và văn hóa dân gian.